Lironosowate

Lironosowate
	Megadermatidae
	H. Allen, 1864
	; Przedstawiciel rodziny – dusznik australijski (Macroderma gigas)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	rudawkokształtne
Nadrodzina	Rhinolophoidea
Rodzina	lironosowate
	Typ nomenklatoryczny
	Megaderma É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810
Synonimy
	Megadermatinae Blyth, 1863; Megadermata: W. Peters, 1865; Megadermina: J.E. Gray, 1866; Megadermidae: Gill, 1872; Megaderminae: Dobson, 1875; Megadermatini: Winge, 1892;
	Megadermatinae Blyth, 1863; Megadermata: W. Peters, 1865; Megadermina: J.E. Gray, 1866; Megadermidae: Gill, 1872; Megaderminae: Dobson, 1875; Megadermatini: Winge, 1892;
Rodzaje
	7 rodzajów (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	7 rodzajów (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lironosowate^[8], lironosy (Megadermatidae) – rodzina ssaków z podrzędu rudawkokształtnych (Pteropodiformes) w obrębie rzędu nietoperzy (Chiroptera).

Zasięg występowania edytuj

Rodzina obejmuje gatunki zamieszkujące strefę subtropikalną i tropikalną Starego Świata (od Afryki po Australię)^[9]^[10]^[11].

Charakterystyka edytuj

Największe gatunki (australijska Macroderma gigas, indyjska Lyroderma lyra) są drapieżne, polują na drobne ssaki, jaszczurki i ptaki. Mniejsze (afrykańska Lavia frons) polują na owady.

Systematyka edytuj

Do rodziny należą następujące występujące współcześnie rodzaje^[12]^[9]^[8]:

Lavia J.E. Gray, 1838 – lawia – jedynym przedstawicielem jest Lavia frons (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810) – lawia żółtoskrzydła
Cardioderma W. Peters, 1873 – serconos – jedynym żyjącym współcześnie przedstawicielem jest Cardioderma cor (W. Peters, 1872) – serconos afrykański
Megaderma É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810 – lironos – jedynym żyjącym przedstawicielem jest przedstawicielem jest Megaderma spasma (Linnaeus, 1758) – lironos żółtożyłkowany
Lyroderma Peters, 1872 – jedynym przedstawicielem jest Lyroderma lyra (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810) – lironos wielkoskrzydły
Eudiscoderma Soisook, Prajakjitr, Karapan, Francis & P.J.J. Bates, 2015 – jedynym przedstawicielem jest Eudiscoderma thongareeae Soisook, Prajakjitr, Karapan, Francis & P.J.J. Bates, 2015
Macroderma G.S. Miller, 1906 – dusznik – jedynym żyjącym współcześnie przedstawicielem jest Macroderma gigas (Dobson, 1880) – dusznik australijski

Opisano również rodzaj wymarły^[13]:

Saharaderma Gunnell, Simons & Seiffert, 2008 – jedynym przedstawicielem był Saharaderma pseudovampyrus Gunnell, Simons & Seiffert, 2008.

Uwagi edytuj

Przypisy edytuj

↑ H. Allen. Monograph of the Bats of North America. „Smithsonian Miscellaneous Collection”. 7 (1), s. xxiii, 1, 1864. (ang.).
↑ E. Blyth: Catalogue of the Mammalia in the Museum Asiatic Society. Calcutta: Savielle & Cranenburgh, 1863, s. 22. (ang.).
↑ W.C.H. Peters. Abbildungen zu einer Monographie der Chiropteren vor und gab eine Übersicht der von ihm befolgten systematischen Ordnung der hieher gehörigen Gattungen. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1865, s. 256, 1865. (niem.).
↑ J.E. Gray. A revision of the Genera of Rhinolophidae, or Horseshoe Bats. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 83, 1866. (ang.).
↑ T.N. Gill. Arrangement of the Families of Mammals; with Analytical Tables. „Smithsonian Miscellaneous collections”. 11, s. 17, 1874. (ang.).
↑ G.E. Dobson. Conspectus of the suborders, families, and genera of Chiroptera arranged according to their natural affinities. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fourth Series. 16 (95), s. 347, 1875. (ang.).
↑ H. Winge: Jordfundne og nulevende flagermus (Chiroptera) fra Lagoa Santa, Minas Geraes, Brasilien: med udsigt over flagermusenes indbyrdes slægtskab. Copenhagen: F. Dreyer, 1892, s. 24. (duń.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 96. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 116. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ Ch.M. Francis: Family Megadermatidae (False-vampire Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (rredaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 182. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Family Megadermatidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-23]. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
↑ G.F. Gunnell, E.L. Simons & E.R. Seiffert. New bats (Mammalia: Chiroptera) from the Late Eocene and Early Oligocene, Fayum Depression, Egypt. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 28 (1), s. 7, 2008. DOI: 10.1671/0272-4634(2008)28[1:NBMCFT]2.0.CO;2. (ang.).

Bibliografia edytuj

Lironosowate (Megadermatidae). Nietoperze – władcy lotu. [dostęp 2008-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 maja 2010)].

[Allen-1] H. Allen. Monograph of the Bats of North America. „Smithsonian Miscellaneous Collection”. 7 (1), s. xxiii, 1, 1864. (ang.).

[Blyth-2] E. Blyth: Catalogue of the Mammalia in the Museum Asiatic Society. Calcutta: Savielle & Cranenburgh, 1863, s. 22. (ang.).

[Peters-3] W.C.H. Peters. Abbildungen zu einer Monographie der Chiropteren vor und gab eine Übersicht der von ihm befolgten systematischen Ordnung der hieher gehörigen Gattungen. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1865, s. 256, 1865. (niem.).

[Gray-4] J.E. Gray. A revision of the Genera of Rhinolophidae, or Horseshoe Bats. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 83, 1866. (ang.).

[Gill-5] T.N. Gill. Arrangement of the Families of Mammals; with Analytical Tables. „Smithsonian Miscellaneous collections”. 11, s. 17, 1874. (ang.).

[Dobson-6] G.E. Dobson. Conspectus of the suborders, families, and genera of Chiroptera arranged according to their natural affinities. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fourth Series. 16 (95), s. 347, 1875. (ang.).

[Winge-7] H. Winge: Jordfundne og nulevende flagermus (Chiroptera) fra Lagoa Santa, Minas Geraes, Brasilien: med udsigt over flagermusenes indbyrdes slægtskab. Copenhagen: F. Dreyer, 1892, s. 24. (duń.).

[Cichocki&inni-8] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 96. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-9] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 116. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Francis-10] Ch.M. Francis: Family Megadermatidae (False-vampire Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (rredaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 182. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-11] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Family Megadermatidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-23]. (ang.).

[mdd-12] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).

[Gunnell&inni-13] G.F. Gunnell, E.L. Simons & E.R. Seiffert. New bats (Mammalia: Chiroptera) from the Late Eocene and Early Oligocene, Fayum Depression, Egypt. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 28 (1), s. 7, 2008. DOI: 10.1671/0272-4634(2008)28[1:NBMCFT]2.0.CO;2. (ang.).

[8]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]