Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Czechach

lista w projekcie Wikimedia

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Czechach – lista miejsc w Czechach wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowanej przez Czechy 26 marca 1993 roku[2].

Obecnie (stan w 2023 roku) na liście znajduje się 17 miejsc: 16 dziedzictwa kulturowego i jeden o charakterze przyrodniczym[2].

Na czeskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Czechy zamierzają rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa, znajduje się 14 obiektów (stan w 2021 roku)[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

edytuj


Poniższa tabela przedstawia czeskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[a] wraz z jej angielskim oryginałem[2];
Położenie – miasto, kraj; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[5]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo–przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na listę i rozszerzenia wpisu;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     wpisy wspólnie z innymi krajami

Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Obszar
(w ha)
Rok Opis
616 Zabytkowe centrum Pragi
Historic Centre of Prague
  Praga
Kraj środkowoczeski
50°05′23,0″N 14°25′10,0″E/50,089720 14,419440
K
(ii) (iv) (vi)
1106 1992
2012
617 Zabytkowe centrum miasta Český Krumlov
Historic Centre of Český Krumlov
  Český Krumlov
Kraj południowoczeski
48°49′00″N 14°19′00″E/48,816667 14,316667
K
(iv)
51,9 1992
621 Zabytkowe centrum miasta Telcz
Historic Centre of Telč
  Telcz
Kraj Wysoczyna
49°11′00,0″N 15°26′59,0″E/49,183330 15,449722
K
(i) (iv)
36 1992
690 Zelená Hora – sanktuarium pielgrzymkowe Św. Jana Nepomucena
Pilgrimage Church of St John of Nepomuk at Zelená Hora
  Zdziar nad Sazawą
Kraj Wysoczyna
49°34′48,7″N 15°56′31,4″E/49,580200 15,942058
K
(iv)
0,64 1994
732 Kutná Hora – Stare Miasto z kościołem św. Barbary i katedra Mariacka w dzielnicy Sedlec
Kutná Hora: Historical Town Centre with the Church of St Barbara and the Cathedral of Our Lady at Sedlec
  Kutná Hora
Kraj środkowoczeski
49°57′00″N 15°16′00″E/49,950000 15,266667
K
(ii) (iv)
62,4 1995
763 Krajobraz kulturowy lednickovalticki
Lednice-Valtice Cultural Landscape
  Lednice i Valtice
Kraj południowomorawski
48°46′33,0″N 16°46′30,0″E/48,775830 16,775000
K
(i) (ii) (iv)
14,320 1996
860 Ogrody i pałac w Kromieryżu
Gardens and Castle at Kroměříž
  Kromieryż
Kraj zliński
49°17′59″N 17°22′38″E/49,299722 17,377222
K
(ii) (iv)
74,5 1998
861 Wieś Holaszowice
Holašovice Historic Village
  Holaszowice
Kraj południowoczeski
48°57′35″N 14°15′10″E/48,959722 14,252778
K
(ii) (iv)
11,4 1998
901 Pałac w Litomyšlu
Litomyšl Castle
  Litomyšl
Kraj pardubicki
49°52′25,0″N 16°18′52,0″E/49,873610 16,314440
K
(ii) (iv)
4,25 1999
859 Kolumna Św. Trójcy w Ołomuńcu
Holy Trinity Column in Olomouc
  Ołomuniec
Kraj ołomuniecki
49°35′38,2″N 17°15′01,7″E/49,593936 17,250458
K
(i) (iv)
0,05 2000
1052 Willa Tugendhatów w Brnie
Tugendhat Villa in Brno
  Brno
Kraj południowomorawski
49°12′25,9″N 16°36′57,8″E/49,207183 16,616056
K
(ii) (iv)
0,73 2001
1078 Dzielnica żydowska i bazylika św. Prokopa w Třebíču
Jewish Quarter and St Procopius' Basilica in Třebíč
  Třebíč
Kraj Wysoczyna
49°13′02″N 15°52′44″E/49,217222 15,878889
K
(ii) (iii)
6,55 2003
1589 Krajobraz w Kladrubach nad Labem i stadnina koni starokladrubskich
Landscape for Breeding and Training of Ceremonial Carriage Horses at Kladruby nad Labem
  Kladruby nad Labem
Kraj pardubicki
50°03′23,9″N 15°29′03,3″E/50,056650 15,484258
K
(iv) (v)
1310 2019
1478 Region górniczy w Rudawach
Erzgebirge/Krušnohoří Mining Region
  Kraj karlowarski (Jachymów, Ostrov, AbertamyHorní BlatnáBoží Dar)
Kraj ustecki (Krupka, Měděnec – Kovářská)
50°24′23,5″N 12°50′14,4″E/50,406528 12,837344
K
(ii)(iii)(iv)
6766 2019 Wpis wraz z Niemcami[6].
1613 Wspaniałe miasta uzdrowiskowe Europy
Great Spas of Europe
K
(ii)(iii)
2021 7014 Wpis wraz z Austrią, Czechami, Francją, Niemcami, Wielką Brytanią i Włochami[7].
Karlowe Wary   Kraj karlowarski
50°13′20,4″N 12°53′06,4″E/50,222331 12,885122
Mariańskie Łaźnie   Kraj karlowarski
49°58′40,2″N 12°42′12,8″E/49,977836 12,703556
Franciszkowe Łaźnie   Kraj karlowarski
50°07′11,3″N 12°21′06,1″E/50,119817 12,351689
1133 Pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy
Ancient and Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe
P
(ix)
2021 Obejmuje Góry Izerskie – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch[8]
Buczyny izerskogórskie
Jizera Mountains Beech Forests
  Kraj liberecki
50°51′30″N 15°09′20″E/50,858333 15,155556
444,81
1558 Žatec i krajobraz chmielu Saaz
Žatec and the Landscape of Saaz Hops
  Žatec
Kraj ustecki
50°19′43,7″N 13°32′34,9″E/50,328797 13,543036
K
(iii)(iv)(v)
2023

