Liga Mistrzów AFC Elite

Liga Mistrzów AFC (ang. AFC Champions League, w skrócie ACL Elite) – międzynarodowe, coroczne kontynentalne rozgrywki piłkarskie organizowane przez Azjatycką Federację Piłkarską (AFC) dla 24 najlepszych najlepszych azjatyckich klubów zrzeszonych w federacji. Są to najbardziej prestiżowe rozgrywki w azjatyckiej piłce nożnej[1].

Liga Mistrzów AFC
AFC Champions League
Ilustracja
2024/25
Państwo

Azja

Dyscyplina

piłka nożna

Organizator rozgrywek

AFC

Data założenia

1967
(w obecnej formule od 2002)

Rozgrywki
Liczba drużyn

40

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Izrael Hapoel Tel Awiw (1967)

Obecny zwycięzca

Zjednoczone Emiraty Arabskie Al-Ain (2024)

Najwięcej zwycięstw

Arabia Saudyjska Al-Hilal
(4 zwycięstwa)

Strona internetowa

Turniej został stworzony w 1967 roku jako Turniej Azjatyckich Mistrzów Klubowych. W 2002 roku wprowadzono nową nazwę turnieju - Liga Mistrzów AFC. Od 2024 roku rozgrywki ponownie są rozgrywane pod zmienioną nazwą, jako Liga Mistrzów AFC Elite, w związku z reformą azjatyckich pucharów i wprowadzeniu Ligi Mistrzów AFC 2 i AFC Chellenge League.

W fazie ligowej rywalizują 24 zespoły podzielone na dwa regiony - zachód i wschód. Zwycięzca Ligi Mistrzów AFC Elite zakwalifikuje się do Klubowych Mistrzostw Świata i Pucharu Interkontynentalnego.

Najwięcej tytułów zdobyła drużyna Al-Hilal - 4. Aktualnym mistrzem jest drużyna Al-Ain FC ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich, która pokonała w finale edycji 2023/24 Yokohama F. Marinos 6:3 w dwumeczu.

Historia

edytuj

1967–1972 - Puchar Azjatyckich Mistrzów Klubowych

edytuj

Pierwszy pomysł stworzenia turnieju dla mistrzów krajów należących do AFC, na kształt rozgrywek europejskich został omówiony 21 kwietnia 1963 roku[2]. Pierwsza edycja turnieju została rozegrana w 1967 roku jako Puchar Azjatyckich Mistrzów Klubowych. Pierwszy czempionat został rozegrany w systemie pucharowym, w trzech następnych wprowadzono fazę grupową[3][4][5][6].

Turniej na początku spotykał wiele problemów, między innymi brak chęci gry arabskich zespołów przeciwko drużynom z Izraela, które niemal zdominowały pierwsze edycje zawodów. W 1972 roku turniej zawieszono[7], natomiast Izrael opuścił AFC w 1974 roku[8].

1985–2002 - Klubowe Mistrzostwa Azji

edytuj

Turniej przywrócono w 1985 roku pod zmienioną nazwą. W 1990 roku stworzono Puchar Zdobywców Pucharów Azji, natomiast w 1995 wprowadzono Superpuchar Azji, w którym grali zwycięzcy Mistrzostw i Pucharu Zdobywców Pucharów[9].

2002–2024 - Liga Mistrzów AFC

edytuj

Poprzednio stworzono turnieje połączono w Ligę Mistrzów AFC. Mistrzowie i zdobywcy pucharów federacji należących do AFC grali w play-offach o grę w turnieju, w głównej fazie uczestniczyło 8 klubów z zachodniej Azji oraz 8 klubów ze wschodniej. Pierwszym zwycięzcą Ligi Mistrzów został emiracki Al-Ain FC, który pokonał w finale w dwumeczu 2:1 tajski BEC Tero Sasana FC. Turniej przez lata był wielokrotnie powiększany, maksymalnie przyjmując 40 drużyn.

Ostatnia edycja turnieju w tym formacie, w przeciwieństwie do poprzednich - została rozegrana w systemie jesień-wiosna.

2024– - Liga Mistrzów AFC Elite

edytuj

23 grudnia 2022 roku ogłoszono, że od 2024 roku liczba drużyn zostanie zmniejszona z 40 do 24 drużyn oraz wprowadzona zostanie faza ligowa, w zastępstwie fazy grupowej.

