Lironos żółtożyłkowany

Lironos żółtożyłkowany
	Megaderma spasma
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	rudawkokształtne
Nadrodzina	Rhinolophoidea
Rodzina	lironosowate
Rodzaj	Megaderma; É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810
Gatunek	lironos żółtożyłkowany
	Synonimy
	Gatunku: Vespertilio spasma Linnaeus, 1758; Rodzaju: Spasma J.E. Gray, 1866;
	Podgatunki
	M. s. spasma (Linnaeus, 1758); M. s. abditum Chasen, 1940; M. s. carimatae G.S. Miller, 1906; M. s. celebense Shamel, 1940; M. s. ceylonense K. Andersen, 1918; M. s. horsfieldii Blyth, 1863; M. s. kinabalu Chasen, 1940; M. s. lasiae Lyon, 1916; M. s. majus K. Andersen, 1918; M. s. medium K. Andersen, 1918; M. s. minus K. Andersen, 1918; M. s. natunae K. Andersen & Wroughton, 1907; M. s. niasense Lyon, 1916; M. s. pangandarana Sody, 1936; M. s. philippinense Waterhouse, 1843; M. s. siumatis Lyon, 1916; M. s. trifolium É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lironos żółtożyłkowany^[6] (Megaderma spasma) – gatunek ssaka z rodziny lironosowatych (Megadermatidae).

Zasięg wstępowaniaEdytuj

Lironos żółtożyłkowany występuje w południowej i południowo-wschodniej Azji zamieszkując w zależności od podgatunku^[7]^[8]:

M. spasma spasma – Ternate & Halmahera (północne Moluki).
M. spasma abditum – Aur na wschód od Półwyspu Malajskiego.
M. spasma canmatae – Karimata na zachód od Borneo.
M. spasma ceiebense – Celebes.
M. spasma ceylonense – Sri Lanka.
M. spasma horsfiełdi – Półwysep Indyjski.
M. spasma kinabalu – Kinabalu w zachodniej części Borneo.
M. spasma lasiae – Lasia i Babi, na zachód od Sumatry.
M. spasma majus – większość Mjanmy, północno-wschodnich Indii i Bangladeszu.
M. spasma medium – Półwysep Malajski (włącznie Ko Tarutao) i północna Sumatra.
M. spasma minus – południowo-środkowa Chińska Republika Ludowa (Junnan), Tajlandia, Laos, Wietnam i Kambodża
M. spasma natunae – Bunguran i North Natuna.
M. spasma niasense – Nias i Siberut na zachód od Sumatry.
M. spasma pangandarana – środkowa i wschodnia Jawa.
M. spasma phiHppinense – Filipiny.
M. spasma siumatis – Siumat na zachód od Sumatry.
M. spasma trifolium – południowa Sumatra, zachodnia Jawa i Borneo, także South Natuna, Tambelan, Krakatau i Kangean.

Obserwowany również na Andamanach, ale nie można przypisać go do konkretnego podgatunku.

SystematykaEdytuj

Gatunek po raz pierwszy opisał w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz nadając mu nazwę Vespertilio spasma^[2]. Jako miejsce typowe Linneusz wskazał Azję (łac. „Habitat in Asia”)^[2], uściślone do wyspy Ternate, w Molukach, w Indonezji^[9]. Jedyny przedstawiciel rodzaju lironos^[6] (Megaderma), który opisał w 1810 roku Étienne Geoffroy Saint-Hilaire^[3]. Wyróżniono kilkanaście podgatunków^[7]^[8].

EtymologiaEdytuj

Megaderma: gr. μεγας megas, μεγαλη megalē „wielki”; δερμα derma, δερματος dermatos „skóra”^[10].
Spasma, spasma: gr. σπάσμα spāsma „rozerwany kawałek, strzęp”^[11].

MorfologiaEdytuj

Długość ciała 54–81 mm, długość ucha 30–43 mm, długość tylnej stopy 9,5–17 mm, długość przedramienia 53,5–62,5 mm; masa ciała 23–28 g^[8].

PrzypisyEdytuj

↑ Megaderma spasma, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 32. (łac.)
↑ ^a ^b É. Geoffroy Saint-Hilaire. Sur les Phyllostomes et les Megadermes, Deux Genres de la Jamil le des Chauve-souris. „Annales du Muséum National d’Histoire Naturelle”. 15, s. 197, 1810 (fr.).
↑ J. E. Gray. A revision of the genera of Rhinolophidae, or horseshoe bats. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 83, 1866 (ang.).
↑ B.B. Srinivasulu B.B., C.C. Srinivasulu C.C., K.K. Phelps K.K., Megaderma spasma, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2020-3 [dostęp 2021-01-24] (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 96. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 116. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.)
↑ ^a ^b ^c Ch.M. Francis: Family Megadermatidae (False-vampire Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 191–192. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.)
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Species Megaderma (Megaderma) spasma (ang.). W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-23].
↑ Palmer 1904 ↓, s. 403.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 638.

BibliografiaEdytuj

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904 (ang.).

[itis-1] Megaderma spasma, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Linnaeus-2] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 32. (łac.)

[Geoffroy-3] É. Geoffroy Saint-Hilaire. Sur les Phyllostomes et les Megadermes, Deux Genres de la Jamil le des Chauve-souris. „Annales du Muséum National d’Histoire Naturelle”. 15, s. 197, 1810 (fr.).

[Gray-4] J. E. Gray. A revision of the genera of Rhinolophidae, or horseshoe bats. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 83, 1866 (ang.).

[iucn-5] B.B. Srinivasulu B.B., C.C. Srinivasulu C.C., K.K. Phelps K.K., Megaderma spasma, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2020-3 [dostęp 2021-01-24] (ang.).

[Cichocki&inni-6] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 96. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)

[Burgin&inni-7] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 116. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.)

[Francis-8] Ch.M. Francis: Family Megadermatidae (False-vampire Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 191–192. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.)

[Wilson&Reeder-9] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Species Megaderma (Megaderma) spasma (ang.). W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-23].

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792150_403]-10] Palmer 1904 ↓, s. 403.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792385_638]-11] Palmer 1904 ↓, s. 638.

[6]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]