Lipsko

Lipsko – miasto w woj. mazowieckim, w powiecie lipskim. Położone nad rzeką Krępianką, na Wzniesieniach Południowomazowieckich, historycznie w Małopolsce, w ziemi radomskiej.

Lipsko
— miasto w gminie miejsko-wiejskiej —
Kościół Świętej Trójcy w Lipsku
Herb
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	lipski
Gmina	Lipsko
Data założenia	1589
Burmistrz	Jacek Lucjan Wielorański
Powierzchnia	15,7 km²
Populacja (31.12.2018) • liczba ludności • gęstość	5 593 356,2 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 48
Kod pocztowy	27-300
Tablice rejestracyjne	WLI
Położenie na mapie gminy Lipsko Lipsko
Położenie na mapie Polski Lipsko
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Lipsko
Położenie na mapie powiatu lipskiego Lipsko
51°09′30″N 21°38′57″E
TERC (TERYT)	1409034
SIMC	0973613
Urząd miejski ul. 1 Maja 2 27-300 Lipsko
Strona internetowa
BIP

Miejscowość jest siedzibą powiatu, miejsko-wiejskiej gminy Lipsko.

Według danych z 31 grudnia 2012, miasto miało 5895 mieszkańców, w tym 2853 mężczyzn i 3042 kobiety.

Herbem Lipska jest herb szlachecki Dębno, którym pieczętowali się jego dawni właściciele.

Położenie

Miasto leży w południowej części województwa mazowieckiego, w południowej części Równiny Radomskiej.

Miasto jest położone na dwóch wzgórzach, rozdzielonych Krępianką.

Historycznie należy do Małopolski. Prywatne miasto szlacheckie, lokowane w 1589 roku, zdegradowane w 1869 roku, ponowne nadanie praw miejskich w 1958 roku, położone było w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. radomskiego, zaś przed 1975 do woj. kieleckiego.

Sport

W mieście funkcjonuje klub sportowy Powiślanka Lipsko.

Demografia

Dane GUS dotyczące faktycznego miejsca zamieszkania.

• Piramida wieku mieszkańców Lipska w 2014 roku.

Historia

Synagoga w Lipsku, zniszczona przez Niemców 8 września 1939 r.

• kwiecień 1589 – pierwsze wzmianki jako o własności rodziny Krępskich, a potem Wolskich i Gostomskich, potem własność kasztelana radomskiego Mikołaja Oleśnickiego.
• 1613^{[potrzebny przypis]} – nadano prawa miejskie i nastąpił rozwój w związku z położeniem na "szlaku wołowym" z Rusi do Wielkopolski i na Śląsk.
• 1614 – potwierdzenie przywilejów miejskich przez króla Zygmunta III Wazę, powstał kościół św. Trójcy z fundacji Mikołaja Oleśnickiego.
• XVIII w. – Lipsko od Oleśnickich zakupili Denhoffowie, potem Sanguszkowie i Kochanowscy.
• 1775 – nadano prawa organizowania targów w soboty i dziesięciu jarmarków rocznie przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
• 1860 – z pracy na roli żyło 96 mieszkańców, 34 z rzemiosła, nastąpił powolny upadek miasta.
• 1868 – utrata prawa miejskich.
• 8 września 1939 – w synagodze hitlerowcy spalili 60 miejscowych Żydów.
• 1 stycznia 1956 – utworzenie powiatu lipskiego.
• 1957 – powstała Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Lipsku.
• 1 stycznia 1958 - odzyskanie praw miejskich.
• 1963 – powstała Przetwórnia Owocowo-Warzywna Hortex w Lipsku.
• 1975 – powstał Zakład Mleczarski w Lipsku i Zakład Produkcji Części Samochodowych FSC w Starachowicach.
• 1 stycznia 1999 – Lipsko zostało ponownie stolicą powiatu.

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół rzymskokatolicki:

• parafia Świętej Trójcy (z kościołem św. Trójcy)

Świadkowie Jehowy:

• zbór Lipsko, Sala Królestwa.

Zobacz też

• Herb Lipska (województwo mazowieckie)
• Cmentarz żydowski w Lipsku

Bibliografia

• Robert Kąkol, Eryk Kacewicz i in., Polskie miasta i miasteczka, Warszawa: Reader's Digest, 2010, ​ISBN 978-83-60530-95-5​

Linki zewnętrzne

• Lipsko (1) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. V: Kutowa Wola – Malczyce. Warszawa 1884.