Przecław
Przecław – miasto[3] w Polsce położone w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim, w gminie Przecław; siedziba gminy Przecław, na lewym brzegu Wisłoki. Przez miasto, pomiędzy wzgórzami na których stoi zamek i kościół parafialny, przepływa potok o nazwie Słowik wpadający do Wisłoki[4].
| miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||
 Kościół parafialny Wniebowzięcia NMP | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Gmina | |||
| Prawa miejskie | |||
| Burmistrz |
Maciej Jemioło | ||
| Powierzchnia |
16,04[1] km² | ||
| Populacja (2020) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Strefa numeracyjna |
(+48) 17 | ||
| Kod pocztowy |
39-320 | ||
| Tablice rejestracyjne |
RMI | ||
Położenie na mapie gminy Przecław  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||
Położenie na mapie powiatu mieleckiego  | |||
 50°11′36″N 21°28′48″E/50,193333 21,480000
| |||
| TERC (TERYT) |
1811074 | ||
| SIMC |
0658828 | ||
| Strona internetowa | |||
| BIP | |||
.JPG)
W odległości ok. 2 km na wschód od miasta przebiega droga wojewódzka nr 985 i linia kolejowa nr 25 z przystankiem Tuszyma. Do niedawna linia kolejowa była w złym stanie i w latach 2009-2021 obsługiwała tylko ruch towarowy. Odległości drogowe od najbliższych miast to 16 km od Mielca i 20 km od Dębicy.
W Przecławiu działa rzymskokatolicka parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny należąca do dekanatu Mielec Południe w diecezji tarnowskiej.
Przecław leży w historycznej Małopolsce, w ziemi sandomierskiej[5]. Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1419 roku[6], położone było w drugiej połowie XVI wieku w powiecie pilzneńskim w województwie sandomierskim[7]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie rzeszowskim.
Nazwa
edytujNazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Przeczslaw wymienia w latach (1470–1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[8].
Historia
edytujNajstarsza znana wzmianka o Przecławiu pochodzi z 1258. Wówczas istniał już w Przecławiu kościół. Najstarsza pisana wzmianka o osadzie zwanej Przedzlaw pochodzi z 1419.
W wiekach XV–XVI Przecław należał do rodziny Ligęzów. Kolejnymi właścicielami byli Krupkowie–Przecławscy.
Przecław utracił prawa miejskie w 1919[4]. 28 lipca 2009 Rada Ministrów zadecydowała o ponownym przyznaniu Przecławiowi praw miejskich od 1 stycznia 2010.
W 1910 na terenie parku zamkowego odkryto grób, którego powstanie szacuje się na czasy rzymskie.
Dokładnej daty budowy obiektu nie udało się ustalić do dnia dzisiejszego. Wiadomo, że pierwotnie był on drewniany i znajdował się w rękach Ligęzów do 1578. Następnie przeszedł w posiadanie rodziny Koniecpolskich. Na miejscu drewnianego dworu Andrzej Koniecpolski wzniósł murowany, piętrowy oraz podpiwniczony pałac, który do dnia dzisiejszego pełni rolę korpusu zamku przecławskiego.
Obecnie w budynku pałacu znajduje się restauracja i hotel. Obiekt częściowo jest też udostępniony do zwiedzania.
Demografia
edytuj- Piramida wieku mieszkańców Przecławia w 2014 roku[9].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 r.. [dostęp 2011-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-06)].
- ↑ Raport o stanie gminy za rok 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 5 [dostęp 2022-01-18]
- ↑ Dz.U. z 2009 r. nr 120, poz. 1000 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2009 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i nazw gmin oraz siedzib ich władz, ustalenia granic niektórych miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta.
- ↑ a b Witold Jarosz: Fragment „Historii Parafii Przecław”. [dostęp 2012-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-03)].
- ↑ Feliks Kiryk, Zygmunt Ruta (red.): Da̜browa Tarnowska. Zarys dziejów miasta i powiatu. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Kraków 1974, s. 149.
- ↑ Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 155.
- ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapy, plany, Warszawa 1993, k. 4
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.295.
- ↑ Przecław w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
Linki zewnętrzne
edytuj- Przecław, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 129.
- Agata Dziekan-Łanucha: Zamek potomków Mikołaja Reya w Przecławiu. nowiny24.pl. [dostęp 2012-08-12].
- Opis miejscowości na stronie gminy