Police

miasto w województwie zachodniopomorskim

Police (do 1945 niem. Pölitz) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie polickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Police, miasto satelickie Szczecina, położone nad Odrą i Gunicą na Równinie Wkrzańskiej. Port morski na lewym brzegu ujściowego odcinka Odry. Police otacza Puszcza Wkrzańska. W Policach znajduje się port morsko-rzeczny na Odrze (piąty pod względem przeładunku w Polsce).

Police
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Police
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

policki

Gmina

Police

Aglomeracja

szczecińska

Data założenia

1260

Prawa miejskie

1260[a][1]

Burmistrz

Krystian Kowalewski
(od 2024)

Powierzchnia

37,31 km²

Wysokość

0-32[2] m n.p.m.

Populacja (30.06.2021)
• liczba ludności
• gęstość


32 034[3]
858,6 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 91

Kod pocztowy

72-009, 72-010, 72-011, 72-015

Tablice rejestracyjne

ZPL

Położenie na mapie gminy Police
Mapa konturowa gminy Police, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Police”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Police”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Police”
Położenie na mapie powiatu polickiego
Mapa konturowa powiatu polickiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Police”
Ziemia53°33′00″N 14°34′15″E/53,550000 14,570833
TERC (TERYT)

3211044

SIMC

0979449

Hasło promocyjne: Police – Gmina Zielona
Urząd miejski
ul. Stefana Batorego 3
72-010 Police
Strona internetowa
Police - widok od południowego zachodu

Według danych GUS z 30 czerwca 2021 r., Police liczyły 32 034 mieszkańców[3] i były pod względem liczby ludności siódmym miastem w województwie zachodniopomorskim[4].

Położenie

edytuj
 
Miasto Police na planie powiatu polickiego

Police znajdują się w zachodniej części woj. zachodniopomorskiego, we wschodniej części powiatu polickiego. Miasto wchodzi w skład aglomeracji szczecińskiej.

Według danych z 1 stycznia 2014 powierzchnia miasta wynosi 37,31 km².

Police są położone na Równinie Wkrzańskiej nad Odrą i Gunicą (Dolina Dolnej Odry). Południowe krańce miasta wraz z osiedlem Mścięcino leżą na północnych zboczach Wzgórz Warszewskich.

Miasto graniczy administracyjnie ze Szczecinem (około 15 km od centrum miasta), gminą Goleniów i wiejską częścią gminy Police.

Przez Police przebiegają: droga wojewódzka nr 114, linia kolejowa nr 406 oraz tor wodny Świnoujście–Szczecin.

Warunki naturalne

edytuj
 
Odnoga OdryŁarpia w Policach

W granicach administracyjnych miasta Police znajduje się ujście Odry do Roztoki Odrzańskiej.

Ze Wzgórz Warszewskich, na których położone są południowe krańce miasta oraz osiedle Mścięcino, płyną do Polic Przęsocińska Struga i Grzybnica. Przy wschodniej granicy miasta ograniczonej wschodnim brzegiem Odry znajduje się ujście Iny. Inne cieki wodne: Domiąża, Wietlina, ujście Gunicy.

W granicach administracyjnych miasta znajduje się 6 wysp:

Dawna wyspa Kiełpiński Ostrów została poprzecinana siecią kanałów, a odgradzający ją od stałego lądu Policki Nurt poprzegradzano w kilku miejscach.

Przyroda

edytuj

Ujściowy odcinek Odry należący do Polic, znajduje się w specjalnym obszarze ochrony siedlisk „Ujście Odry i Zalew Szczeciński”. We wschodniej części miasta utworzono także obszar ochrony siedlisk „Police – kanały”.

Na wyspach i terenach nadrzecznych występują trawiaste zbiorowiska roślinne. Występują tu trzcinowiska, będące siedliskiem wielu gatunków ptaków i ryb.

Pochodzenie nazwy

edytuj

Nazwa miasta pochodzi od słowa polskiego pole, w liczbie mnogiej występującej w formie police (oznaczacego to samo, co Polska). Wersja niemiecka jest zgermanizowaną formą wcześniejszej nazwy polskiej (pomorskiej)[5].

Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 7 maja 1946[6]

Historia

edytuj
 
Tablica w 700. rocznicę nadania Policom praw miejskich.
Osobny artykuł: Historia Polic.

