Linia kolejowa nr 24

linia kolejowa w Polsce

Linia kolejowa nr 24 Piotrków TrybunalskiZarzecze – niezelektryfikowana, jednotorowa[2], pierwszorzędna linia kolejowa o długości 34,350 km w województwie łódzkim. Wykorzystywana w ruchu pasażerskim i towarowym[3].

Linia nr 24
Piotrków Trybunalski – Zarzecze
Mapa przebiegu linii kolejowej 24
Dane podstawowe
Zarządca

PKP PLK

Numer linii

24

Długość

32,172 km

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

brak (planowana)

Prędkość maksymalna

40 km/h

Zdjęcie LK24
Dworzec w Piotrkowie Trybunalskim
Historia
Lata budowy

1975–1977

Rok otwarcia

10 listopada 1977[1]

Rok zawieszenia ruchu

2000 (pasażerski)

Historia

edytuj

Projekty oraz budowa linii

edytuj

Pierwszy projekt linii powstał w 1973 roku[4] – linia miała przebiegać z Piotrkowa Trybunalskiego przez Bełchatów i Zarzecze do stacji Osiny, a fragment od Zarzecza do Rogowca oraz kopalni i elektrowni Bełchatów miał jedynie mieć charakter odgałęzienia. Po pierwszym okresie eksploatacji trakcji spalinowej linia miała zostać zelektryfikowana. W dalszej perspektywie planowano przedłużenie linii w kierunku zachodnim z Osin do stacji Chorzew Siemkowice, a w kierunku wschodnim z Woli Krzysztoporskiej do Idzikowic, dzięki czemu docelowo miała powstać magistrala Lublin – Wrocław[5]. W 1977 dokonano korekty projektu, w którym trasa linii miała już przebiegać przez Kodrań, tj. na północ od wcześniejszego[4].

Prace budowlane linii między Piotrkowem, Zarzeczem i Rogowcem oraz rozpoczęły się w 1975, a termin otwarcia wyznaczony był na 31 grudnia 1976. Z powodu problemów w trakcie budowy terminu nie udało się dotrzymać, a robotnicy pracujący przy budowie kopalni i elektrowni nazywali inwestycję „koleją donikąd”[6]. Linia została ostatecznie otwarta dla ruchu 10 listopada 1977 roku[7]; odcinek między planowaną stacją Zarzecze a przystankiem osobowym Stawek (później przedłużony do p.o. Biały Ług) od początku stanowi osobną linię kolejową 848, która nie należy do PKP PLK[7][8] – obecnie jej właścicielem jest PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna[9].

Eksploatacja linii od 1977 do 2020

edytuj

Najpóźniej w 1984 roku[10] na linii uruchomiono pociągi pasażerskie. Część z nich, opłacona przez Elektrownię Bełchatów, przejeżdżała całą linię 24 do Zarzecza i wjeżdżała na linię 848. Pozostałe składy kończyły bieg w Bełchatowie[10] i w ostatnim okresie funkcjonowania przewozów były zastępowane kolejową komunikacją autobusową[11]. Wszystkie pociągi osobowe uruchamiały Polskie Koleje Państwowe, zaś składy do Elektrowni w latach 90. były zestawiane z wagonów piętrowych[12]. Ruch pasażerski na linii został zawieszony w 2000 roku[13] – tym samym Bełchatów stał się trzecim (od 2001 – czwartym[14]) największym miastem bez kolei pasażerskiej w Polsce[13].

Od zamknięcia ruchu pasażerskiego linia obsługuje jedynie ruch towarowy dla Elektrowni Bełchatów oraz firm Sempertans i Betrans[9].

Modernizacja w ramach programu Kolej +

edytuj

Modernizacja i elektryfikacja linii, wraz z przedłużeniem jej do Bogumiłowa, została zakwalifikowana w ramach programu Kolej Plus dla województwa łódzkiego[15]. 16 grudnia 2022 r. została podpisana pomiędzy PKP PLK oraz Urzędem Marszałkowskim Województwa Łódzkiego umowa w sprawie programu Kolej + dotyczących modernizacji i elektryfikacji 34 km linii oraz wydłużenia jej o 7 km do Bogumiłowa do 2028 roku wraz z odbudową przystanków Wola Krzysztoporska i Bełchatów oraz budową przystanków Korczew, Kurnos, Zarzecze, Trząs oraz Bogumiłów[16]. Ogłoszono także przetarg na zaprojektowanie zmodernizowanej linii[17]. Po ukończeniu modernizacji, na linii ma kursować 8 par pociągów[18].

Według dokumentacji przetargowej, w I etapie prac odbudowane mają zostać stacje w Woli Krzysztoporskiej (z dwoma peronami[19]) jako mijanka oraz Bełchatowie, oraz przystanek osobowy Bełchatów Miasto w formie mijanki[20]. Ma również powstać nowy przystanek osobowy Korczew[19]. W II etapie przewidziano budowę przystanku osobowego z peronem wyspowym w Bogumiłowie oraz – w jednym z wariantów – przystanków osobowych Zarzecze (w innej lokalizacji niż planowana w latach 70. stacja) oraz Trząs[19]. Dnia 24 lipca 2023 roku zawarto umowę na z firmą TPF na wykonanie dokumentacji projektowej wraz z pełnieniem nadzoru autorskiego na przystanku Bełchatów Miasto[21].

