Wikipedia

Miasta bez kolei pasażerskiej w Polsce

Miasta bez kolei pasażerskiej w Polsce – miasta na terenie Polski, w których nie ma czynnego w ruchu pasażerskim przystanku lub stacji kolejowej[1]. Brak kolei w miastach ma różne przyczyny: zawieszenie ruchu na linii kolejowej, zlikwidowanie stacji lub przystanku, niektóre miasta nie miały kolei nigdy. Największymi polskimi miastami, które odzyskały połączenia kolejowe, są Lubin (72,5 tys. mieszkańców)[2] i Zamość (66,5 tys. mieszkańców)[3], a miastami, które odzyskały połączenia kolejowe utracone przed 2000 rokiem, są Trzebnica[4] i Bielawa[5][6].

Stacja kolejowa w Jastrzębiu-Zdroju w 2011 roku. Jastrzębie-Zdrój są obecnie największym miastem w Polsce bez dostępu do kolei pasażerskiej

Rys historycznyEdytuj

 
Miasta liczące ponad dziesięć tysięcy mieszkańców, do których zawieszono lub zlikwidowano kursowanie normalnotorowych pociągów pasażerskich w latach 1990–2015[4]

Po II wojnie światowej polskie koleje przeszły trzy fazy likwidacji linii: pierwsza fala miała miejsce tuż po zakończeniu II wojny światowej w wyniku której z powodu zniszczeń wojennych oraz wywozu łupów wojennych przez Armię Czerwoną zlikwidowano 1,43 tys km linii i około 1,78 tys pary drugich torów na liniach dwutorowych, druga w latach 60. (zlikwidowano około 227 km), trzecia fala, która rozpoczęła się po roku 1980[7] i trwała do około 2013 roku. W trakcie zmian systemu gospodarczego na przełomie lat 80. i 90. zjawisko przybrało na sile. Wzrost znaczenia transportu samochodowego, kryzys gospodarczy w kraju i procesy związane przeobrażeniami ekonomicznymi w tej części Europy spowodowały zahamowanie rozwoju transportu kolejowego. Spadek popularności przewozów pasażerskich w tym czasie upatruje się we wzroście bezrobocia, pauperyzacji społeczeństwa i zmianach taryfowych w PKP. Tylko w latach 1987–1992 zawieszono ruch pasażerski na około 1723 km linii, zamykając ok. 520 stacji i przystanków osobowych. Wliczając okres powojenny, od 1946 do 1993 obsługę kolejową utraciło 107 miast[7].

Najwięcej miast utraciło połączenia kolejowe na przełomie XX i XXI wieku. Głównymi przyczynami były słaba kondycja Polskich Kolei Państwowych oraz brak odpowiedniego poziomu dofinansowania przewozów. Likwidacja połączeń była próbą obniżenia kosztów własnych przewoźnika[4]. W konsekwencji na początku XXI wieku około czwarta część całkowitej długości linii kolejowych wykorzystywana była wyłącznie w ruchu towarowym. Podobne zjawisko na większą skalę miało miejsce tylko w Wielkiej Brytanii w latach 60. i 70. (Beeching Axe)[4].

Jednak w Polsce miasta również traciły kolejowe połączenia pasażerskie na skutek likwidacji linii wąskotorowych służących obsłudze lokalnemu ruchowi pasażerskiemu oraz towarowemu. Mimo przywracania połączeń na wielu liniach wąskotorowych po zakończeniu II wojny światowej oraz wprowadzania na nie nowszego taboru wygaszanie popytu na nie trwało. Zjawisko to przybrało na sile na początku lat 60. wraz z rozwojem transportu samochodowego i autobusowego, który stopniowo wypierał ruch pasażerski z linii wąskotorowych przyczyniając się do ich późniejszej likwidacji. Część linii jednak pozostała w obsłudze do ruchu towarowego przez pewien czas, kiedy nie zostały zamknięte.