Obiekty na czeskiej Liście Informacyjnej UNESCO

edytuj
 
Obiekty na czeskiej Liście Informacyjnej UNESCO. Legenda: A – Rozszerzenie wpisu „Zabytkowe centrum Pragi” o zabytki w jego obszarze; Stara oczyszczalnia ścieków w Pradze-Bubeneč; B – Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pradze w dzielnicy Vinohrady


Poniższa tabela przedstawia obiekty na czeskiej liście informacyjnej UNESCO:

nr ref. – numer referencyjny UNESCO
obiekt – polskie nazwa obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na czeskiej liście informacyjnej[2]
położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne
typ – klasyfikacja według zgłoszenia[5]:
  • kulturowe (K)
  • przyrodnicze (P)
  • kulturowo–przyrodnicze (K,P)
rok wpisu – roku wpisu na listę informacyjną
opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
1507 Renesansowe kamienice w Slavonicach
Renaissance Houses at Slavonice
  Slavonice
Kraj południowoczeski
48°59′51″N 15°21′09″E/48,997500 15,352500
K
(i)(ii)(iv)
2001
1508 Papiernia we wsi Velké Losiny
Paper Mill at Velké Losiny
  Velké Losiny
Kraj ołomuniecki
50°01′43″N 17°02′05″E/50,028611 17,034722
K
(ii)(iv)
2001
1509 Sieć stawów rybnych w Kotlinie Trzebońskiej
Fishpond Network in the Trebon Basin
  Kotlina Trzebońska
Kraj południowoczeski
49°00′10″N 14°45′52″E/49,002778 14,764444
K
(i)(ii)(iii)(iv)(v)
2001
1511 Skalne miasta Czeskiego Raju
Český ráj (Bohemian Paradise) Rock Cities
  Czeski Raj
Kraj liberecki
Kraj hradecki
50°19′00″N 14°58′00″E/50,316667 14,96666750°31′00″N 15°19′00″E/50,516667 15,316667
P 2001
1559 Obiekty Państwa wielkomorawskiego
  • słowiańskie grodzisko w Mikulčicach
  • kościół św. Małgorzaty w Kopčanach

Sites of Great Moravia: Slavonic Fortified Settlement at Mikulcice - Church of St. Margaret at Kopčani

