Wikipedia

Lubelskie Fabryki Wag

polski producent wag
(Przekierowano z Lubelska Fabryka Wag)

Lubelskie Fabryki Wag – przedsiębiorstwo mieszczące się w Lublinie w dzielnicy Lemszczyzna, polski producent wag. Zjednoczenie lubelskich fabryk wag powstało w 1948 roku z połączenia trzech upaństwowionych firm produkujących wagi na terenie Lublina. W skład powstałego przedsiębiorstwa Lubelskie Fabryki Wag weszły: „Fabryka Wag Wilhelma Hessa”, Fabryka Wag „Ideal”, Fabryka Wag Jarosława Caudra[1]

Lubelskie Fabryki Wag
Ilustracja
Waga odważnikowo-uchylna SJ-15
Państwo

 Polska

Siedziba

Lublin

Adres

Łęczyńska 58
20-954 Lublin

Data założenia

1948

Forma prawna

Spółka akcyjna

Prezes

Jerzy Piotr Micuła

Nr KRS

0000029928

Dane finansowe
Kapitał zakładowy

5 100 000

brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Waga osobowa 1912 roku wykonana w Lubelskiej Fabryce Wag Wilhelma Hessa, Park Ujazdowski w Warszawie
Stoisko handlowe z wagą SJ15, Powszechny Dom Towarowy w Warszawie

Historia edytuj

Fabryka Wag W. Hess edytuj

Założycielem firmy był Wilhelm Hess (czech z pochodzenia) który w wieku od 15 lat wyjechał do Stanów Zjednoczonych, pracował zakładach Buffalo Seale et Co wytwarzających wagi w fabrykach w Chicago oraz Buffalo gdzie zapoznał się z budową i produkcją wag. Wilhelm Hess powrócił do rodzinnych Czech z zamiarem otworzenia własnego zakładu. Po pewnym czasie zdecydował się wyjechać do Kijowa. Jednak na względu na chorobę córki w czasie podróży zatrzymał się w Lublinie. Ostatecznie zamieszkał w Lublinie gdzie uruchomił zakład napraw wag. W 1978r. Hess zakupił nieruchomości przy ulicy Lubartowskiej 49 w Lublinie. Zdobyte doświadczenie w czasie pracy w fabrykach wag w USA pozwoliło Hessowi na rozpoczęcie produkcji wag już w następnym roku. Produkowane wagi zdobyły uznanie ze względu na jakość i nowoczesność. W 1884 Hess otrzymał pozwolenie na budowę nowych budynków fabryki, stopniowo rozwijał działalność. Fabryka Wag W. Hess posiadała działy produkcyjne w których znajdowały się: ślusarnia, odlewnia, stolarnia, kuźnia, dział mechaniczny, modelarnia, montażownia, malarnia, kotłownia oraz magazyny. Fabryka Wilhelma Hessa latach 1910 – 1914 zatrudniała ok. 1200 pracowników, posiadała stołówkę zakładową oraz sklep a pracownicy mieli możliwość korzystania z zakładowej kasy oszczędnościowo – kredytowej oraz bezpłatnego dostępu do opieki lekarskiej. W zakładzie produkowano wagi dla różnych dziedzin handlu i transportu, np.: wagi lekarskie, wagi apteczne, wagi sklepowe oraz wagi do ważenia wozów konnych, wagonów kolejowych, wagi magazynowe, wagi przenośne dla wojska oraz wagi przewoźne na kołach. Firma osiągając sprzedaż kilkanaście tysięcy wag miesięcznie uruchomiła także zakład w Berdyczowie, montownie w Smoleńsku oraz w Białymstoku oraz zakład-filie w Jakatierynosławiu (Dniepr). W 1913 roku firma została przekształcona w spółkę akcyjną, wyemitowano akcje o wartości 200 zł[2]. Po wybuchu I wojny światowej w 1914r. sytuacja firmy uległa znacznemu pogorszeniu. Drastyczny spadek popytu spowodował ograniczenie produkcji a nawet czasowe zatrzymanie produkcji. Fabrykę uruchomiono ponownie w 1917 r. jednak z dużymi trudnościami. Podczas działań wojennych około 60% urządzeń fabrycznych zostało wywiezionych do Rosjii. Brak w surowców do produkcji, zamknięcie rynku rosyjskiego na sprzedaż, pożar w 1919r który wybuchł na terenie fabryki oraz kryzys gospodarczy w Polsce były powodem zapaści finansowej firmy. Hess podjął próbę ratowania firmy, zaciągnął pożyczkę w Miejskim Towarzystwie Kredytowym w 1927 roku. Z powodu niespłaconego kredytu w 1931 fabrykę przejęło Towarzystwo Kredytowe. W 1932 r. właściciel Wilhelm Hess zmarł. W wyniku kryzysu finansowego w tym samym roku ogłoszono upadłość firmy. Spadkobierca firmy „Fabryka Wag W. Hess” Karol Hess (syna Wilhelma) podjął próbę poprawy sytuacji firmy jednak bezskutecznie. W 1938 r. zakład został sprzedany, firma zachowała swoją nazwę, nabywcą została rodzina Krzykowskich z Warszawy. W okresie okupacji niemieckiej fabryka przeszła pod zarząd niemiecki. Po zakończeniu II wojny światowej rodzina Krzykowskich przejęła zakład jednak w 1948 firmę przejęło państwo, w 1951 firma została włączona do przedsiębiorstwa Lubelskie Fabryki Wag[3]. Obecnie część budynków dawnej Fabryki Wag Wilhelma Hessa w Lublinie został ujęta w gminnej ewidencji zabytków[4][5].