Najwcześniejsze dzieje

edytuj

Początkowo było to osiedle rybacko-rolnicze, w latach 1249–1254 stanowiło własność rycerza Bartłomieja z Polic[7]. W 1260 r. książę zachodniopomorski Barnim I nadał Policom prawa miejskie na prawie magdeburskim[8]. Bujny rozwój, usytuowanych tuż przy ujściu Odry Polic zagroził głównemu ośrodkowi Pomorza ZachodniegoSzczecinowi[9]. W celu zahamowania rozwoju Polic, w 1321 r. książę odebrał miastu prawa miejskie i włączył Police w obręb Szczecina. Prawa miejskie zostały przywrócone dopiero w 1808[10][11] Od XVI do XVIII wieku były znane z produkcji i handlu chmielem[7].

Okres 1808-1939

edytuj

W latach 1816–1939 w powiecie Randow[12]. W maju 1852 roku powołano Królewskie Ewangelickie Seminarium Nauczycielskie (jego gmach został zniszczony w wyniku działań wojennych w 1944 roku)[13][14]. Na przełomie XIX i XX wieku w Policach istniała stocznia rzeczna. W 1898 r. Police uzyskały kolejowe połączenie ze Szczecinem, prowadzące wówczas do Jasienicy. 12 lat później linię przedłużono do Trzebieży. Powstanie kolei przyczyniło się do rozwoju przemysłu. W 1938 r. zbudowana została fabryka benzyny syntetycznej Hydrierwerke Pölitz. Fabryka miała ogromne znaczenie dla przemysłu wojennego III Rzeszy[15]. 15 października 1939 r. miasto zostało włączone w granice Wielkiego Miasta Szczecin.

 
Police w granicach Wielkiego Miasta Szczecin w czasie II wojny światowej.

Okres II wojny światowej

edytuj
 
Ulica Grunwaldzka, Stare Miasto
 
Osiedle Chemik, Nowe Miasto
 
Ulica Piastów w Policach – Jasienicy

Na okres II wojny światowej na podstawie uchwały rządu niemieckiego 15 października 1939 roku Police zostały włączone w obręb Wielkiego Miasta Szczecin[16]. Działała tu wielka fabryka benzyny syntetycznej (niem. Hydrierwerke Pölitz AG). Przy produkcji benzyny syntetycznej pracowało około 30.000 robotników przymusowych różnych narodowości (m.in. Polacy, Jugosłowianie, Francuzi, Belgowie)[17]. Na terenie fabryki założono filię obozu koncentracyjnego Stutthof. Fabryka i miasto były kilkakrotnie celem ataków sił powietrznych aliantów.

Miasto zostało zdobyte 26 kwietnia 1945 r. wraz ze Szczecinem przez wojska radzieckie (2 Front Białoruski2 Armia Uderzeniowa-116 Korpus Armijny-321 dywizja piechoty dow. Iwan Fieduński) i polskie, a we wrześniu 1946 r. zostało przekazane administracji polskiej, po likwidacji tzw. Enklawy Polickiej. Istnienie Enklawy Polickiej opóźniło powojenną odbudowę i rozwój Polic oraz przyczyniło się do lokalizacji siedziby powiatu ziemskiego w Szczecinie (powiat szczeciński obejmował tereny obecnego powiatu polickiego)[18].

Okres po II wojnie światowej

edytuj

W 1945 r. Police ponownie stały się samodzielnym miastem, powiększonym w 1954 r. o wieś Mścięcino. W tym czasie osiedlono tu kolonię greckich uchodźców, którzy szukali schronienia w Polsce po greckiej wojnie domowej 1946-1948. Podobnie uczyniono w Zgorzelcu w woj. dolnośląskim. Do 1975 r. Police wchodziły w skład powiatu szczecińskiego[19].

W 1964 r. rozminowano teren na północ od Starego Miasta i rozpoczęto budowę azotowo-fosforowych zakładów nawozów sztucznych, uruchomionych w 1969 r. Działają one pod nazwą Zakłady Chemiczne Policelll (obecnie Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police”). Teren pod budowę fabryki zajął m.in. powierzchnię dawnego osiedla Kuźnica, od którego powstała nazwa ulicy, przy której znajduje się fabryka. Dla robotników pracujących w Z. Ch. „Police” powstało osiedle mieszkaniowe Chemik[20].

