Leokadia Bielska-Tworkowska

(1870-1914)

Leokadia Bielska-Tworkowska (ur. 1901 w Chrzanowie, zm. 1973 w Warszawie)[1] – polska malarka, graficzka i publicystka.

Leokadia Bielska-Tworkowska
Data i miejsce urodzenia

1901
Chrzanów

Data i miejsce śmierci

1973
Warszawa

Narodowość

polska

Alma Mater

Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie

Dziedzina sztuki

malarstwo, grafika

Odznaczenia
Medal 10-lecia Polski Ludowej
Portret Adama Ważyka pędzla Leokadii Bielskiej-Tworkowskiej, 1932
Zaproszenie IPS na wystawę Leokadji Bielskiej, 1935
Grób Leokadii i Stefana Tworkowskich na cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Życiorys edytuj

W latach 1921–1923 kształciła się w Państwowej Miejskiej Szkole Przemysłowej we Lwowie u Kazimierza Sichulskiego. Następnie w okresie 1924–1929 studiowała w warszawskiej Szkole Sztuk Plastycznych pod kierunkiem Mieczysława Kotarbińskiego i Tadeusza Pruszkowskiego.

Początkowo była związana z grupą artystyczną „Szkoła Warszawska”, złożoną z uczniów Pruszkowskiego i uczestniczyła w jej ekspozycjach. Jednak od 1932 wystawiała już samodzielnie w kraju i za granicą. Ponadto pisywała recenzje wystaw plastycznych m.in. w „Tygodniku Ilustrowanym[2].

W drugiej połowie lat latach 40. wraz z artystami z Krakowa, Warszawy i Łodzi należała do nieformalnego, choć licznego grona modernistów[3]. Niestety rychłe niemal administracyjne narzucenie idei i zasad socrealizmu sprawiło, że wielu malarzy dopasowało swoją twórczość – z własnej woli lub przymusu – do wymogów nowego stylu w sztuce.

W latach 50. uczestniczyła w upamiętnieniu rektorów Uniwersytetu Warszawskiego[4]. Malowano nie tylko portrety żyjących Ich Magnificencji, ale też wydobywano z lamusa i restaurowano rektorskie wizerunki sprzed II wojny światowej. Twórcami tej galerii byli – oprócz niej – czołowi polscy malarze tamtych lat, m.in. Michał Boruciński i Edward Kokoszko[4].

Swoje prace komponowała na zasadzie muzycznej harmonii elementów[1]. Według jej własnych kryteriów obraz istnieje na prawach specjalnie dla niego stworzonych, a rzeczą najważniejszą jest logika indywidualna płótna. Znaczącą rolę w jej na ogół kameralnym malarstwie odegrały portrety, zwłaszcza kobiece. Wizerunki te często bywały dobitnie charakterystyczne, niekiedy nawet z pierwiastkiem groteski[1]. Tworzyła także akwaforty. W 1936 wykonała tekę 18. plansz z widokami Krzemieńca. Zajmowała się również ilustrowaniem i opracowaniami graficznymi książek, oraz projektowaniem okolicznościowych kartek pocztowych.

Jej prace znajdują się w zbiorach m.in. stołecznego Muzeum Narodowego i Biblioteki Narodowej.

Spoczywa wraz z mężem w jednym grobie na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kw. CII28, rząd 28, grób 33)[5].

Małżeństwo edytuj

Była żoną Stefana Tworkowskiego – architekta i wykładowcy w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Miała z nim córkę – Helenę.

Wybrana twórczość edytuj

Malarstwo edytuj

  • Martwa natura, ok. 1930
  • Pejzaż z Krzemieńca, 1930
  • Martwa natura ze skrzypcami, 1930
  • Portret Adama Ważyka, 1932
  • Portret, 1933
  • Praczki, 1935
  • Martwa natura z koralami
  • Martwa natura
  • Targ na Wielopolu, 1937
  • Portret, 1947
  • Kompozycja, 1947
  • Las bukowy, 1947
  • Targ w Szczecinie, 1947
  • Martwa natura z filiżanką, 1951
  • Wisła, 1957
  • Autoportret, 1958
  • Portret Antoniego Kenara, 1961
  • Gustaw Holoubek w roli Ryszarda II, 1961
  • Treny, 1965 – cykl obrazów zainspirowanych utworem Krzysztofa Pendereckiego Tren, napisanym w hołdzie ofiarom Hiroszimy[6]

Grafika edytuj

  • Teka z cyklem akwafort pt. Krzemieniec, 1936
    • Widok z okna, Liceum z góry Bony, Wieże licealne, Fragment podwórza, Wejście przy balustradzie, Klasztor franciszkański (obecnie cerkiew prawosławna), Wjazd do dworku, Dworek doktora Beaupré, Pałacyk, Miasteczko u stóp Liceum, Domy mieszczańskie w śródmieściu (cztery prace), Fragment domu w zaułku, Dom w zaułku, Domy u stóp góry Bony, Okienko na poddaszu
  • Niski Zamek we Lwowie XVIII wiek, 1942
  • Cykl Park w Natolinie
    • Aleja w parku
    • Pałac od strony podjazdu

Ilustracje i opracowania graficzne książek i czasopism edytuj

  • Płomyczek”, nr 36, 6 maja 1931 (okładka) – czasopismo dla dzieci, wyd. Józef Włodarski w imieniu Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych
  • Kolchida – aut. Konstanty Paustowski, wyd. Spółdzielnia Wydawnicza „Wiedza”, 1949

Kartki pocztowe edytuj

  • Z powinszowaniem Imienin, 1961
  • Serdeczne Życzenia, 1961

Publicystyka edytuj

  • Notatki z Krzemieńca, „Pion”, nr 13, 1938[7]

Odznaczenia i nagrody edytuj

Upamiętnienie edytuj

Pośmiertna wystawa retrospektywna jej prac odbyła się w warszawskiej Zachęcie w kwietniu–maju 1981[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c Leokadia Bielska-Tworkowska. Altius. [dostęp 2024-04-06]. (pol.).
  2. a b Leokadia Tworkowska (Bielska). Geni. [dostęp 2024-04-07]. (pol.).
  3. Nothing but Abstraction!. Galeria Piekary. [dostęp 2024-04-06]. (ang.).
  4. a b Galeria byłych rektorów Uniwersytetu Warszawskiego w Pałacu Kazimierzowskim. Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego. [dostęp 2024-04-06]. (pol.).
  5. Andrzej Liczbiński, Wykaz profesorów Politechniki Warszawskiej zmarłych w latach 1988-2000
  6. Leokadia Bielska-Tworkowska. artinfo.pl. [dostęp 2024-04-07]. (pol.).
  7. Krzemieniec w międzywojennym malarstwie i grafice. niezlasztuka.net. [dostęp 2024-04-06]. (pol.).
  8. Lista osób odznaczonych „Medalem 10-lecia Polski Ludowej”. sip.lex.pl. [dostęp 2024-04-11]. (pol.).

Bibliografia edytuj