Fabryka wag "Ideal" edytuj

Piotr Księżycki, były pracownik fabryki wag Wilhelma Hessa, w 1906 r. uruchomił warsztat naprawy wag przy ulicy Świętoduskiej w Lublinie. Dobrze funkcjonujący zakład naprawy wag po dwóch latach rozpoczął produkcję wag dziesiętnych oraz stołowych o małej nośności. Fabryka Księżyckiego zatrudniała początkowo 14 pracowników. W 1909 wspólnikiem, nowym udziałowcem firmy został Franciszek Maszkiewicz. W 1910 firma „Ideal” wybudowała na ulicy Krochmalnej 24 nowe budynki, hale produkcyjne, rozpoczęto produkcję wag lekarskich, wag stołowych oraz wag wozów o większej nośności. W 1920 zmarł Piotr Księżycki, fabryką kierował Maszkiewicz zarząd firmy stanowiła rodzina, spadkobiercy po zmarłym współwłaścicielu. Po wybuchu drugiej wojny światowej fabryka przeszła pod zarząd niemiecki. Po zakończeniu wojny w 1948 r. fabryka została upaństwowiona, w 1951 została połączona w jedno przedsiębiorstwo pod nazwą Lubelskie Fabryki Wag[6].

Fabryka wag Jarosława Caudra edytuj

Po ogłoszeniu upadłości fabryki Wilhelma Hessa, jeden z jej pracowników Jarosław Caudr (konstruktor wag, z pochodzenia Czech) w ramach zaległego wynagrodzenia otrzymał dokumentację techniczną wagi sklepowej uchylnej. Caudr zdecydował się uruchomić własną fabrykę produkującą wagi. Pierwszy zakład Cadra mieścił się przy ulicy Fabrycznej. Rozbudowa firmy była konieczna po podpisaniu umowy z firmą (Block-Brun) w 1935. Zakupiono nieruchomość przy ulicy Garbarskiej po byłej fabryce cykorii gdzie uruchomiono produkcję wag pełno-uchylnych (wagi w wersjach ważenia do 25 kg, 50 kg, 100 kg i 500 kg) krajalnic do wędlin, aparatów do normowania solanki w czasie produkcji szynek. W czasie okupacji niemieckiej nastąpił spadek sprzedaży wag, rozpoczęto produkcję maszyn rolniczych, młocarni i siewników. W lipcu 1944 Jarosława Caudr wyjechał z Lublina zabierając ze sobą dokumentację techniczną oraz część maszyn i urządzeń z fabryki. Po zakończeniu II wojny światowej zakład znacjonalizowano, w 1951 fabryka została dołączona do Lubelskich Fabryk Wag[7].