Format

edytuj

Kwalifikacje

edytuj

Główny turniej

edytuj

14 najlepszych azjatyckich federacji

edytuj

Środkowa i zachodnia Azja:

Państwo Nazwa związku
  Bahrajn Bahrain Football Association
  Iran Islamic Republic of Iran Football Federation
  Irak Iraq Football Association
  Kuwejt Kuwait Football Association
  Katar Qatar Football Association
  Arabia Saudyjska Saudi Arabia Football Federation
  Zjednoczone Emiraty Arabskie United Arab Emirates Football Association
  Uzbekistan Oʻzbekiston Futbol Federatsiyasi

Wschodnia Azja:

Państwo Nazwa związku
  Chiny Związek Piłki Nożej Chińskiej Republiki Ludowej
  Indonezja Persatuan Sepak bola Seluruh Indonesia
  Japonia Japan Football Association
  Korea Południowa Korea Football Association
  Tajlandia Football Association of Thailand
  Wietnam Liên đoàn bóng đá Việt Nam

W roku 2006 Football Federation Australia przystąpiła do AFC i wystawia kluby w Azjatyckiej Lidze Mistrzów od 2007 roku.

Finały Pucharu Mistrzów

edytuj

Turniej Azjatyckich Mistrzów Klubowych (1967–1972)

edytuj
Sezon Zwycięzca Wynik Drugie miejsce Miejsce
1967   Hapoel Tel Awiw 2 – 1   Selangor FA   Bangkok
1969   Maccabi Hajfa 1 – 0   Yangzee FC   Bangkok
1970   Taj 2 – 1   Hapoel Tel Awiw   Stadion Shahida Shiroudiego, Teheran
1971   Maccabi Hajfa w/o[i]   Al Shourta   Bangkok
  1. Al Shourta wycofał się z turnieju z powodów politycznych.

Klubowe Mistrzostwa Azji (1985–2002)

edytuj
Sezon Zwycięzca Wynik Drugie miejsce Miejsce
1986   Daewoo Royals 3 – 1   Al-Ahli   Dżudda
1987   Furukawa Electric [i]   Al-Hilal   Rijad
1988   Yomiuri w/o[ii]   Al-Hilal Finał w formie dwumeczu
1989   Al-Sadd 3 – 3 (bramki wyjazdowe)   Al Rasheed Finał w formie dwumeczu
1990   Liaoning FC 3 – 2   Nissan FC Finał w formie dwumeczu
1991   Esteghlal 2 – 1   Liaoning FC   Bangabandhu National Stadium, Dhaka
1992   Al-Hilal 1 – 1 (4-3 karnych)   Esteghlal   Doha
1993   Pas
1 – 0   Al-Szabab
  Bahrajn
1994   Thai Farmers Bank
2 – 1   Omani Club
  Bangkok
1995   Thai Farmers Bank
1 – 0   Al-Arabi
  Bangkok
1996   Ilhwa Chunma
1 – 0   Al-Nasr
  Stadion Króla Fahda, Rijad
1997   Pohang Steelers
2 – 1   Ilhwa Chunma
  Kuala Lumpur
1998   Pohang Steelers
0 – 0 (6-5 karne)   Dalian Wanda
  Hong Kong Stadium, Hongkong
1999   Júbilo Iwata
2 – 1   Esteghlal
  Stadion Azadi, Teheran
2000   Al-Hilal
3 – 2   Júbilo Iwata
  Stadion Króla Fahda, Rijad
2001   Suwon Samsung Bluewings
1 – 0   Júbilo Iwata
  Suwon World Cup Stadium, Suwon
2002   Suwon Samsung Bluewings
0 – 0 (4-2 karnych)   Anyang LG Cheetahs
  Stadion Azadi, Teheran
  1. Faza finałowa została rozegrana w ramach fazy grupowej, w których mecze rozgrywały cztery drużyny.
  2. Al-Hilal odmówił rozegrania pierwszego meczu finałowego, ponieważ zespół ten nie zgadzał się z obsadą sędziowską na pierwsze ze spotkań.

Liga Mistrzów AFC

edytuj

Finały w formie dwumeczów (2003–2008)