Przykładem miast, które na skutek likwidacji linii wąskotorowych utraciły połączenia pasażerskie, są m.in. Marki, Myszyniec i Pyzdry, gdzie na skutek rozwoju połączeń autobusowych Państwowej Komunikacji Samochodowej i prywatnych samochodów oraz przez niskie prędkości handlowe spowodowały w latach 1972–1976 likwidację połączeń kolejowych do tych miast[8][9][10].

Według Ministerstwa Infrastruktury w styczniu 2022 roku w Polsce znajdowało się 408 miast bez dostępu do kolei pasażerskiej[11], natomiast na skutek uzyskania praw miejskich przez niektóre miejscowości w styczniu 2023 roku znajdowało się 411 miast bez kolei pasażerskiej.

 
Rozmieszczenie miast bez dostępu do kolei pasażerskiej na mapie kraju:
  miasta powyżej 30 tys. mieszkańców.
  miasta powyżej 15 tys. mieszkańców.
  miasta powyżej 10 tys. mieszkańców.

Największe polskie miasta bez kolei pasażerskiejEdytuj

 
Pozostałości po linii kolejowej w Jastrzębiu-Zdroju
 
Miejsce nieistniejącej stacji kolejowej w Siemianowicach Śląskich w styczniu 2023 roku. Siemianowice Śląskie są drugim miastem w Polsce po Jastrzębiu-Zdroju bez dostępu do kolei pasażerskiej, a za razem drugim w województwie śląskim
 
Lokomotywa M62M-009 z pociągiem towarowym przejeżdża przez miejsce rozebranej w latach 80. stacji Piekary Śląskie
 
Stacja kolejowa w Śremie w 2021
 
Czeladź jest największym miastem w Polsce, które nigdy nie miało dostępu do kolei pasażerskiej
 
Stacja kolejowa w Bartoszycach w 2009 roku
 
Stacja kolejowa w Gostyniu w 2007 roku przed zamknięciem ruchu pasażerskiego w 2011 roku
 
Tory na nieczynnej stacji w Bytowie w 2010 roku

Miasta powyżej 15 000 mieszkańcówEdytuj

Lista uwzględnia również miejscowości, mające wyłącznie turystyczne połączenia kolejowe. Liczbę mieszkańców zaokrąglono do tysięcy.

Lista dla roku 2022[1]
Miasto Liczba mieszkańców[12]
w tys. (2021) 		woj. Rok likwidacji Stacja
1 Jastrzębie-Zdrój 88 śląskie 2001[13] Jastrzębie-Zdrój
2 Siemianowice Śląskie 66 śląskie 1968[14] Siemianowice Śląskie
3 Łomża 63 podlaskie 1993[15] Łomża
4 Bełchatów 56 łódzkie 2000[16] Bełchatów Miasto
5 Piekary Śląskie 55 śląskie 1976[17] Piekary Śląskie
6 Marki 37 mazowieckie 1974[18] Marki (wąskotorowa)
7 Police 32 zachodniopomorskie 2002[19] Police
8 Czeladź 31 śląskie brak[20] nigdy nie istniała
9 Śrem 29 wielkopolskie 1995[21] Śrem
10 Turek 26 wielkopolskie 1991[22] Turek (wąskotorowa)
11 Świecie 25 kujawsko-pomorskie 1996[23] Świecie nad Wisłą
12 Bartoszyce 23 warmińsko-mazurskie 2002[24] Bartoszyce
13 Ostrów Mazowiecka 22 mazowieckie 1993[25] Ostrów Mazowiecka
14 Polkowice 22 dolnośląskie 1969[26] Polkowice
15 Zambrów 22 podlaskie 1962[27] Zambrów
16 Aleksandrów Łódzki 22 łódzkie brak[4] nigdy nie istniała
17 Mrągowo 21 warmińsko-mazurskie 2010[28] Mrągowo
18 Gostyń 20 wielkopolskie 2011[29] Gostyń
19 Pułtusk 19 mazowieckie 1986[30] Pułtusk (wąskotorowa)
20 Sokołów Podlaski 19 mazowieckie 1993[31] Sokołów Podlaski
21 Chełmno 19 kujawsko-pomorskie 1991[32] Chełmno
22 Tomaszów Lubelski 19 lubelskie 1915[33] Tomaszow (wąskotorowa)
23 Łęczna 19 lubelskie brak[4] nigdy nie istniała
24 Konstantynów Łódzki 18 łódzkie brak nigdy nie istniała
25 Myślenice 18 małopolskie brak nigdy nie istniała
26 Rawa Mazowiecka 17 łódzkie ruch turystyczny[34] Rawa Mazowiecka (wąskotorowa)
27 Łomianki 17 mazowieckie 1937[35] Łomianki
28 Przasnysz 17 mazowieckie 1986 Przasnysz Miasto (wąskotorowa)
29 Bogatynia 17 dolnośląskie 2000[36] Bogatynia
30 Braniewo 17 warmińsko-mazurskie 2019[37] Braniewo
31 Konstancin-Jeziorna 17 mazowieckie 1971[38] Jeziorna (wąskotorowa)
32 Kozienice 17 mazowieckie 1969[39] Kozienice
33 Bytów 17 pomorskie 2017[40] Bytów
34 Grójec 17 mazowieckie 1991[41] Grójec
35 Lędziny 17 śląskie 2001[42] Lędziny Świniowy
36 Olecko 16 warmińsko-mazurskie 2013[43] Olecko
37 Krapkowice 16 opolskie 1991[44] Krapkowice
38 Lidzbark Warmiński 16 warmińsko-mazurskie 1991[45] Lidzbark Warmiński
39 Złotoryja 16 dolnośląskie 2009[46] Złotoryja
40 Limanowa 15 małopolskie 2006[47] Limanowa