Lubelskie Fabryki Wag edytuj

Dnia 1 maja 1951 roku połączono Fabrykę wag Wilhelma Hessa, Piotra Księżyckiego oraz Jarosława Caudra aktem erekcyjnym w jedno przedsiębiorstwo – Lubelskie Fabryki Wag. Dyrekcja przedsiębiorstwa znajdowała się w budynku dawnej fabryki „Ideal”. W 1973 roku Lubelskie Fabryki Wag zmieniły nazwę na „Promer” Lubelskie Fabryki Wag w Lublinie. W 1974 roku do zakładów LFW włączono Zakład Nr 4 zlokalizowany w Grajewie gdzie produkowano wagi domowe. W latach 1973-1980 odnotowano duży wzrost produkcji rynkowej. W końcu lat osiemdziesiątych Lubelskie Fabryki Wag rozpoczęły współpracę z hiszpańską firmą "Campesa" S.A. Dzięki współpracy uruchomiono w Polsce produkcję pierwszych wag elektronicznych. W 1999 roku Lubelskie Fabryki Wag jako pierwsza firma uzyskała certyfikat potwierdzający wprowadzenie systemu zapewnienia jakości ISO 9001, zaś trzy lata później uzyskano certyfikat potwierdzający zgodność produkowanych wag i urządzeń pomiarowych z wymogami Międzynarodowej Organizacji Metrologii Prawnej (ang.International Organization of Legal Metrology). Zbyt dużym obciążeniem dla firmy okazały się rozbudowane zakłady w różnych lokalizacjach co podnosiło koszty utrzymania i produkcji. Nowe technologie cyfrowe wprowadziły zmiany technologiczne w produkcji wag na świecie. W konsekwencji dyrekcja LFW w 1991 roku zdecydowała o sprzedaży zakładu w Grajewie. W 1995 roku sprzedano inne nieruchomości: budynki zakładów położonych przy ulicy Krochmalnej 26A oraz Lubartowskiej 56A. Dalsze zmiany nastąpiły w 1996 kiedy firmę przekształcono przedsiębiorstwa w jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa Lubelskie Fabryki Wag FAWAG S.A. Rok 1997 w wyniku przetargu ogłoszonego przez Ministra Skarb inwestorem strategicznym FAWAG S.A zostało Lubelskie Towarzystwo Kapitałowe Spółka z o.o. Wdrożenie nowych technologii cyfrowych pozwoliło na wdrożenie do produkcji pierwszej w Polsce wagi kalkulacyjnej. Dalsze zmiany ekonomiczne w 2002 spowodowały likwidację zakładu przy ulicy Lubartowskiej 74/77 oraz przy ulicy Krochmalnej 24, w tym samym roku firma uzyskała certyfikatu ISO 9001 który potwierdzał wdrożenie systemu zarządzania jakością w firmie zgodnie z najnowszymi standardami. Właściciel Lubelskiej Fabryki Wag Lubelskie Towarzystwo Kapitałowe Sp. z o.o. (LTK) połączyło się z Lubelskim Towarzystwem Ziemskim Sp. z o.o. i przyjęło nazwę „FS-INVEST” Sp. z o.o., w 2003 zmieniono nazwę na INWEST-FS Sp. z o.o[8]. We wrześniu 2014 roku Posnet Polska S.A. wykupiła 100 proc. akcji Lubelskich Fabryk Wag, tym samym Lubelska Fabryka Wag zyskała rozbudowaną siecią dystrybucji firmy Posnet[9]. Obecnie Lubelskie Fabryki Wag FAWAG S.A nadal prowadzą działalność produkcyjną na terenie Polski (2024)[10].

