Buffalo

miasto w stanie Nowy Jork, w USA

Buffalomiasto w Stanach Zjednoczonych, w zachodniej części stanu Nowy Jork, ośrodek administracyjny hrabstwa Erie, położone nad wschodnim krańcem jeziora Erie i wypływającą z niego rzeką Niagara, przy granicy z Kanadą. Jest to drugie pod względem wielkości miasto stanu, w 2020 roku zamieszkane przez 278 349 osób; obszar metropolitalny Buffalo–Cheektowaga liczył 1 166 902 mieszkańców[1].

Buffalo
Ilustracja
Pieczęć Flaga
Pieczęć Flaga
Przydomek: The Queen City
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Nowy Jork

Hrabstwo

Erie

Data założenia

1801

Prawa miejskie

1832

Kod statystyczny

FIPS: 36-11000
GNIS ID: 0973345

Burmistrz

Byron Brown (D)

Powierzchnia

136 km²

Wysokość

183 m n.p.m.

Populacja (2020)
• liczba ludności


278 349

Nr kierunkowy

716

Kod pocztowy

716

Strefa czasowa

UTC-05:00
UTC-04:00

Plan Buffalo
Położenie na mapie stanu Nowy Jork
Mapa konturowa stanu Nowy Jork, po lewej znajduje się punkt z opisem „Buffalo”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Buffalo”
Ziemia42°54′17″N 78°50′58″W/42,904722 -78,849444
Strona internetowa

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, elektrotechniczny, lotniczy, samochodowy, chemiczny, spożywczy oraz hutniczy[2]. Ośrodek naukowy (uniwersytet i inne szkoły wyższe) i kulturalny (muzea, galerie malarstwa).

Demografia edytuj

Historia edytuj

Pierwszym amerykańskim osadnikiem w miejscowości Buffalo był Cornelius Winney, który zbudował faktorię dla handlu z Indianami w 1789 roku. W 1811 roku wioska Buffalo miała około 500 mieszkańców. W czasie wojny brytyjsko-amerykańskiej, 30 grudnia 1813 roku, żołnierze brytyjscy i ich indiańscy sojusznicy spalili wioskę.

W 1816 roku Buffalo otrzymało prawa miasteczka. Dynamiczny rozwój miasta rozpoczął się wraz z budową kanału Erie w 1825, który w Buffalo dochodził do jeziora Erie i dawał miastu połączenie do rzeki Hudson i dalej do Nowego Jorku i Atlantyku. Port w Buffalo stał się ważnym punktem przeładunkowym między dużymi statkami Wielkich Jezior i mniejszymi barkami pływającymi kanałem. W 1833 roku 11 parostatków kursowało między Buffalo i Chicago. Podróż zajmowała 17 dni. W 1832 roku Buffalo otrzymało prawa miejskie i miało w tym czasie 10 tys. mieszkańców.

Pierwszą linią kolejową w Buffalo było połączenie z Niagara Falls otwarte w 1836 roku. W ciągu następnej dekady miasto stało się wielkim węzłem kolejowym. W porcie Buffalo zboże przypływające z Wielkich Jezior było ładowane do wagonów kolejowych i wiezione dalej do wybrzeża Atlantyku. Wraz z rozrostem sieci kolejowej, przestarzały kanał Erie przestał być używany.

W drugiej połowie XIX w. i na początku XX w. Buffalo rozwijało się w bardzo szybkim tempie. W 1846 roku otwarto w mieście uniwersytet. W 1873 roku otwarto most kolejowy przez rzekę Niagara, łączący Buffalo z Fort Erie na kanadyjskim brzegu. W 1900 roku miało 352 tys., a w 1910 roku już 424 tys. mieszkańców. Do rozrostu miasta przyczynił się duży napływ imigrantów z Europy, w tym również z terenów Polski. W miarę postępu industrializacji w mieście zbudowano wiele fabryk i dużą hutę żelaza. W pierwszej połowie XX wieku rozwijał się przemysł maszynowy i lotniczy.

W czasie wystawy Pan American Exposition, w dniu 6 września 1901 roku, Leon Czołgosz dokonał zamachu, strzelając dwukrotnie do prezydenta McKinleya. Prezydent zmarł od poniesionych ran 8 dni po zamachu, a Czołgosz, po krótkim procesie, został stracony na krześle elektrycznym w dniu 29 października 1901 roku[3].

Druga połowa XX w. była dla Buffalo trudnym okresem. Budowa Drogi Wodnej Świętego Wawrzyńca pozwoliła statkom z Wielkich Jezior płynąć bezpośrednio do Atlantyku, bez potrzeby przeładunku w Buffalo. Budowa sieci autostrad pomniejszyła znaczenie węzła kolejowego w Buffalo. Konkurencja z krajów Dalekiego Wschodu doprowadziła do upadku wiele fabryk przemysłu ciężkiego. Ogromna huta w Buffalo została zamknięta na początku lat osiemdziesiątych. Buffalo zbiedniało, tak jak wiele innych miast „Pasa rdzy” (ang. Rust Belt) na północy Stanów Zjednoczonych.

Muzyka i kultura edytuj

Opery edytuj

 
Shea’s Performing Arts Center i Buffalo
 
Kleinhans Music Hall

Nickel City Opera (znana również jako NC Opera Buffalo i NCO) – amerykańska opera w Buffalo w stanie Nowy Jork będąca jednym z wiodących teatrów operowych w USA, a także jednym z największych na świecie (3019 miejsc)[4]. Nickel City Opera zostało założone w 2004 roku przez Valeriana Ruminskiego i zamówiło opery oraz wystawiło światowe premiery znanych dzieł. Matthias Manasi był dyrektorem muzycznym i głównym dyrygentem Nickel City Opera w latach 2017 do 2021[5]. Jego poprzednik Michael Ching był dyrektorem muzycznym i głównym dyrygentem NCO w latach 2012 do 2017. Nickel City Opera współpracuje z Buffalo Philharmonic Orchestra, i realizuje szeroki wachlarz dzieł, od XVIII-wiecznego baroku i XIX-wiecznego bel canto po minimalizm XX wiek u i współczesne opery XX i XXI wieku[6]. Opery te są prezentowane w inscenizacjach, które charakteryzują się różnorodnymi stylami, od oper z wyszukanymi tradycyjnymi dekoracjami po operacje z nowoczesnymi projektami koncepcyjnymi. Siedziba Nickel City Opera mieści się w Shea’s Performing Arts Center (z 3019 miejscami siedzącymi) w Buffalo Theatre District w centrum Buffalo[7]. NCO występuje również w Riviera Theatre w North Tonawanda, w Nichols Flickinger Performing Arts Center w Buffalo, w Artpark Mainstage Theatre oraz w Artpark Amphitheatre w Earl W. Brydges Artpark State Park położonym nad wąwozem Niagara w Lewiston (Nowy Jork).

Orkiestry edytuj

Buffalo Philharmonic Orchestra to amerykańska orkiestra powstała w 1935 roku i występuje w Kleinhans Music Hall, której akustyka została doceniona[8]. JoAnn Falletta została dyrektorem muzycznym Buffalo Philharmonic Orchestra w 1998 roku. Chociaż orkiestra prawie się rozpadła pod koniec lat 90. z powodu braku funduszy, ustabilizowały ją datki filantropijne i wsparcie rządowe[9]. Poprzednimi dyrektorami muzycznymi Buffalo Philharmonic Orchestra byli William Steinberg, Josef Krips, Lukas Foss, Michael Tilson Thomas, Semyon Bychkov i Maximiano Valdés. Inni znani dyrygenci, którzy prowadzili orkiestrę, to Leonard Bernstein, Igor Strawinsky, Ralph Vaughan Williams, Sir Neville Marriner i Henry Mancini. Under ledelse av JoAnn Falletta har orkesteret mottatt en rekke Nagroda Grammy-nominasjoner og vunnet Nagroda Grammy for beste moderne klassiske komposisjon i 2009[10].

Transport edytuj

Sport edytuj

Polacy w Buffalo edytuj

Buffalo, a zwłaszcza zachodnia część stanu Nowy Jork, ma znaczną liczbę ludności polskiego pochodzenia. W pewnym czasie ze wszystkich miast w Ameryce, Buffalo plasowało się na drugim miejscu pod względem ilości polskiego dziedzictwa, obok Chicago. Na początku XX w. drukowano w Buffalo wiele czasopism polskojęzycznych. Kongres Polonii Amerykańskiej powstał właśnie w Buffalo.

Polacy tradycyjnie zamieszkują wschodnią część Buffalo, The East Side. Głównym centrum polskości w Buffalo jest rynek zwany Broadway Market, na Broadwayu, między ulicami Gibson i Lombard. W pewnym czasie mała grupa Polaków przeniosła się ze wschodu do dzielnicy Black Rock, Buffalo, New York, po północno-zachodniej stronie Buffalo. W ostatnich dziesięcioleciach Polacy mają tendencję do przesuwania się dalej na wschód, aż do Cheektowaga, wschodniego przedmieścia Buffalo.

Miasta partnerskie edytuj

Miasta partnerskie Buffalo[11]:

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Buffalo, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-04-15] (ang.).
  2. Buffalo, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-06-09].
  3. The trial of execution of Leon Czolgosz. [dostęp 2017-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-10)]. (ang.).
  4. Frank Parlato, SHOT! Nickel City Opera Lays Its Future On The Line With Premiere Of New Opera About The History Of Buffalo, artvoice.com, 9 czerwca 2016 [dostęp 2017-06-16] (ang.).
  5. Am-Pol Eagle, Features: Manasi to leave the NCO. ampoleagle.com, 18 czerwca 2021. [dostęp 2021-07-29]. (niem.).
  6. Dawn Bracely: Continued success for BPO, Nickel City Opera. buffalonew.com, 4 stycznia 2013. [dostęp 2013-01-05]. (ang.).
  7. Jeff Schober: The majesty of Shea’s Performing Arts Center: what you’ve never known before. buffalotales.net, 16 marca 2021. [dostęp 2012-01-13]. (ang.).
  8. Edward Rothstein: If Music Is the Architect. nytimes.com, 2004-05-22. [dostęp 2019-10-03]. (ang.).
  9. Zachary Woolfe: Buffalo Philharmonic, Once Languishing, Has Come a Long Way. nytimes.com, 2016-10-25. [dostęp 2018-09-03]. (ang.).
  10. Toni Roberto: Buffalo Philharmonic Orchestra earns three Grammy nominations. buffalonews.com, 2021-05-10. [dostęp 2020-09-25]. (ang.).
  11. Buffalo Sister Cities | Buffalo, NY

Linki zewnętrzne edytuj