Legenda ilości miast powyżej 10 tys. mieszkańców:

     1

     2–4

     5–6

     7–9

     Powyżej 10

Liczba miast powyżej 10 tys. bez dostępu do kolei pasażerskiej:
województwo ilość
dolnośląskie 6
kujawsko-pomorskie 6
lubelskie 3
lubuskie 3
łódzkie 5
małopolskie 4
mazowieckie 10
opolskie 2
podlaskie 3
pomorskie 1
śląskie 7
świętokrzyskie 2
warmińsko-mazurskie 11
wielkopolskie 5
zachodniopomorskie 5
Suma: 73

Tabela nie uwzględnia województw w których nie ma miast powyżej 10 tys. mieszkańców bez dostępu do kolei pasażerskiej.

Miasta między 10 000 a 15 000 mieszkańcówEdytuj

 
Perony na nieczynnej stacji w Międzychodzie
 
Dworzec w Ciechocinku
Województwo Miasto[48]
dolnośląskie Góra, Kowary, Syców
kujawsko-pomorskie Ciechocinek, Golub-Dobrzyń, Koronowo, Żnin
lubelskie Janów Lubelski
lubuskie Lubsko, Sulęcin, Szprotawa
łódzkie Brzeziny
małopolskie Dąbrowa Tarnowska, Niepołomice
mazowieckie Węgrów
opolskie Głubczyce
podlaskie Kolno
śląskie Kłobuck, Pszów
świętokrzyskie Pińczów (sezonowe połączenie turystyczne z Jędrzejowem), Staszów
warmińsko-mazurskie Biskupiec, Dobre Miasto, Gołdap, Lubawa, Nowe Miasto Lubawskie, Węgorzewo
wielkopolskie Czarnków, Międzychód
zachodniopomorskie Barlinek, Dębno, Myślibórz, Pyrzyce