 
Waga uchylna SJ-15
 
Waga mechaniczna ZUK10/2, ważąca w przedziale 50-1000kg

Zakłady Lubelskich Fabryk Wag edytuj

Struktura edytuj

Do Lubelskiej Fabryk Wag (LFW) należały zakłady:

  • Zakład Nr 1 - dawna fabryka J. Caudra, zlokalizowana przy ulicy Garbarskiej 8. Zakładzie montowano wszystkich typów wagi uchylne i pełnouchylne o nośności od 25 kg do 500 kg oraz wag z odczytem projekcyjnym
  • Zakład Nr 2 - dawna fabryka W. Hessa, mieszcząca się przy ulicy Lubartowskiej 56 – 77. Zakład prowadził montaż podzespołów i wyrobów finalnych wag uchylnych, wolnostojących i fundamentowych o nośności oraz wag osobowo – lekarskich, wag do cieczy, wag workujących oraz zestawów dozowników przemysłowych od 25 kg do 5000 kg oraz od 500 kg do 8000 kg,
  • Zakład Nr 3 - dawna fabryka „Ideal” P. Księżyckiego, zlokalizowana przy ulicy Krochmalnej 24. W tym zakładzie wykonywano obróbkę mechaniczną materiałów jak też produkowano detale i półfabrykaty do montażu wag w zakładach nr 1 i 2. W budynkach tego zakładu znajdowały się: narzędziownia, modelarnia oraz działy zabezpieczenia ruchu jak również Dyrekcja wraz z administracją zakładu i dział Głównego Mechanika.

Produkcja edytuj

Lubelskie Fabryki Wag eksportowały swoje wyroby do 36 krajów, między innymi do Niemiec, Francji i na Litwę. W 1957 roku wysłano 181 wag wag-osobowo lekarskich do Wietnamu i Nigerii w ramach kontraktu z UNICEF. Najpopularniejszą wagą produkowaną przez firmę była waga uchylna Caudra (do 15kg), jej zmodernizowana wersja SJ-15 była produkowana do początku XXI w. Waga SJ-15 znajdowała się na wyposażeniu większości sklepów spożywczych w Polsce. Drugim wyrobem najbardziej popularnym typem wagi w Polsce były wagi pomostowe z głowicą pełno-uchylną, zwaną potocznie głowicą zegarową. Ten typ wagi miał zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu handlu i usług[11]. Obecnie firma FAWAG S.A. produkuje: uniwersalne wagi elektroniczne - przeznaczone do placówek handlowych, gastronomii, zakładów przemysłowych i magazynów oraz wagi kontrolne, wagi platformowe oraz wagi pomostowe[12].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Krystyna Schabowska: Lubelskie Fabryki Wag zarys dziejów, konstrukcje. Wyd. 2010. Lublin. s. 20-55. ISBN 978-83-62596-09-6. [dostęp 2024-01-23].
  2. ↑ Schabowska 2010 ↓, s. 30.
  3. ↑ Schabowska 2010 ↓, s. 33.
  4. ↑ „WYKAZ NIERUCHOMYCH OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH UJĘTYCH W GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW (GEZ) MIASTA LUBLIN”, s. 1-27. Urząd Miejski w Lublinie. (pol.). 
  5. ↑ Wykaz obejmuje budynki dawnej Fabryki Wag W. Hessa w Lublinie: ul Lubartowska 56-62, Lubartowska 75a-77 (poz. 827), Łęczyńska 58 (Poz.859, 860)
  6. ↑ Schabowska 2010 ↓, s. 34-36.
  7. ↑ Schabowska 2010 ↓, s. 37-40.
  8. ↑ Schabowska 2010 ↓, s. 41-46.
  9. ↑ Piotr Nowak, Połączenie kasy fiskalnej i wagi z Lublina. FAWAG i Posnet chcą podbić rynek [online], kurierlubelski.pl, 14 kwietnia 2015 [dostęp 2023-10-20] (pol.).
  10. ↑ LUBELSKIE FABRYKI WAG FAWAG SPÓŁKA AKCYJNA [online], krs-pobierz.pl [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  11. ↑ Schabowska 2010 ↓, s. 55,56.
  12. ↑ Wagi. posnet.com.pl. [dostęp 2024-01-23]. (pol.).

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lubelskie_Fabryki_Wag&oldid=73201429”