Po reformie administracyjnej i likwidacji powiatów w 1975 r. utworzono gminę Police. W 1999 r. po kolejnej reformie Police zostały miastem powiatowym.

Demografia

edytuj

Ludność miasta Polic na przestrzeni lat, źródła[9][10][21][22]:

Ludność Polic
Data Liczba mieszkańców
X wiek ok. 100
1450 ok. 450
1658 ok. 490
1782 970
1812 1424
1857 2465
1900 4415
1905 4149
1919 4100
1925 4963
1933 5400
1937 5788
1939 6466
1946 850[23]
1947 873
1950 1444
1955 4827
1960 9106
1969 11 432
1975 7214
1981 24 790
1994 34 407
1995 34 544
2000 34 639
2005 34 391
2007 34 220
2010 34 087[24]
2012 33 816[24]
2013 33 625[24]
2020 32 490

Według danych z 31 grudnia 2016 roku miasto miało 33 090 mieszkańców (7. miejsce w województwie i 4. miejsce w aglomeracji szczecińskiej)[25].

  • Piramida wieku mieszkańców Polic w 2014 roku[26].


 

Honorowi obywatele Polic

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Honorowi obywatele Polic.

Tytuł nadawany ludziom szczególnie zasłużonym dla miasta[27]:

Architektura

edytuj
 
Kościół św. św. Apostołów Piotra i Pawła w Policach – Jasienicy.
 
Kaplica gotycka na placu Chrobrego.

Układ urbanistyczny

edytuj

Miasto podzielone jest na cztery nieformalne dzielnice (zespoły osiedli):

 
Osiedle Anny Jagiellonki.

Osiedla nowomiejskie to:

Dawne miejscowości włączone w granice administracyjne Polic to: Bardo (Szaniec), Czapliniec, Duchowo, Kołpin, Kuźnica.

Zabytki

edytuj
 
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP.
 
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (krzyż nad wejściem głównym).
 
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (krzyż przykościelny).
 
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (wnętrze).
 
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (prezbiterium).
 
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (witraż w ścianie południowej).
 
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Policach (ściana zachodnia).

Zieleń miejska

edytuj
 
Park Staromiejski, w głębi Lapidarium Polickie
Parki i skwery

Turystyka i rekreacja

edytuj
 
Ekologiczna Ścieżka Rekreacyjno-Dydaktyczna dookoła osiedli nowomiejskich

Szlaki turystyczne

edytuj

Szlaki w Policach i Puszczy Wkrzańskiej[28]:

Obecnie na terenie dawnej fabryki benzyny syntetycznej wytyczona jest ścieżka dydaktyczno-turystyczna, którą opiekuje się Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Polickiej „Skarb”.

W Policach znajdują się dwie drogi rowerowe:

  • od ulicy Roweckiego łączy ona ulicę Tanowską, dalej biegnie do ulicy Kuźnickiej, następnie wzdłuż ZCH Police do ulicy Jasienickiej i do skrzyżowania z ulicą Kamienną gdzie kończy swój bieg,
  • z ul. Wyszyńskiego do Siedlic.

Gospodarka

edytuj
 
Zakłady Chemiczne Police, ul. Kuźnicka.

Największym przedsiębiorstwem przemysłowym miasta są Zakłady Chemiczne Police, wokół którego rozciągają się tereny inwestycyjne Parku Przemysłowego Police.

Na terenie Polic utworzono podstrefę Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, obejmującą wyznaczone 2 kompleksy[29].

Główne gałęzie:

Infrastruktura i transport

edytuj

Transport drogowy

edytuj

Droga wojewódzka nr 114 odchodząca w Tanowie od drogi wojewódzkiej nr 115 przechodzi przez Police, następnie biegnie w kierunku Trzebieży i Nowego Warpna. Droga przebiega w granicach miasta Police przez Nowe Miasto (ul. Tanowska), Stare Miasto (ul. Grunwaldzka i ul. Kościuszki) oraz osiedle Jasienica (ul. Jasienicka, ul. Dworcowa, ul. Piastów). Pozostałe drogi wylotowe prowadzą do następujących miejscowości:

 
Ulica Józefa Piłsudskiego w Policach

Istnieją plany budowy przeprawy mostowej Police – Święta przez Odrę nad Domiążą. Most ma łączyć Police oraz północną część powiatu polickiego, Lubieszyn i lewobrzeżną część Szczecina z węzłem komunikacyjnym w Goleniowie.