Miasta poniżej 10 000 mieszkańcówEdytuj

 
Stacja kolejowa w Mirsku
 
Stacja w Baborowie w 2012
 
Nieczynna stacja kolejowa w Stroniu Śląskim w 2017
Województwo Miejscowości[49][48]
dolnośląskie Bolków, Karpacz, Lądek-Zdrój, Leśna, Lubomierz, Lwówek Śląski, Mirsk, Niemcza, Nowogrodziec, Pieszyce, Prochowice, Prusice, Przemków, Radków, Stronie Śląskie, Szczawno-Zdrój, Świeradów-Zdrój, Świerzawa, Wąsosz, Wiązów, Wleń, Wojcieszów, Zawidów, Złoty Stok
kujawsko-pomorskie Barcin, Brześć Kujawski, Chodecz, Dobrzyń nad Wisłą, Górzno, Izbica Kujawska, Janowiec Wielkopolski, Kamień Krajeński, Kcynia, Kowal, Kruszwica, Lubień Kujawski, Lubraniec, Łabiszyn, Łasin, Mrocza, Nowe, Pakość, Radziejów, Radzyń Chełmiński, Strzelno, Szubin, Więcbork
lubelskie Annopol, Bychawa, Bełżyce, Frampol, Goraj, Józefów nad Wisłą, Kazimierz Dolny, Kamionka, Kock, Krasnobród, Łaszczów, Modliborzyce, Opole Lubelskie*, Ostrów Lubelski, Piaski, Poniatowa*, Siedliszcze, Stoczek Łukowski, Tarnogród, Tyszowce, Urzędów
lubuskie Cybinka, Gozdnica, Jasień, Kargowa, Kożuchów, Lubniewice, Łęknica, Nowe Miasteczko, Ośno Lubuskie, Otyń, Sława, Szlichtyngowa, Trzciel
łódzkie Biała Rawska*, Bolimów, Dąbrowice, Jeżów*, Krośniewice, Lutomiersk, Lututów, Pajęczno, Piątek, Przedbórz, Rzgów, Sulejów, Tuszyn, Ujazd, Uniejów, Wolbórz, Zelów, Złoczew
małopolskie Alwernia, Czarny Dunajec, Czchów, Dobczyce, Koszyce, Książ Wielki, Mszana Dolna, Nowe Brzesko, Nowy Wiśnicz, Proszowice, Radłów, Ryglice, Skała, Szczawnica, Szczucin, Świątniki Górne, Wojnicz, Zakliczyn, Żabno
mazowieckie Białobrzegi, Bieżuń, Bodzanów, Brok, Chorzele, Czerwińsk nad Wisłą, Drobin, Glinojeck, Iłża, Jadów, Kałuszyn, Karczew, Kosów Lacki, Latowicz, Lipsko, Lubowidz, Łosice, Maków Mazowiecki, Mogielnica, Mszczonów, Myszyniec, Nowe Miasto, Nowe Miasto nad Pilicą, Różan, Sanniki, Skaryszew, Sochocin, Solec nad Wisłą, Tarczyn, Wiskitki, Wyszogród, Wyśmierzyce, Zakroczym, Zwoleń, Żelechów, Żuromin