edytuj
Sezon Gospodarz Wynik Gość Miejsce Frekwencja
2003   Al-Ain 2–0   BEC Tero Sasana   Tahnoun Bin Mohammed Stadium, Al-Ajn
  BEC Tero Sasana 1–0   Al-Ain   Rajamangala, Bangkok
Al-Ain wygrał w dwumeczu 2 – 1
2004   Al-Ittihad 1–3   Seongnam Ilhwa Chunma   Stadion Księcia Abdullaha al-Fajsala, Dżudda
  Seongnam Ilhwa Chunma 0-5   Al-Ittihad   Tancheon Sports Complex, Seongnam
Al-Ittihad wygrał w dwumeczu 6 – 3
2005   Al-Ain 1–1   Al-Ittihad   Tahnoun Bin Mohammed Stadium, Al-Ajn
  Al-Ittihad 4-2   Al-Ain   Stadion Księcia Abdullaha al-Fajsala, Dżudda
Al-Ittihad wygrał w dwumeczu 5 – 3
2006   Jeonbuk Hyundai Motors 2-0   Al Karama   Jeonju World Cup Stadium, Jeonju 25 830
  Al Karama 2-1   Jeonbuk Hyundai Motors   Khaled bin Walid Stadium, Hims 40 tys.
Jeonbuk Hyundai Motors wygrał w dwumeczu 3 – 2
2007   Sepahan 1-1   Urawa Red Diamonds   Foolad Shahr Stadium, Fuladszahr 30 tys.
  Urawa Red Diamonds 2-0   Sepahan   Stadion Saitama, Saitama 59 034
Urawa Red Diamonds wygrała w dwumeczu 3 – 1
2008   Gamba Osaka 3-0   Adelaide United   Osaka Expo '70 Stadium, Suita 20 639
  Adelaide United 0-2   Gamba Osaka   Hindmarsh Stadium, Adelaide 17 tys.
Gamba Osaka wygrała w dwumeczu 5 – 0

Finały w formie jednego meczu (2009–2012)

edytuj
Sezon Zwycięzca Wynik Drugie miejsce Miejsce Frekwencja
2009   Pohang Steelers 2 – 1   Al-Ittihad   Stadion Olimpijski w Tokio, Tokio 25 743
2010   Ilhwa Chunma 3 – 1   Zob Ahan Isfahan   Stadion Olimpijski w Tokio, Tokio 27 308
2011   Al-Sadd SC 2 – 2 (4 – 2 w karnych)   Jeonbuk Hyundai Motors   Jeonju World Cup Stadium, Jeonju 41 805
2012   Ulsan Hyundai FC 3 – 0   Al-Alhi   Ulsan Munsu Football Stadium, Ulsan 42 315

Finały w formie dwumeczów (2013–2019)

edytuj
Gospodarz Wynik Gość Miejsce Frekwencja
2013   FC Seoul 2–2   Guangzhou Evergrande   Seul World Cup Stadium, Seul 55 501
  Guangzhou Evergrande 1–1   FC Seoul   Tianhe Stadium, Kanton 42 984
Guangzhou Evergrande wygrał w dwumeczu 3 – 3 dzięki golom wyjazdowym
2014   Western Sydney Wanderers 1-0   Al-Hilal   Parramatta Stadium, Sydney 20 053
  Al-Hilal 0-0   Western Sydney Wanderers   Stadion Króla Fahda, Rijad 63 763
Western Sydney Wanderers wygrał w dwumeczu 1 – 0
2015   Al-Ahli 0-0   Guangzhou Evergrande   Malab Al Raszid, Dubaj 9 480
  Guangzhou Evergrande 1-0   Al-Ahli   Tiahne Stadium, Guangzhou 42 499
Guangzhou Evergrande wygrał w dwumeczu 1 – 0
2016   Jeonbuk Hyundai Motors 2-1   Al-Ain FC   Stadion Jeonju World Cup, Jeonju 36 158
  Al-Ain FC 1-1   Jeonbuk Hyundai Motors   Hazza Bin Zayed Stadium, Al-Ajn 23 239
Jeonbuk Hyundai Motors wygrał w dwumeczu 3 – 2
2017   Al-Hilal 1-1   Urawa Red Diamonds   Stadion Króla Fahda, Rijad 59 136
  Urawa Red Diamonds 1-0   Al-Hilal   Stadion Saitama, Saitama 57 727
Urawa Red Diamonds wygrała w dwumeczu 2 – 1
2018   Kashima Antlers 2-0   Persepolis FC   Stadion Kashima, Kashima 35 022
  Persepolis FC 0-0   Kashima Antlers   Stadion Azadi, Teheran 100 000
Kashima Antlers wygrała w dwumeczu 2 – 0
2019   Al-Hilal 1-0   Urawa Red Diamonds   King Saud University Stadium, Rijad 22 549
  Urawa Red Diamonds 0-2   Al-Hilal   Stadion Saitama, Saitama 58 109
Al-Hilal wygrała w dwumeczu 3 – 0