Opis linii

edytuj
  • Kategoria linii: pierwszorzędna
  • Klasa linii: C3 na całej długości
  • Liczba torów:
    • jednotorowa na całej długości
  • Sposób wykorzystania: czynna, wstrzymany ruch pasażerski
  • Elektryfikacja: brak (planowana)
  • Szerokość toru: normalnotorowa
  • Przeznaczenie linii: linia towarowa
Wykaz maksymalnych prędkości[22]
(km/h)
odcinek linii pociągi
pasażerskie
szynobusy pociągi
towarowe
km pocz. km końcowy
2,178 3,500 80 80 80
3,500 34,350 40 40 40

Przypisy

edytuj
  1. Linia kolejowa Piotrków – Bełchatów – Zagłębie przekazana do użytku, „Dziennik Popularny, nr 256 (8841)”, 11 listopada 1977, s. 1–2.
  2. Id-12 (D29) Wykaz linii. plk-sa.pl, 2020-07-27. [dostęp 2020-09-14]. (pol.).
  3. Obecnie na całej długości linii odbywa się ruch towarowy. Ruch pasażerski organizowany jest okolicznościowo
  4. a b Połączenie kolejowe Wieluń – Chorzew-Siemkowice planowano już w latach 70. Mamy mapę [online], INFO Wieluń, 8 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-09] (pol.).
  5. Budowa linii kolejowych dla Bełchatowa, „Dziennik Łódzki, nr 60 (8164)”, 13 marca 1975, s. 1.
  6. Maryna Krajówna, Kolej do Bełchatowa, „Dziennik Popularny, nr 23 (8608)”, 30 stycznia 1977, s. 3.
  7. a b Linia kolejowa Piotrków – Bełchatów – Zagłębie przekazana do użytku, „Dziennik Popularny, nr 256 (8841)”, 11 listopada 1977, s. 1–2.
  8. Załącznik 2.6. do Regulaminu sieci 2021/22 – Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych, PKP Polskie Linie Kolejowe, 2020.
  9. a b Łódzkie: Co dalej z infrastrukturą PGE w rejonie Bełchatowa? [online], www.rynekinfrastruktury.pl [dostęp 2023-01-06] (pol.).
  10. a b Służbowy Rozkład Jazdy Pociągów pasażerskich – Zeszyt I-1 dla linii Warszawa Wsch./Warszawa Gd. – Katowice, Łódź Fabr./Łódź Kal. – Katowice, Warszawa Wsch./Warszawa Gd. – Zd. Wola, Piotrków Tryb. – Rogowiec/Stawek, ważny od dnia 3 czerwca 1984, Warszawa: Centralna Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych, 1984, s. 126–129.
  11. Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów ważny od 30.05.1999 r. do 27.05.2000 r., tab. 618 Piotrków Trybunalski - Bełchatów Miasto, Kolejowa Oficyna Wydawnicza, 1999, s. 780.
  12. Portal, Dworzec, perony i pociągi do Warszawy i Wrocławia. Co poszło nie tak z koleją w Bełchatowie? [FOTO] [online], Dzień Dobry Bełchatów - Wiadomości Bełchatów - portal informacyjny [dostęp 2023-01-06] (pol.).
  13. a b Bełchatów: Los kolei uzależniony od nowej odkrywki [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2023-01-06] (pol.).
  14. Jastrzębie-Zdrój odzyska kolej? [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2023-01-06] (pol.).
  15. Powstanie linia kolejowa między Piotrkowem a Bełchatowem? [online], epiotrkow.pl, 9 czerwca 2022 [dostęp 2022-10-17].
  16. Bełchatów: Umowa w sprawie inwestycji Kolej Plus [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-12-19] (pol.).
  17. Nowa Platforma Zakupowa PKP Polskie Linie Kolejowe S.A [online], plk-sa.pl [dostęp 2024-05-16] (pol.).
  18. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Wyjaśnienia specyfikacji warunków zamówienia (01) – Opracowanie dokumentacji projektowej wraz z pełnieniem nadzoru autorskiego w ramach projektu pn.: „Modernizacja i elektryfikacja linii kolejowej nr 24 na odcinku Piotrków Trybunalski – Bełchatów z wydłużeniem do Bogumiłowa realizowanego w ramach programu uzupełnienia lokalnej i regionalnej infrastruktury kolejowej – Kolej+ do 2029 roku”, 4 stycznia 2023, s. 4.
  19. a b c IDOM Inżynieria, Architektura i Doradztwo Sp. z o.o., Studium Planistyczno-Prognostyczne w ramach II etapu naboru do Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej – Kolej + do 2028 roku dla projektu liniowego pn. Modernizacja i elektryfikacja linii kolejowej nr 24 na odcinku Piotrków Trybunalski – Bełchatów z wydłużeniem do Bogumiłowa. Etap IV: Oszacowanie kosztów dla wariantów infrastruktury – wstępne RCO, wskazanie istotnych kwestii technicznych. Część I – Tory, Perony, Przejazdy kolejowo – drogowe. Wersja 4, 25 stycznia 2022, s. 50–51.
  20. IDOM Inżynieria, Architektura i Doradztwo Sp. z o.o., Studium Planistyczno-Prognostyczne w ramach II etapu naboru do Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej – Kolej + do 2028 roku dla projektu liniowego pn. Modernizacja i elektryfikacja linii kolejowej nr 24 na odcinku Piotrków Trybunalski – Bełchatów z wydłużeniem do Bogumiłowa. Etap IV: Oszacowanie kosztów dla wariantów infrastruktury – wstępne RCO, wskazanie istotnych kwestii technicznych. Część I – Tory, Perony, Przejazdy kolejowo – drogowe. Wersja 4, 25 stycznia 2022, s. 34–35.
  21. PKP PLK: Jest umowa na projekt linii do Bełchatowa z Kolej Plus. rynek-kolejowy.pl, 2023-07-24. [dostęp 2023-07-26]. (pol.).
  22. Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rj 2008/2009 (w. 1.2) https://archive.ph/20080920023922/http://www.plk-sa.pl/oferta-linki/regulamin-20082009.html