opolskie Baborów, Biała, Dobrodzień, Gorzów Śląski, Kietrz, Korfantów, Leśnica, Niemodlin, Prószków, Ujazd
podkarpackie Baranów Sandomierski, Błażowa, Brzostek, Brzozów, Cieszanów, Dubiecko, Dukla, Dynów, Iwonicz-Zdrój, Kańczuga*, Kołaczyce, Lesko, Narol, Pilzno, Pruchnik, Przecław, Radomyśl Wielki, Rymanów, Sokołów Małopolski, Tyczyn, Ulanów
podlaskie Brańsk, Choroszcz, Ciechanowiec, Jedwabne, Krynki, Lipsk, Michałowo, Nowogród, Rajgród, Sejny, Wysokie Mazowieckie, Stawiski, Suchowola, Suraż, Supraśl, Szczuczyn, Tykocin, Zabłudów
pomorskie Debrzno, Dzierzgoń, Gniew, Krynica Morska, Nowy Dwór Gdański, Nowy Staw, Skarszewy, Skórcz
śląskie Koziegłowy, Krzanowice, Ogrodzieniec, Olsztyn, Pilica, Poręba, Siewierz, Sośnicowice, Szczekociny, Szczyrk, Wilamowice, Włodowice, Wojkowice, Woźniki
świętokrzyskie Bodzentyn, Chęciny, Chmielnik, Daleszyce, Działoszyce, Iwaniska, Kazimierza Wielka, Koprzywnica, Łagów, Łopuszno, Morawica, Nowa Słupia, Nowy Korczyn, Opatowiec, Opatów, Osiek, Ożarów, Pacanów, Pierzchnica, Połaniec, Radoszyce, Skalbmierz, Stopnica, Wiślica, Wodzisław, Zawichost
warmińsko-mazurskie Bisztynek, Frombork, Górowo Iławeckie, Jeziorany, Kisielice, Lidzbark, Mikołajki, Miłakowo, Miłomłyn, Młynary, Orneta, Orzysz, Reszel, Ryn, Sępopol, Tolkmicko, Wielbark, Zalewo
wielkopolskie Borek Wielkopolski, Chocz, Czerniejewo, Dąbie, Dobra, Dobrzyca, Dolsk, Grabów nad Prosną, Jaraczewo, Jutrosin, Kleczew, Kłecko, Koźminek, Kórnik, Krzywiń, Książ Wielkopolski, Lwówek, Łobżenica, Margonin, Miejska Górka, Mikstat, Obrzycko, Osieczna, Ostroróg, Pniewy, Pogorzela, Przedecz, Pyzdry, Raszków, Rychwał, Sieraków, Sompolno, Stawiszyn, Sulmierzyce, Szamocin, Śmigiel, Tuliszków, Ujście, Wielichowo, Witkowo, Wyrzysk, Wysoka, Zagórów, Żerków
zachodniopomorskie Barwice, Bobolice, Borne Sulinowo, Cedynia, Człopa, Dobra, Dobrzany, Drawno, Dziwnów, Golczewo, Gościno, Ińsko, Lipiany, Maszewo, Mirosławiec, Moryń, Nowe Warpno, Pełczyce, Polanów, Połczyn-Zdrój, Resko, Sianów, Stepnica, Suchań, Trzcińsko-Zdrój