Finały w formie jednego meczu (2020–2021)

edytuj
Sezon Zwycięzca Wynik Drugie miejsce Miejsce Frekwencja
2020   Ulsan Hyundai 2-1   Persepolis FC   Al Janoub Stadium, Al-Wakra 8517
Z uwagi na pandemię COVID-19 odbył się jeden mecz finałowy, który wygrał Ulsan Hyundai
2021   Al-Hilal 2-0   Pohang Steelers   Stadion Króla Fahda, Rijad 50 171

Finały w formie dwumeczów (2022–)

edytuj
Gospodarz Wynik Gość Miejsce Frekwencja
2022   Al-Hilal 1–1   Urawa Red Diamonds   Stadion Króla Fahda, Rijad 50 881
  Urawa Red Diamonds 1–0   Al-Hilal   Stadion Saitama, Saitama 53 574
Urawa Red Diamonds wygrał w dwumeczu 2 – 1
2023/24   Yokohama F. Marinos 2–1   Al-Ain   Nissan Stadium, Jokohama 53 704
  Al-Ain 5–1   Yokohama F. Marinos   Hazza Bin Zayed Stadium, Al-Ajn 24 826
Al-Ain wygrał w dwumeczu 6 – 3

Statystyki

edytuj

Osiągnięcia według klubów

edytuj

Pochyleniem oznaczono kluby, które już nie istnieją lub startują w innych konfederacjach.

Drużyna Zwycięzca Finalista
  Al-Hilal 4 5
  Pohang Steelers 3 1
  Urawa Red Diamonds 3 1
  Esteghlal 2 2
  Seongnam 2 2
  Al-Ain 2 2
  Al-Ittihad 2 1
  Jeonbuk Hyundai Motors 2 1
  Al-Sadd 2 0
  Guangzhou Evergrande 2 0
  Maccabi Tel Awiw 2 0
  Suwon Samsung Bluewings 2 0
  Thai Farmers Bank 2 0
  Ulsan Hyundai 2 0
  Jubilo Iwata 1 2
  Liaoning Whowin 1 1
  Hapoel Tel Awiw 1 1
  Busan IPark 1 0
  Gamba Osaka 1 0
  JEF United Chiba 1 0
  Kashima Antlers 1 0
  Pas 1 0
  Tokyo Verdy 1 0
  Western Sydney Wanderers 1 0
  Al-Ahli 0 2
  FC Seoul 0 2
  Persepolis FC 0 2
  Yokohama F. Marinos 0 2
  Adelaide United 0 1
  Al-Ahli 0 1
  Al-Arabi 0 1
  Al Karama 0 1
  Al-Rasheed 0 1
  An-Nassr 0 1
  Al-Shorta 0 1
  Al-Shabab 0 1
  BEC Tero Sasana 0 1
  Dalian Shide 0 1
  Oman Club 0 1
  Selangor 0 1
  Sepahan 0 1
  Yangzee 0 1
  Zob Ahan Isfahan 0 1

Osiągnięcia według państw

edytuj
Państwo Zwycięzca Finalista
  Korea Południowa 12 7
  Japonia 8 5
  Arabia Saudyjska 6 10
  Iran 3 6
  Chiny 3 2
  Izrael 3 1
  Zjednoczone Emiraty Arabskie 2 3
  Katar 2 1
  Tajlandia 2 1
  Australia 1 1
  Irak 0 2
  Malezja 0 1
  Oman 0 1
  Syria 0 1

Sponsorzy i partnerzy

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. AFC Champions League: The drama, the glory.... [online], the-AFC [dostęp 2024-08-07] (ang.).
  2. The Iraq Times 1963.04.18 — Middle Eastern and North African Newspapers [online], web.archive.org, 7 czerwca 2024 [dostęp 2024-08-07] [zarchiwizowane z adresu 2024-06-07].
  3. Asian Club Competitions 1967 [online], www.rsssf.org [dostęp 2024-08-07].
  4. Asian Club Competitions 1968/69 [online], www.rsssf.org [dostęp 2024-08-07].
  5. Asian Club Competitions 1970 [online], www.rsssf.org [dostęp 2024-08-07].
  6. Asian Club Competitions 1971 [online], www.rsssf.org [dostęp 2024-08-07].
  7. Asian Club Competitions 1972 [online], www.rsssf.org [dostęp 2024-08-07].
  8. Izrael, Kazachstan i Azerbejdżan grają w Euro, chociaż nie leżą w Europie. Dlaczego? "Sport przeplata się z polityką" [online], naTemat.pl [dostęp 2024-08-07] (pol.).
  9. The Asian Club Championship [online], web.archive.org, 9 kwietnia 1997 [dostęp 2024-08-07] [zarchiwizowane z adresu 1997-04-09].

Linki zewnętrzne

edytuj