Komunikacja miejska

edytuj
 
MAN SG313 Linia nr 107 os. Chemik (Police)pl. Rodła (Szczecin)

Komunikację miejską w Policach zapewnia Szczecińsko-Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne, oferując 13 linii autobusowych (w tym 8 łączących ze Szczecinem). Istnieje także linia samorządowa (LS) Police – Trzebież. Komunikacja miejska umożliwia przemieszczanie się do kilku wsi gminy Police, m.in. Trzeszczyn, Tanowo, Pilchowo, Siedlice, Leśno Górne, Przęsocin.

 
Dworzec Główny w Policach

Do 2002 r. czynna była linia kolejowa ze Szczecina do Trzebieży. Na terenie Polic jest 5 stacji/przystanków kolejowych: Police, Police Zakład (ob. zamknięty), Police Chemia i Jasienica, a dla podzielonego między Police i Szczecin osiedla Mścięcino przystanek kolejowy Szczecin Mścięcino, włączony do Polic z początkiem 2008 roku.

Transport wodny

edytuj

Police to miasto portowe. Znajdują się tu dwa porty: port morski Police (4. pod względem przeładunku w Polsce) i port rzeczny Police na Odrze. Przez miasto przebiega tor wodny Świnoujście–Szczecin.

Urzędy pocztowe

edytuj

W mieście czynne są 4 urzędy pocztowe: Police 5 (kod 72-009) (Nowe Miasto), Police 1 (kod 72-010) (Stare Miasto), Police 4 (kod 72-011) (Nowe Miasto), Police 3 (kod 72-015) (Jasienica (Police)).

Opieka zdrowotna

edytuj
 
Szpital Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, Osiedle Gryfitów

Przy ul. Siedleckiej znajduje się kilka klinik Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 im. prof. Tadeusza Sokołowskiego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie:

  • Klinika Neonatologii
  • Klinika Medycyny Matczyno-Płodowej i Ginekologii
  • Klinika Ginekologii i Uroginekologii
  • Klinika Medycyny Rozrodu i Ginekologii
  • Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dorosłych i Dzieci
  • Klinika Chirurgii Plastycznej, Endokrynologii i Ogólnej
  • Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych
  • Katedra Chorób Skórnych i Wenerycznych[30].

Jest to pierwsza placówka szkoły wyższej w historii miasta[31].

Administracja

edytuj
 
Podział administracyjny na osiedla w 2015 roku
1 – Anny Jagiellonki
2 – Dąbrówka
3 – Gryfitów
4 – Jasienica
5 – Księcia Bogusława X
6 – Mścięcino
7 – Stare Miasto
Osobny artykuł: Burmistrzowie Polic.

Miasto podzielone jest administracyjnie na 7 osiedli, będących jednostkami pomocniczymi gminy. Każde z osiedli posiada swoją radę osiedla i zarząd. Do osiedli zaliczają się: Stare Miasto, Jasienicę, Mścięcino, a także 4 osiedla mieszkaniowe znajdujące się w dzielnicy Nowe Miasto, mianowicie Os. Anny Jagiellonki, Os. Dąbrówka, Os. Gryfitów, Os. Księcia Bogusława X.

Policzanie wspólnie z mieszkańcami terenów wiejskich gminy Police wybierają do swojej rady miejskiej 21 radnych. Organem wykonawczym władz jest burmistrz. Siedzibą władz jest urząd miejski przy ul. Stefana Batorego 3. Miasto jest członkiem Związku Miast Polskich. W Policach znajduje się także starostwo polickie.

Mieszkańcy Polic wybierają radnych do sejmiku województwa w okręgu I. Parlamentarzystów wybierają z okręgów wyborczych z siedzibą komisji w Szczecinie, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Osiedla

edytuj
Nazwa Zdjęcie Położenie na mapie
Anny Jagiellonki    
Dąbrówka    
Gryfitów    
Jasienica    
Księcia Bogusława X    
Mścięcino    
Stare Miasto    

Miasta partnerskie

edytuj
Miasto Państwo Data podpisania umowy
Pasewalk   Niemcy 23 lutego 1999[32]
Nowy Rozdół   Ukraina 28 marca 2002[32]

Kultura

edytuj
 
Biblioteka im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starym Mieście w Policach.
 
