Dzierzgoń

	Dzierzgoń
	Dzierzgoń
	; Widok Dzierzgonia od południa
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	sztumski
Gmina	Dzierzgoń
Prawa miejskie	7 kwietnia 1288
Burmistrz	Jolanta Szewczun
Powierzchnia	3,90 km²
Populacja (2017.12.31.); • liczba ludności; • gęstość	; 5413; 1387,9 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 55
Kod pocztowy	82-440
Tablice rejestracyjne	GSZ
	Położenie na mapie gminy Dzierzgoń Dzierzgoń
	Położenie na mapie Polski Dzierzgoń
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Dzierzgoń
	Położenie na mapie powiatu sztumskiego Dzierzgoń
	53°55′24″N 19°21′05″E/53,923333 19,351389
TERC (TERYT)	2216014
SIMC	0932726
	Urząd miejskipl. Wolności 1; 82-440 Dzierzgoń
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa

Dzierzgoń (dawniej Kiszporg/Kiszpork, niem. Christburg^[4]) – miasto w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dzierzgoń nad rzeką Dzierzgoń. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa elbląskiego. Znajduje się na terenie krainy historycznej Prusy Górne.

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Według danych z 1 stycznia 2018 Dzierzgoń liczył 5413 mieszkańców^[2].

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 3,90 km²^[5].

Miejsce obrad sejmików województwa malborskiego do 1610 roku (obok Sztumu)^[6].

HistoriaEdytuj

Osobny artykuł: Historia Dzierzgonia.

ZabytkiEdytuj

Dzierzgoń – pozostałości zamku krzyżackiego

Dzierzgoń, 1684

Dzierzgoń, XX w.

Plan Dzierzgonia, XX w.

Kościół Św. Trójcy i Św. Katarzyny, gotycki, z cegły, wznoszony etapowo od ok. 1310 r. do 1. poł. XIV w., odbudowany w 1682 r., przebudowany po 1730 r. (dobudowa kaplicy północnej) i w 1853 r. Pseudobazylika stropowa z wtopioną wieżą frontową, górą neogotycką.
Zespół Klasztorny – poreformacki, barokowy.
Cerkiew greckokatolicka Zesłania Ducha Świętego, zbudowany przed 1717 r. z wykorzystaniem wschodniej partii gotyckiej poprzedniej świątyni; salowy z kaplicą od południa.
Klasztor od północy, zbudowany po 1678 r., wielokrotnie przekształcany, m.in. po 1832 r. i po 1929 r.; założenie czteroskrzydłowe, piętrowe z wirydarzem.
Ruiny zamku krzyżackiego
Kaplica św. Anny

NazwaEdytuj

Kronikarz Jan Długosz określił miejscowość jako Dzrezgon (25 IX 1429) oraz wymienił określenie funkcji komtura dzierzgońskiego jako Dzirzgouiensis (26 V 1429), Dzirgouensis (14 VI 1430) i dalej jako Dzyrgon, Dzirgon, Dzyrgon. W tekście pokoju toruńskiego pojawiła się nazwa Dzierzgon^[7].

DemografiaEdytuj

Według danych z 2 maja 2013 r. miasto miało 5564 mieszkańców^[8].

Piramida wieku mieszkańców Dzierzgonia w 2014 roku^[9].

Wspólnoty wyznanioweEdytuj

Osobny artykuł: Dekanat Dzierzgoń.

Kościół rzymskokatolicki:

parafia Trójcy Przenajświętszej (kościół Trójcy Przenajświętszej)

Kościół greckokatolicki:

parafia Zesłania Ducha Świętego (cerkiew Zesłania Ducha Świętego)

Świadkowie Jehowy

zbór, Sala Królestwa^[10]

Miasta partnerskieEdytuj

SportEdytuj

Klub sportowy Powiśle Dzierzgoń (IV liga piłki nożnej)

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

↑ admin | Polskie Zamki Gotyckie, zamkigotyckie.org.pl [dostęp 2017-11-22] .
↑ ^a ^b Dzierzgoń w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
↑ Wojciech Kriegseisen, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991, s. 31.
↑ GazdaG. Daniel GazdaG., Wielokulturowy Obiekt Warowny na Górze Zamkowej oraz Gród Cyplowy w Starym Dzierzgoniu. Studia i Materiały [dostęp 2019-08-29] (ang.).
↑ BIP, Dzierzgoń: Gmina Dzierzgoń, 2 maja 2013 .
↑ Dzierzgoń w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2013-01-29] .

Linki zewnętrzneEdytuj

Dzierzgoń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 280 .
Strona internetowa miasta
Historia Żydów w Dzierzgoniu na portalu Wirtualny Sztetl

[1] admin | Polskie Zamki Gotyckie, zamkigotyckie.org.pl [dostęp 2017-11-22] .

[Populacja2018-2] Dzierzgoń w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[3] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.

[MP-4] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)

[5] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.

[6] Wojciech Kriegseisen, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991, s. 31.

[7] GazdaG. Daniel GazdaG., Wielokulturowy Obiekt Warowny na Górze Zamkowej oraz Gród Cyplowy w Starym Dzierzgoniu. Studia i Materiały [dostęp 2019-08-29] (ang.).

[Charakterystyka_Gminy_Dzierzgoń-8] BIP, Dzierzgoń: Gmina Dzierzgoń, 2 maja 2013 .

[populacja2016-9] Dzierzgoń w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[10] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2013-01-29] .

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]