K
(iii)(v)
2001 Wpis wraz ze Słowacją[9].
Słowiańskie grodzisko w Mikulčicach
Slavonic Fortified Settlement at Mikulcice
  Mikulčice
Czechy
48°48′09″N 17°05′32″E/48,802500 17,092333
Kościół św. Małgorzaty w Kopčanach
Church of St.Margaret at Kopčani
  Kopčany
Słowacja
48°47′46,4″N 17°06′31,5″E/48,796213 17,108741
1560 Kompleksy przemysłowe w Ostrawie
The Industrial Complexes at Ostrava
Ostrawa
Kraj morawsko-śląski
49°50′25″N 18°20′45″E/49,840278 18,345833
K
(i)(iv)(v)
2001
Kopalnia Anselm   48°52′09″N 18°15′55″E/48,869167 18,265278
Kopalnia Michal   49°50′25″N 18°20′45″E/49,840278 18,345833
Kopalnia Hlubina   49°50′39″N 18°16′53″E/49,844167 18,281389
Szyb Vrbice 49°52′32″N 18°18′21″E/49,875556 18,305833
1561 Twierdza w Terezinie
The Fortress of Terezín
  Terezin
Kraj ustecki
50°30′39″N 14°09′04″E/50,510833 14,151111
K
(i)(ii)(iv)
2001
1562 Uzdrowisko w Luhačovicach
The Spa at Luhacovice
  Luhačovice
Kraj zliński
49°06′37″N 17°45′48″E/49,110278 17,763333
K
(i)(ii)(iii)(iv)
2001
1563 Zespół rzeźb skalnych „Betlejem” koło Kuksu
The Betlém Rock Sculptures near Kuks
  Kuks
Kraj hradecki
50°23′52″N 15°50′52″E/50,397778 15,847778
K
(i)(ii)(iv)
2001
1564 Zamek Karlštejn
The Karlstejn Castle
  Karlštejn
Kraj środkowoczeski
49°56′27″N 14°11′16″E/49,940833 14,187778
K
(i)(ii)(iv)
2001
1565 Rozszerzenie wpisu „Zabytkowe centrum Pragi” o zabytki w jego sąsiedztwie
Extension of the World Heritage Site "Historic Centre of Prague" with the important Monuments in its Vicinity
Praga K
(i)(ii)(iv)
2001
Willa Müllerów   50°05′34″N 14°22′43″E/50,092778 14,378611
Klasztor na Břevnovie   50°05′04″N 14°21′24″E/50,084444 14,356667
Letohrádek Hvězda   50°04′59″N 14°19′35″E/50,083056 14,326389
5152 Hotel i nadajnik telewizyjny na górze Ještěd
Mountain-top Hotel and Television Transmitter Ještěd
  Grzbiet Jesztiedzki
Kraj liberecki
50°43′57,5″N 14°59′04,8″E/50,732628 14,984669
K
(i)(ii)(iv)
2007
6485 Stara oczyszczalnia ścieków w Pradze-Bubeneč
Old Wastewater Treatment Plant in Prague-Bubeneč
50°06′36,2″N 14°24′08,1″E/50,110053 14,402236 K
(ii)(iv)
2020
  1. Polska nazwa podana za Polskim Komitet ds. UNESCO[3], przy czym nazwy geograficzne podane za Komisją Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej[4].

Przypisy

edytuj
  1. UNESCO: Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage. [dostęp 2019-10-11]. (ang.).
  2. a b c d e UNESCO: Czechia. [dostęp 2019-10-11]. (ang.).
  3. Czechy. [w:] Polski Komitet ds. UNESCO [on-line]. [dostęp 2019-10-11]. (pol.).
  4. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych: Urzędowy Wykaz Polskich Nazw Geograficznych Świata. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 116–125. ISBN 978-83-254-1988-2. (pol.).
  5. a b UNESCO: The Criteria for Selection. [dostęp 2019-10-11]. (ang.).
  6. UNESCO: Erzgebirge/Krušnohoří Mining Region. [dostęp 2019-10-11]. (ang.).
  7. UNESCO: The Great Spa Towns of Europe. [dostęp 2021-07-25]. (ang.).
  8. UNESCO: Ancient and Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe. [dostęp 2018-08-06]. (ang.).
  9. UNESCO: Sites of Great Moravia: Slavonic Fortified Settlement at Mikulcice - Church of St.Margaret at Kopčani. [dostęp 2019-10-11]. (ang.).