Miejski Ośrodek Kultury w Nowym Mieście w Policach
Z tym tematem związana jest kategoria: Kultura w Policach.

Teatr, kino, wystawy, muzea

edytuj

Najważniejszą instytucją kulturalną w Policach jest Miejski Ośrodek Kultury przy ul. Siedleckiej w dzielnicy Nowe Miasto. W nim właśnie mieszczą się galerie i sala kinowo-teatralna. W MOK-u działają: Kino MOK, Teatr Elipsa i Policka Grupa Teatralna Fabryka Chmur[33]. W budynku ośrodka kultury znajduje się także Galeria „Obok”, będąca ośrodkiem skupiającym artystów Pomorza Zachodniego, Meklemburgii – Pomorza Przedniego i Berlina. Galeria prowadzi również działalność edukacyjną[33].

W MOK-u działa Galeria Historyczna Polic. Galeria o tematyce związanej z historią ziemi polickiej, została założona przez Jana Maturę w 1997 roku. Galeria Historyczna Polic organizuje zajęcia dydaktyczne i wycieczki terenowe. W zbiorach galerii znajdują się: eksponaty obrazujące osadnictwo na ziemi polickiej na przełomie mezolitu i neolitu, makiety dawnych, a nieistniejących współcześnie budynków miasta, pamiątki dotyczące historii Polic i Pomorza[33]. W każdą sobotę możliwe jest bezpłatne zwiedzanie terenu dawnej fabryki benzyny syntetycznej Hydrierwerke Pölitz AG z przewodnikiem Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Polickiej „Skarb”. Od roku 2010 stowarzyszenie to prowadzi również Muzeum Historyczne „Skarb” w Policach, posiadające cztery działy: Dział historii regionu, Dział techniki użytkowej, Dział oręża i Dział dokumentów[34]

Biblioteka

edytuj

W 1948 roku powołano w Policach bibliotekę, której pod koniec lat 60. XX wieku nadano imię Marii Skłodowskiej-Curie. Główna siedziba Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Marii Skłodowskiej-Curie znajduje się w kamienicy na Rynku Starego Miasta przy ul. Wojska Polskiego 15[35].

Od 1991 roku w Policach działa „Telewizja Police”. Dwa razy w tygodniu realizuje programy informacyjne dla mieszkańców (Infopolice i Teletydzień). Dodatkowo także m.in.: reportaże, relacje z imprez masowych, posiada liczne produkcje archiwalne. TV POLICE zajmuje się produkcją programów zleconych oraz produkcją i emisją reklam, ogłoszeń i filmów promocyjnych. Współpracuje z 64 programami lokalnymi z całej Polski.

W Policach wydawany jest „Magazyn Policki”, prywatny ilustrowany miesięcznik o profilu społeczno-kulturalno-politycznym. W wersji papierowej ukazuje się w gminie Police i gminie Nowe Warpno, obecnie już tylko przy specjalnych okazjach. Magazyn ma swoje wydanie internetowe[36].

Lokalny dwutygodnik polityczno-kulturalny „Wieści Polickieistnieje od 1999 roku, obecnie już tylko w postaci serwisu internetowego.[potrzebny przypis].

W Policach działa jedna lokalna stacja telewizyjna: TV Kab Police. Jej program jest dostępny w pakiecie operatora telewizji kablowej Vectra SA.[potrzebny przypis]

Od 1992 r. parafia pw. św. Kazimierza w Policach wydaje czasopismo „Świadomi Chrystusa” – obecnie gazeta nie jest wydawana w formie papierowej i funkcjonuje jako społeczno-religijny portal internetowy.

Od 2000 r. w Policach działa portal informacyjny Wirtualne Police – https://police24.pl

Od 2009 r. w Policach działa Regionalny Portal Informacyjny – Dziennik Policki – www.dziennikpolicki.pl

Od lipca 2017 r. w Policach działa portal informacyjny iPolice – https://ipolice.pl

Imprezy cykliczne

edytuj
 
Pokaz walk rycerskich podczas Jarmarku Augustiańskiego w Policach-Jasienicy

Cykliczne imprezy kulturalne odbywające się w Policach to:

Najdłuższą tradycję mają Dni Chemika, z bogatym programem rozrywkowym, oraz Cecyliada[42], międzynarodowy cykl koncertów muzyki chóralnej. Jarmark Augustiański umożliwia poznawanie kultury średniowiecza i ruin XIV-wiecznego klasztoru Augustianów w Policach-Jasienicy. Dzień Kultury Greckiej promuje muzykę grecką a Łarpia Sail Festivalszanty.