Do oznaczonych gwiazdką * miast prowadzony jest do ruch turystyczny, głównie za pośrednictwem kolei wąskotorowej.


Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b Karol Trammer: Miasta bez kolei? Głównie w Polsce.. [w:] Centrum Zrównoważonego Transportu [on-line]. 2014-10-17. [dostęp 2017-04-29].
  2. ↑ Pociągi do Lubina będą zatrzymywać się w podlubińskich wsiach. Protest mieszkańców poskutkował.
  3. ↑ Ryszard Piech: Największe miasta bez połączeń kolejowych. [w:] Inforail [on-line]. 2010-02-16. [dostęp 2017-04-29].
  4. ↑ a b c d e f Tadeusz Bocheński. Dostęp wybranych miast do kolei w Polsce. „Prace Komisji Geografii Komunikacji”. 19/2016. PTG. 
  5. ↑ Przystanki „Zbiornik Sudety” oraz „Nowa Bielawa” stały się faktem, doba.pl [dostęp 2020-06-12].
  6. ↑ II ETAP BUDOWY BIELAWSKIEJ KOLEI CORAZ BLIŻEJ, Telewizja Sudecka, 5 grudnia 2019 [dostęp 2020-06-13] (pol.).
  7. ↑ a b Mariusz Falkowski, Marek Pytel: Analiza geopolityczna aktualnego stanu sieci kolejowej w Polsce. [w:] Przegląd Geopolityczny [on-line]. 2014. [dostęp 2017-05-03].
  8. ↑ https://stacjamuzeum.pl/wp-content/uploads/2021/02/Koleje-polowe-Sochaczew-2019.pdf
  9. ↑ https://stacjekolejowe.pl/spychowo-rozogi-myszyniec-niezapomniana-kolejka-waskotorowa/
  10. ↑ https://raportkolejowy.pl/wrzesinska-kolej-powiatowa/5/
  11. ↑ https://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/ponad-400-polskich-miast-nie-ma-dostepu-do-kolei-76771.html
  12. ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2021 roku (publikacja w formacie XLSX, tabela 21), Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2021-12-04].
  13. ↑ Jakub Madrias: Jastrzębie-Zdrój odzyska kolej?. [w:] Rynek Kolejowy [on-line]. 2017-01-19. [dostęp 2017-04-29].
  14. ↑ Linia Katowice Szopienice Północne – Chorzów Stary (161). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  15. ↑ Paweł Chojnowski: Pociągi w Łomży. Zobaczcie, kolej może tu kursować. [w:] Gazeta Współczesna [on-line]. 2013-10-15. [dostęp 2017-04-29].
  16. ↑ Kacper Fiszer: Bełchatów: Los kolei uzależniony od nowej odkrywki. [w:] Rynek Kolejowy [on-line]. 2016-08-23. [dostęp 2017-04-29].
  17. ↑ Linia Chorzów Stary – Radzionków (145). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  18. ↑ Linia Warszawa Targowa – Radzymin Wąskotorowy. [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  19. ↑ Linia Szczecin Główny – Trzebież Szczeciński (406). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  20. ↑ Dlaczego w Czeladzi nie ma dworca kolejowego?. [w:] Miasto Czeladź [on-line]. [dostęp 2017-04-29].
  21. ↑ Linia Mieszków – Czempiń (369). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  22. ↑ Linia Kalisz Wąskotorowy – Turek. [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  23. ↑ Linia Świecie nad Wisłą – Złotów (240). [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  24. ↑ Bartoszyce, Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2021-11-24] (pol.).
  25. ↑ Linia Ostrołęka – Siedlce (34/55). [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  26. ↑ Linia Rudna Gwizdanów – Polkowice. [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  27. ↑ Zambrów – stacja handlowa (sth). [w:] atlaskolejowy.net [on-line]. [dostęp 2019-08-09].
  28. ↑ Mrągowo. [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2022-06-07].
  29. ↑ Chcą unowocześnić linię kolejową Gostyń - Kąkolewo. Ale stary dworzec PKP w Gostyniu pozostanie. [w:] Gostynska.pl [on-line]. [dostęp 2022-12-27].
  30. ↑ Pułtusk /poprzednia lokalizacja/, atlaskolejowy.net [dostęp 2020-04-21].
  31. ↑ Linia Ostrołęka – Siedlce (34/55). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  32. ↑ Linia Kornatowo – Chełmno (248). [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  33. ↑ Wybuch I wojny światowej i kolej polowa Trawniki–Bełżec. [w:] Kolej tomaszowska [on-line]. [dostęp 2021-05-07].
  34. ↑ Linia Rogów Osobowy Wąskotorowy – Biała Rawska Wąskotorowa. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  35. ↑ Linia Warszawa – Palmiry. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  36. ↑ Linia Mikułowa – Bogatynia (290/785/786/324). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  37. ↑ Jakub Madrjas, Dwa lata temu odjechał ostatni pociąg pasażerski do Braniewa, rynek-kolejowy.pl, 10 września 2021 [dostęp 2021-11-24] (pol.).
  38. ↑ Kolej grójecka, TRASBUS [dostęp 2021-11-24].
  39. ↑ Linia Bąkowiec – Kozienice (76). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  40. ↑ Linia Lipusz – Korzybie (212). [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  41. ↑ Linia Warszawa Mokotów – Nowe Miasto nad Pilicą. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  42. ↑ Linia Tychy – Mysłowice Kosztowy (179). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  43. ↑ Olecko, Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2021-11-24] (pol.).
  44. ↑ Linia Gogolin – Prudnik (306). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  45. ↑ Linia Słobity – Bartoszyce (255). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  46. ↑ Linia Legnica – Pobiedna (– Jindřichovice pod Smrkem) (284/317). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  47. ↑ Linia Chabówka – Nowy Sącz (104). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
  48. ↑ a b Plakatowy rozkład jazdy – Wybór stacji, Portal Pasażera – PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 25 listopada 2021 [dostęp 2021-11-25] (pol.).
  49. ↑ Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów Ważny od 12 III 2017 r. do 10 VI 2017 r. PKPm Polskie mLinie Kolejowe S.A..

BibliografiaEdytuj

  • Piotr Gzowski, Skierniewice – Łuków. Zarys dziejów wojskowej linii, „Świat Kolei”, 12/2010.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Miasta_bez_kolei_pasażerskiej_w_Polsce&oldid=69994569”