Lilaea scilloides (Poir.) Hauman – gatunek jednorocznych z monotypowego rodzaju Lilaea z rodziny świbkowatych, pochodzący z Ameryki Północnej (gdzie występuje na obszarze od zachodniej Kanady do Meksyku) oraz zachodniej i południowej Ameryki Południowej, naturalizowany w Europie, na Półwyspie Iberyjskim[3], introdukowany w południowo-wschodniej Australii[4].

Lilaea scilloides
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

żabieńcowce

Rodzina

świbkowate

Rodzaj

Lilaea

Gatunek

Lilaea scilloides

Nazwa systematyczna
Lilaea scilloides (Poir.) Hauman
Publ. Inst. Invest. Geogr. Fac. Filos. Letras Univ. Buenos Aires, A 10: 26 (1925)

Nazwa naukowa rodzaju została nadana na cześć francuskiego botanika Alire Raffeneau Delile'a[4].

Morfologia edytuj

Pokrój
Rośliny zielne o wysokości do 35 cm[4].
Łodyga
Smukłe, krótkie kłącze[4].
Liście
Odziomkowe, cylindryczne w przekroju, wzniesione, równowąskie do szydłowatych, o długości od 8 do 35 cm i szerokości 1–4 mm[5], z miękiszem powietrznym, tworzące krótką pochwę liściową z wolnym języczkiem[4].
Kwiaty
Jednopłciowe, występujące pojedynczo kwiaty żeńskie, siedzące w pachwinach liści, lub jednopłciowe i obupłciowe, zebrane w kłosopodobne grono, wyrastające na głąbiku o długości od 3 do 25 cm[5]. Kwiatostany u nasady złożone z kwiatów żeńskich, w środkowej części z kwiatów obupłciowych, a wierzchołkowo z kwiatów męskich. Okwiat podwójny. Działki kielicha zielone, równowąskie. Płatki korony niekiedy nieobecne w kwiatach żeńskich. Pręciki pojedyncze, o siedzących główkach. Słupki pojedyncze, jednozalążkowe. Szyjki słupków o długości od 0,5 mm (kwiaty obupłciowe) do 30 cm (kwiaty żeńskie)[4].
Owoce
Haczykowate orzeszki o długości 2–5 mm[4].

Biologia i ekologia edytuj

Rozwój
Roślina jednoroczna, kwitnąca latem[4].
Siedlisko
Płytkie zbiorniki wodne[4], ich bagniste brzegi i przylegające do nich błota, a także bagna i wyschnięte zatoczki[5]. Występują na wysokości od 0 do 1700 m n.p.m.[4]
Genetyka
Liczba chromosomów 2n = 12[4].

Systematyka edytuj

Pozycja według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Należy do monotypowego rodzaju Lilaea, zaliczanego do rodziny świbkowatych (Juncaginaceae), która należy do rzędu żabieńcowców (Alismatales)[2].
Typ nomenklatoryczny
Holotyp bazonimu tego gatunku (Phalangium scilloides Poir.) został zebrany przez Philiberta Commerçona w Buenos Aires w Argentynie i znajduje się obecnie w kolekcji Lamarck'a w herbarium Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu[6].
Synonimy
  • synonimy homotypowe:
    • Phalangium scilloides Poir. – bazonim
    • Anthericum scilloides (Poir.) Schult. & Schult.f.
    • Liliago scilloides (Poir.) C.Presl
  • synonimy heterotypowe:
    • Lilaea subulata Humb. & Bonpl.
    • Heterostylus gramineus Hook.
    • Lilaea superba Rojas
    • Lilaea scilloides var. batucoanus Gunckel

Zastosowanie edytuj

Liście tych roślin stosowane są do krycia dachów i produkcji mioteł[7].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-12-13] (ang.).
  3. Rafael Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2001-02-04]. (ang.).
  4. a b c d e f g h i j k Flora of North America. Vol. 22: Juncaginaceae. [dostęp 2011-02-04].
  5. a b c Linda Kershaw: Rare vascular plants of Alberta. Edmonton, Alta.: University of Alberta Press: Canadian Forest Service, 2001, s. 38. ISBN 978-0-88864-319-3.
  6. Tropicos. Missouri Botanical Garden. [dostęp 2011-02-04].
  7. Plants For A Future. [dostęp 2015-12-12]. (ang.).