Oświata

edytuj

W Policach znajduje się 7 szkół podstawowych, 7 przedszkoli publicznych, 1 miejski żłobek. Największą placówką oświatową w mieście jest Zespół Szkół im. Ignacego Łukasiewicza, który oprócz szkoły podstawowej obejmuje liceum ogólnokształcące, technikum, policealne studium zawodowe, zasadniczą szkołę zawodową, zasadniczą szkołę zawodową dla dorosłych. W mieście działa także Pierwsza Prywatna Szkoła Muzyczna I stopnia „Tosca”, będąca szkołą publiczną.

Wspólnoty religijne

edytuj
 
Kościół św. Kazimierza Królewicza w Policach
Z tym tematem związana jest kategoria: Kościoły i parafie w Policach.

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

 
Stadion Miejski w Policach
Z tym tematem związana jest kategoria: Sport w Policach.

Kluby sportowe działające w Policach:

Sportowe imprezy cykliczne

edytuj

Lista imprez sportowych odbywających się cykliczne w mieście:

  • Gryf Ogólnopolski Bieg na Orientację – maj, corocznie,
  • Ogólnopolski Bieg Uliczny Policka Piętnastka – czerwiec,
  • Międzynarodowy Turniej Szachowy im. T. Gniota,
  • Dziki Weekend – sierpień[45],
  • Ogólnopolski Ćwierćmaraton Policki – październik,
  • Memoriał im. T. Iwańca w Podnoszeniu Ciężarów (Otwarte Mistrzostwa Polic w Wyciskaniu Leżąc) – listopad,
  • Memoriał im. Sebastiana Mindziula (turniej piłki nożnej pamięci tragicznie zmarłego piłkarza Chemika Police) – corocznie, przeważnie w okresie jesienno-zimowym.

Ludzie związani z Policami

edytuj

Zobacz też

edytuj
  1. W latach 1321–1808 i 1939–1945 Police należały do Szczecina, 1945–1946 pozostawały pod zarządem Armii Czerwonej.

