Barcin

miasto w województwie kujawsko-pomorskim

Barcin (niem. Bartschin) – miasto w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Barcin, nad Notecią, 35 km od Bydgoszczy.

Barcin
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Rynek w Barcinie
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

żniński

Gmina

Barcin

Data założenia

XIII wiek

Prawa miejskie

12 czerwca 1541

Burmistrz

Michał Feliks Pęziak

Powierzchnia

3,7 km²

Wysokość

78 m n.p.m.

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość


7045[1]
1994,9 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 52

Kod pocztowy

88-190, 88-192

Tablice rejestracyjne

CZN

Położenie na mapie gminy Barcin
Mapa konturowa gminy Barcin, w centrum znajduje się punkt z opisem „Barcin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Barcin”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Barcin”
Położenie na mapie powiatu żnińskiego
Mapa konturowa powiatu żnińskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Barcin”
Ziemia52°51′50″N 17°56′50″E/52,863889 17,947222
TERC (TERYT)

0419014

SIMC

0928825

Hasło promocyjne: Barcin to miejsce, w którym chce się żyć, inwestować i które warto odwiedzić
Urząd miejski
ul. Artylerzystów 9
88-190 Barcin
Strona internetowa
BIP

Barcin uzyskał lokację miejską przed 1479 rokiem[2]. Prywatne miasto szlacheckie, położone było w pierwszej połowie XVII wieku w powiecie kcyńskim województwa kaliskiego[3]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa bydgoskiego[4].

Dane ogólne edytuj

 
Barcin z lotu ptaka – rynek w Barcinie oraz Szkoła Podstawowa nr 1

Lokalny ośrodek usługowy. Przemysł materiałów budowlanych (zakład „Lafarge”, „Mapei” cegielnia, bogate kamieniołomy wapienia eksploatowane od XIX w.). Miasto leży przy linii kolejowej, zbudowanej w 1889 r. InowrocławWągrowiec.

Położenie edytuj

Barcin położony jest w południowej części woj. kujawsko-pomorskiego w powiecie żnińskim. Leży na skrzyżowaniu tras nr 254 relacji BrzozaWylatowo, nr 251 KaliskaInowrocław, oraz tras lokalnych do Dąbrówki Barcińskiej i Mamlicza. Przez Barcin przepływa rzeka Noteć. W końcu grudnia 2022 r. miasto zamieszkiwało 7045 osób[5]. Odległości do najważniejszych ośrodków:

Honorowi obywatele Barcina edytuj

Historia edytuj

Barcin powstał w XII w. jako osada. W 1390 r. pierwsza wzmianka o Barcinie, a w 1472 miasto uzyskało przywilej targowo-jarmarkowy. Po raz pierwszy miasto o nazwie Barcino zaznaczono na mapie Polski w 1526 r. Do tego czasu Barcin był osada wiejską. Nie są jasne okoliczności nadania praw miejskich, musiało to jednak nastąpić przed 1472 r. Miasto stanowiło własność rodziny Krotoskich posiadającej w okolicy jeszcze miasto Pakość z rozległymi przyległościami[6]. W 1560 roku miasto było ośrodkiem Braci Czeskich. W 1635 r. Władysław IV Waza potwierdził nadany wcześniej przywilej targowy. Michał Korybut Wiśniowiecki 24 stycznia 1671 odnowił przywileje miasta. W 1772 roku Żydzi mieszkali w pięciu domach. Zajmowali się rzeźnictwem i sprzedażą mięsa, kowalstwem, odlewnictwem i handlem. Pod koniec XVIII wieku posiadali własny cmentarz. 1772 – Barcin w państwie pruskim. W 1834 roku ukonstytuowała się gmina żydowska. W 1837 powstała synagoga[7]. Niewiele później w pobliskich Bielawach odkryto złoże kamienia wapiennego i rozpoczęto jego wydobywanie w 1860 r. W 1903 roku w Barcinie mieszkało 50 Żydów[7]. W 1919 r. w wyniku powstania wielkopolskiego Barcin powrócił do Polski. Z powodu migracji gmina żydowska zdecydowała się o zamknięciu szkoły, a w 1930 roku zamknięto synagogę[7].

W 2008 r. w gminie Barcin powstała Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna[8].

Gospodarka edytuj

20 maja 2008 roku Rada Ministrów podjęła decyzję o poszerzeniu Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o tereny o powierzchni 100,55 ha położone w gminie Barcin[9].

Społeczna Inicjatywa Mieszkaniowa „KZN-Bydgoski” edytuj

Na terenie Barcina Społeczna Inicjatywa Mieszkaniowa „KZN-Bydgoski” realizuje rządowy program budownictwa społecznego. Planowana jest budowa dwóch budynków wielorodzinnych o łącznej liczbie 96 mieszkań z niskim preferencyjnym czynszem i możliwością dojścia do własności w miejscowości Krotoszyn. Koszt tej inwestycji wyniesie ponad 26 566 000 zł. Wykonanie inwestycji planuje się na 2025 rok[10].

Demografia edytuj

Piramida wieku mieszkańców Barcina w 2021 roku[11]:

 

Zabytki edytuj

  • kościół pw. św. Jakuba z 1901 r. zbudowany według projektu arch. Przyłuskiego z Inowrocławia. Neoromański z cennymi 17-głosowymi organami firmy Józef Bach–Rychtal pow. Kępno Wlkp. (1926 r.) Orientowany, murowany, jednonawowy, z wydzielonym prezbiterium i wieżą od zachodu. Parafia założona w XII w.
  • zachowany klasycystyczny dwór z XIX w.
  • zabytkowe kapliczki cmentarne z XIX w.
  • synagoga przy ul. 4 stycznia, obecnie Przedszkole nr 1
  • cmentarz żydowski przy ul. Podgórnej
  • pozostałości przedwojennego cmentarza ewangelickiego przy ul. Żnińskiej
  • Szkoła Podstawowa nr 1 w Barcinie
  • domy przy ul. Żnińskiej nr 13, 15, 17 zbudowane kolejno w 1911, 1910, 1909 r.
  • kurhan w Złotowie sprzed 4 tys. lat
  • góra św. Wojciecha

Park Wolności edytuj

 
Park Wolności – wejście

W 2018 roku w Barcinie do użytku został oddany Park Wolności, który ozdobiono popiersiem Józefa Piłsudskiego[12].

W parku znajduje się:

  • pumptrack,
  • skatepark,
  • altana wypoczynkowa,
  • place zabaw dla dzieci i młodzieży.

Miejsce to jest również wykorzystywane do organizacji licznych imprez m.in. takich jak Dni Miodu.

Park Wolności
Sosna w parku
Pomost w Barcinie
Most w Parku Wolności
Skatepark
Staw
Plac zabaw
Park Wolności – popiersie Piłsudskiego

Sport edytuj

W Barcinie ma siedzibę kilka klubów sportowych m.in. Klub Żeglarski „Neptun”, Ludowy Klub Sportowy „Dąb Barcin” (A klasa), Szkolny Związek Sportowy oraz Barcińsko-Piechcińskie Stowarzyszenie Koszykówki (3. liga). W Barcinie znajdują się także: skatepark, pumptrack (oba w Parku Wolności), trzy boiska „Orlik 2012” (przy Zespole Szkół w Barcinie przy ul. Polnej, przy Szkole Podstawowej nr 1 oraz przy Szkole Podstawowej nr 2, gdzie została wybudowana również kryta pływalnia).

Barciński Ośrodek Sportu i Rekreacji (BOSiR), od 2019 roku organizuje Miodowy Festiwal Biegowy zrzeszający biegaczy i biegaczki z obrębu całego miasta oraz gminy[13].

W Barcinie trenują, uczestniczą w rozgrywkach mistrzowskich, rozwijają swoje talenty i realizują pasje piłkarze, siatkarze, lekkoatleci, tenisiści stołowi, koszykarze, żeglarze, pływacy, płetwonurkowie, bilardziści, biegacze, szachiści, wędkarze, strzelcy i miłośnicy sportów motorowych. Obiekty przeznaczone na rozgrywki sportowe, wypoczynek i rekreację, umożliwiają rozwój lokalnych stowarzyszeń, kształcenie nowej kadry, zwiększenie aktywności fizycznej młodych ludzi i seniorów oraz organizację masowych imprez sportowych[14].

Barcin miastem sportu
Stadion w Barcinie
Stadion w Barcinie
Stanica Żeglarska
Stanica Żeglarska
Basen w Barcinie
Basen w Barcinie

Miejski Dom Kultury w Barcinie edytuj

 
Miejski Dom Kultury w Barcinie (2019)

W mieście działa Miejski Dom Kultury, przy którym działają sekcje wokalne, fotograficzne, plastyczne, Akademia Teatru Młodego Aktora oraz Młodzieżowa Orkiestra Dęta[15].

Od 2018 roku w nowej siedzibie Miejskiego Domu Kultury znajduje się sala widowiskowa, w której odbywają się wszystkie imprezy i wydarzenia organizowane przez MDK. Salę wykorzystuje się również jako Kino Barć, które co tydzień umożliwia mieszkańcom oglądanie najnowszych produkcji filmowych z całego świata. Do Barcina za sprawą koncertów i występów artystycznych przyjeżdżają muzycy, komicy, aktorzy, stand-uperzy z całej Polski[16].

Do stałych wydarzeń organizowanych przez Miejski Dom Kultury należą między innymi: Festiwal Poezji Śpiewanej i Piosenki Aktorskiej (FORMA), Festiwal Piosenki Przedszkolnej (FOREMKA), Barć Film Festiwal oraz Dni Miodu[17].

Kultura w Barcinie
Sala konferencyjna w Miejskim Domu Kultury
Sala konferencyjna w Miejskim Domu Kultury – zdjęcie nr 2
Występ artystyczny w sali koncertowej
Sala konferencyjna w Miejskim Domu Kultury – zdjęcie nr 3
Występ artystyczny w sali koncertowej – zdjęcie nr 2
Sala kinowa
Sala kinowa
Lobby w MDK

Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Barcin edytuj

 
Biblioteka w Barcinie (wejście główne, widok od strony parkingu) (2018)

W Barcinie działa Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Barcin im. Jakuba Wojciechowskiego[18]. W 2014 roku zajęła 1. miejsce w Rankingu Bibliotek 2014[19].

Przy bibliotece powstało Koło Przyjaciół Biblioteki, przemianowane na Koło Przyjaciół Jakuba Wojciechowskiego, które było inicjatorem wielu imprez kulturalnych: wystaw prac plastycznych twórców-amatorów, wystaw hobbystów, imprez popularyzujących postać i twórczość Patrona[20].

Biblioteka Miasta i Gminy Barcin
Lekcje biblioteczne
Turniej szachowy organizowany w bibliotece
Spotkanie z gościem
Stanowiska z komputerami w bibliotece
Filia w Mamliczu
Filia w Piechcinie

Wspólnoty wyznaniowe edytuj

Walory Naturalne edytuj

Barcin
Most Garbaty nad Notecią
Stanica Żeglarska „Neptun”
Pawilony za MDK-iem
Rynek w Barcinie
Zrewitalizowany teren przed Urzędem Miejskim
Góra św. Wojciecha
Park Wolności – Barcin
Aleja Harcerska – Barcin

Oświata edytuj

W Barcinie działa żłobek, trzy przedszkola, dwie szkoły podstawowe oraz liceum[22]:

  • Żłobek „Pszczółka”
  • Przedszkole nr 1
  • Przedszkole nr 2
  • Przedszkole nr 3
  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. dr. Stanisława Krzysia
  • Zespół Szkół w Barcinie
  • Liceum Ogólnokształcące
Szkoły i przedszkola w Barcinie
Zespół Szkół w Barcinie – ul. Polna, tutaj mieści się również Liceum Ogólnokształcące
Zespół Szkół w Barcinie – ul. Artylerzystów
Przedszkole nr 1 w Barcinie
Przedszkole nr 2 w Barcinie
Przedszkole nr 3 w Barcinie
Żłobek „Pszczółka” wybudowany w 2020 roku
Szkoła Podstawowa nr 1 im. dr Stanisława Krzysia

Lokalne media edytuj

 
Pogłos Barcina – kwiecień 2023

W Barcinie działa Telewizja Lokalna Barcin (TVL Barcin)[23], wydawane jest również lokalne pismo Pogłos Barcina[24].

Miasta Partnerskie edytuj

 
Współpraca z miastem Bursztyn (2023)

W 2019 roku za pośrednictwem Związku Miast Polskich, gmina Barcin nawiązała współpracę partnerską z miastem Bursztyn na Ukrainie.

11 stycznia 2023 roku, w Urzędzie Miejskim w Barcinie burmistrz Michał Pęziak i mer Vasyl Andriieshyn podpisali umowę o partnerstwie i współpracy pomiędzy Gminą Barcin a miastem Bursztyn (obwód Iwano-Frankiwski, Ukraina), której celem jest tworzenie warunków niezbędnych do rozwoju współpracy dwustronnej, wymiana doświadczeń między regionami partnerskimi, realizowanie wspólnych projektów, wzajemne poznawanie życia społeczno-gospodarczego i mieszkańców[25].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny, stat.gov.pl [dostęp 2023-05-15].
  2. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 18–19.
  3. Paweł Klint, Szlachecki obrót ziemią w powiecie kcyńskim w latach 1626–1655, Wrocław 2012, s. 21, 27.
  4. GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2019 roku, stat.gov.pl [dostęp 2019-11-25] (pol.).
  5. GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku, stat.gov.pl [dostęp 2023-05-15] (pol.).
  6. Włodzimierz Dworzaczek, Teki; Księgi grodzkie nakielskie, rok 1548, str. 131.; Dokument opisujący cesję Andrzeja Krotoskiego, kasztelana inowrocławskiego na rzecz syna Jana Krotoskiego, kasztelana rogozińskiego, której przedmiotem był cały szereg dóbr ziemskich położonych w powiatach: nakielskim, gnieźnieńskim, kcyńskim, inowrocławskim i bydgoskim, w tym miasta: Łobżenica, Barcin oraz część Pakości.
  7. a b c Historia społeczności | Wirtualny Sztetl, sztetl.org.pl [dostęp 2021-11-04].
  8. Barcin: Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna otwarta!, Serwis Samorządowy PAP [dostęp 2023-05-17] (pol.).
  9. Dz.U. z 2008 r. nr 96, poz. 610
  10. BIP – Gmina Barcin, bip.barcin.pl [dostęp 2023-05-16].
  11. Barcin w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  12. Portal – Gmina Barcin, barcin.pl [dostęp 2023-05-15].
  13. Relacja II Miodowy Festiwal Biegowy – BOSIR [dostęp 2023-05-16] (pol.).
  14. Relacje – BOSIR [dostęp 2023-05-16] (pol.).
  15. Grafik zajęć – Miejski Dom Kultury w Barcinie [dostęp 2023-05-16] (pol.).
  16. Galeria – Miejski Dom Kultury w Barcinie [dostęp 2023-05-16] (pol.).
  17. Kalendarz wydarzeń – Miejski Dom Kultury w Barcinie [dostęp 2023-05-16] (pol.).
  18. Strona główna Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Barcin, www.biblioteka.barcin.pl [dostęp 2023-05-15].
  19. Ranking Bibliotek 2014 – wyniki – Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich – Ogólnopolski portal bibliotekarski, www.sbp.pl [dostęp 2023-05-15].
  20. Widzialni CMS, Informacje o bibliotece – Biuletyn Informacji Publicznej Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Barcin im. Jakuba Wojciechowskiego, bip.biblioteka.barcin.pl [dostęp 2023-05-16] (pol.).
  21. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-24].
  22. Jednostki organizacyjne – BIP Gmina Barcin, bip.barcin.pl [dostęp 2023-05-15].
  23. TVL Barcin – Telewizja Lokalna Barcin [dostęp 2023-05-15] (pol.).
  24. Pogłos Barcina – Miejski Dom Kultury w Barcinie [dostęp 2023-05-18] (pol.).
  25. Barcin i Bursztyn (Ukraina) miastami partnerskimi – Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy – Portal Gov.pl, Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy [dostęp 2023-05-15] (pol.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj