Lasówka nadwodna

Lasówka nadwodna
	Parkesia noveboracensis
	(J. F. Gmelin, 1789)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	lasówki
Rodzaj	Parkesia
Gatunek	lasówka nadwodna
Synonimy
	Motacilla noveboracensis J. F. Gmelin, 1789; Seiurus noveboracensis (J. F. Gmelin, 1789); Seiurus noveboracensis noveboracensis (J. F. Gmelin, 1789); Seiurus noveboracensis notabilis Ridgway, 1880; Seiurus noveboracensis limnaeus McCabe & A. H. Miller, 1933;
	Motacilla noveboracensis J. F. Gmelin, 1789; Seiurus noveboracensis (J. F. Gmelin, 1789); Seiurus noveboracensis noveboracensis (J. F. Gmelin, 1789); Seiurus noveboracensis notabilis Ridgway, 1880; Seiurus noveboracensis limnaeus McCabe & A. H. Miller, 1933;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lasówka nadwodna^[4] (Parkesia noveboracensis) – gatunek małego, wędrownego ptaka z rodziny lasówek (Parulidae). Nie jest zagrożony.

Systematyka edytuj

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny uznaje ten gatunek za monotypowy^[5], choć jeszcze autorzy Handbook of the Birds of the World wyróżniali 3 podgatunki: nominatywny, notabilis i limnaeus^[2].

Morfologia edytuj

Długość ciała 12,5–15 cm. Długa, płowa brew. Wierzch ciała oliwkowobrązowy; spód żółtawopłowy, z drobnymi, ciemnobrązowymi plamkami na gardle, większymi plamami i kreskami na bokach, piersi.

Zasięg, środowisko edytuj

Chłodne, ciemne, bagienne lasy, zakrzaczone bagna, brzegi strumieni, przyjeziorne zarośla, od górnej granicy lasu (Alaska, północna Kanada) po północno-wschodnie i północno-zachodnie USA. Zimę spędza od Meksyku i południowej Florydy przez Amerykę Środkową (w tym Karaiby) po północną część Ameryki Południowej. Podczas migracji pojawia się we wszystkich rodzajach siedlisk podmokłych, w tym w bagnach namorzynowych^[6]. Na zimowiskach przebywa w namorzynach i wilgotnych lasach^[6].

Zachowanie edytuj

Wyprowadza 1 lęg w sezonie. Gniazdo usytuowane jest w korzeniach powalonych drzew, w kępach roślinności w pobliżu wody lub w zagłębieniach na brzegach strumieni. Na dalekiej północy pary budują gniazda na terenach podmokłych w zaroślach wierzbowych. Gniazdo to płytka miseczka, często ukryta wśród roślinności, przykryta od góry a otwarta z boku, z wejściem niekiedy wyłożonym liśćmi. Wykonane jest z łodyg traw, gałązek, igieł sosnowych, mchów i korzonków, wyłożone sierścią zwierzęcą i drobnymi trawami^[6]. Samica składa 4–5 jaj, czasami 3 lub 6. Również ona zajmuje się inkubacją, która trwa 12–13 dni. Karmieniem piskląt zajmują się oboje rodzice. Młode opuszczają gniazdo po około 10 dniach od wyklucia, po kolejnym tygodniu umieją już dobrze latać^[7].

Zjada głównie larwy i dorosłe owady (m.in. widelnice, jętki, chruściki, mrówki i ryjkowce), a także pająki, ślimaki, małże, małe ryby i salamandry. Żeruje na ziemi lub w płytkiej wodzie, zbiera ofiary z powierzchni wody lub spod wody, z błota, mokrych liści lub roślinności, z kłód lub skał. Czasami łapie owady w locie lub z niskiej roślinności, skacząc lub zawisając w powietrzu^[6].

Status edytuj

IUCN uznaje lasówkę nadwodną za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020)^[3]. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji na 17 milionów dorosłych osobników^[6].

Przypisy edytuj

↑ Parkesia noveboracensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Northern Waterthrush (Seiurus noveboracensis). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-09)]. (ang.).
↑ ^a ^b Parkesia noveboracensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Parulidae Wetmore, Friedmann, Lincoln, Miller,AH, Peters,JL, van Rossem, Van Tyne & Zimmer,JT, 1947 (1831) - lasówki - New World wood warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-22].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World warblers, mitrospingid tanagers. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Northern Waterthrush Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
↑ Northern Waterthrush. [w:] Audubon Guide to North American Birds [on-line]. National Audubon Society. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Parkesia noveboracensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Northern Waterthrush (Seiurus noveboracensis). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-09)]. (ang.).

[iucn-3] Parkesia noveboracensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Parulidae Wetmore, Friedmann, Lincoln, Miller,AH, Peters,JL, van Rossem, Van Tyne & Zimmer,JT, 1947 (1831) - lasówki - New World wood warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-22].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World warblers, mitrospingid tanagers. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-22]. (ang.).

[aablh-6] Northern Waterthrush Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).

[audubon-7] Northern Waterthrush. [w:] Audubon Guide to North American Birds [on-line]. National Audubon Society. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]