Przypisy

edytuj
  1. Jarosław Kociuba: Pomorze – Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego. Szczecin: Walkowska Wydawnictwo, 2012, s. 290–291. ISBN 978-83-61805-49-6.
  2. Mapa wysokości i głębokości.
  3. a b Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2021-12-11].
  4. Lista miast w Polsce (spis miast, mapa miast, liczba ludności, powierzchnia, wyszukiwarka) [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-12-11] (pol.).
  5. Encyklopedia Szczecina. T. II, P-Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2000, s. 102. ISBN 83-7241-089-5.
  6. Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
  7. a b Czesław Piskorski „Pomorze Zachodnie, mały przewodnik” Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1980 s. 216–218 ISBN 83-217-2292-X.
  8. Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 109, ISBN 978-83-7495-133-3.
  9. a b Jan Matura: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, s. 68. ISBN 83-914853-5-8.
  10. a b Encyklopedia Szczecina. T. II, P-Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2000, s. 101. ISBN 83-7241-089-5.
  11. Jan Matura: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, s. 81. ISBN 83-914853-5-8.
  12. Provinz Pommern 1845, s. 1 (de); Provinz Pommern 1849, Neuster Zeitungs Atlas, J. Meyer, 1855, s. 1. (de); Preussische Provinz Pommern 1:600 000, Geographisches Institut, Heinrich Kiepert, Weimar 1856 s. 1 (de); Karte der historischen preussischen Provinz Pommern 1905 1:600 000, Deutsches Verlaghaus Bong & Co, Berlin 1905, s. 1 (de).
  13. Wiesław Gaweł: Gmina Police. Szczecin: PROMOCJA Agencja Wydawniczo-Reklamowa, 1997, s. 41.
  14. Police, ul. Kościuszki: Królewskie Ewangelickie Seminarium Nauczycielskie.
  15. Encyklopedia Szczecina. T. II, P-Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2000, s. 101–102. ISBN 83-7241-089-5.
  16. Pomorze Zachodnie w tysiącleciu: praca zbiorowa / pod red. Pawła Bartnika i Kazimierza Kozłowskiego ; Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Szczecinie, Kuratorium Oświaty w Szczecinie, Urząd Miejski w Szczecinie., Szczecin 2000, s. 159.
  17. Jan Matura: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, s. 138. ISBN 83-914853-5-8.
  18. Jan Matura: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, s. 153–154. ISBN 83-914853-5-8.
  19. Jan Matura: Powojenne Dzieje Polic 1945–2004. Police: Urząd Gminy w Policach, 2004, s. 87–98, 109–120. ISBN 83-916431-2-3.
  20. Jan Matura: Powojenne Dzieje Polic 1945 – 2004. Police: Urząd Gminy w Policach, 2004, s. 109–120. ISBN 83-916431-2-3.
  21. Statistiches Jarbuch der Stadt Stettin. Stettin. (niem.).
  22. Jan Matura: Powojenne Dzieje Polic 1945 – 2004. Police: Urząd Gminy w Policach, 2004, s. 40. ISBN 83-916431-2-3.
  23. W tym 6323 Niemców, stan na 2 października 1945.
  24. a b c GUS – Bank Danych Lokalnych [online], bdl.stat.gov.pl [dostęp 2022-01-04].
  25. Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stanu w dniu 31.12.2016 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2017, s. 161. [dostęp 2017-08-26].
  26. Police w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  27. Honorowi obywatele. [dostęp 2010-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-08)].
  28. Okolice Szczecina: 1:75 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2007, s. 1–2. ISBN 978-83-601-2096-5. (pol.).
  29. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 2008 r. (Dz.U. z 2008 r. nr 232, poz. 1551, s. 13074).
  30. Wydziały Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.
  31. Historia Oddziałów Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. Tadeusza Sokołowskiego PUM w Szczecinie.
  32. a b bip.police.pl. [dostęp 2009-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-03)]. (pol.).
  33. a b c MOK Police.
  34. Muzeum Historyczne „Skarb” w Policach.
  35. Biblioteka im. Marii Skłodowskiej – Curie w Policach – O Bibliotece. biblioteka.police.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-01)]..
  36. magazyn policki.
  37. Start – Gmina Police [online], police.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (pol.).
  38. Larpia.pl – Festiwal Muzyki Żeglarskiej [online], larpia.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  39. Start – Gmina Police [online], police.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-06] (pol.).
  40. Start – Gmina Police [online], police.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05] (pol.).
  41. Encyklopedia Szczecina. T. Suplement 2 A-Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2007, s. 226. ISBN 978-83-89341-53-2. (pol.).
  42. Start – Gmina Police [online], police.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05] (pol.).
  43. Kontakt [online], policekz.pl [dostęp 2023-08-07].
  44. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-15].
  45. Dziki Weekend.

Bibliografia

edytuj
  • Encyklopedia Szczecina. T. II, P-Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2000, s. 100–102. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
  • Encyklopedia Szczecina. T. Suplement 2 A-Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2007, s. 224–226. ISBN 978-83-89341-53-2. (pol.).
  • Jan Matura: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002. ISBN 83-914853-5-8. (pol.).
  • Jan Matura: Powojenne Dzieje Polic 1945 – 2004. Police: Urząd Gminy w Policach, 2004. ISBN 83-916431-2-3. (pol.).
  • 2008 Police, Gmina Zielona. Police: Urząd Gminy w Policach, 2008. ISBN 978-83-916431-9-8. (pol.).
  • Wiesław Gaweł: Rys historyczny Polic. Police: Gazeta Policka, 1993. (pol.).
  • Bogdan Frankiewicz, Andrzej Łazowski: Police i okolice na starej fotografii. Police: Urząd Miejski, 2008. ISBN 978-83-927057-0-3. (pol.).
  • Pomorze Zachodnie w tysiącleciu. Praca zbiorowa / pod red. Pawła Bartnika i Kazimierza Kozłowskiego ; Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Szczecinie, Kuratorium Oświaty w Szczecinie, Urząd Miejski w Szczecinie. Szczecin: Wydawnictwo Archiwum Państwowego „Dokument” w Szczecinie, 2000, s. 159. ISBN 83-86992-75-1. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj