Leonard Bernstein
Leonard Bernstein (wym. ˈbɜːrnstaɪn; ur. 25 sierpnia 1918 w Lawrence[1], zm. 14 października 1990 w Nowym Jorku[2]) – amerykański kompozytor, pianista i dyrygent.
| ||
![]() | ||
Imię i nazwisko | Louis Bernstein | |
Data i miejsce urodzenia | 25 sierpnia 1918 Lawrence | |
Data i miejsce śmierci | 14 października 1990 Nowy Jork | |
Zawód | kompozytor, dyrygent | |
Aktywność | 1940–1990 | |
![]() | ||
Strona internetowa |
ŻyciorysEdytuj
Rodzice Bernsteina byli pochodzenia rosyjsko-żydowskiego. Jego matką była Jennie Resnick, natomiast ojcem - Samuel Joseph, przedsiębiorca (produkty do pielęgnacji włosów dla kobiet) oraz uczony talmudysta.[3]
Bernstein komponował muzykę symfoniczną, kameralną, baletową, filmową i musicale dla Broadwayu. W swej twórczości wykorzystywał szeroko folklor amerykański (pieśni kowbojskie, tańce meksykańskie, jazz). W karierze pomogło mu dwóch artystów: grecki dyrygent Dimitri Mitropoulos i nowojorski kompozytor Aaron Copland (z którymi łączyły go romanse[4]). Droga do kariery stanęła przed Bernsteinem otworem w 1943 roku, kiedy musiał on zastąpić na podium chorego Brunona Waltera na koncercie w nowojorskiej sali Carnegie Hall[5].
Prowadził programy popularyzatorskie w telewizji, pisał książki i felietony. Przez cały okres swojej kariery na amerykańskiej scenie muzycznej był stale „rozdarty” między obowiązkami dyrygenckimi a osobistym zamiłowaniem do kompozycji.
Był dyrektorem artystycznym najsłynniejszych amerykańskich orkiestr, a nawet teatrów operowych z Metropolitan Opera na czele. Pisywał piosenki, między innymi dla Franka Sinatry.
W 1985 roku, na pięć lat przed śmiercią Bernsteina, przyznano mu Grammy Lifetime Achievement Award[6]. Przed śmiercią Bernsteina, a także później, uhonorowano go 16 nagrodami Grammy[7].
Zmarł w swoim apartamencie na nowojorskim Manhattanie w wieku 72 lat[2]. Przyczyną jego śmierci było nowotwór płuc[2].
Życie prywatneEdytuj
Był biseksualny, choć wiele źródeł (w tym znajomi Bernsteina) uznaje go za osobę homoseksualną[8]. Sam Bernstein określał siebie jako „pół mężczyznę, pół kobietę”. W latach 1951–1978 jego żoną była Felicia Montealegre Cohn[9], z którą miał trójkę dzieci: córki Jamie Anne Marię (ur. 1952) i Ninę Marię Felicię (ur. 1962) oraz syna Alexandra Serge’a Leonarda (ur. 1955)[10].
TwórczośćEdytuj
Do najważniejszych prac Bernsteina należą: balety – Fancy Free (1944), Facsimile – Choreographic Essay for Orchestra (1946), musicale dla Broadwayu – On the Town (1944), Trouble in Tahiti (1952), Wonderful Town (1953), West Side Story (1957), symfonie – Jeremiah (1942), Kaddish (1963), a także operetka Kandyd (1956).
PrzypisyEdytuj
- ↑ Leonard Bernstein (ang.). leonardbernstein.com. [dostęp 2016-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 maja 2012)].
- ↑ a b c August C. Bolino: Men of Massachusetts: Bay State Contributors to American Society. iUniverse, 2012, s. 226, 270. ISBN 978-1-4759-3376-5.
- ↑ Myrna Oliver. Leonard Bernstein Dies; Conductor, Composer : Music: Renaissance man of his art was 72. The longtime leader of the N.Y. Philharmonic carved a niche in history with 'West Side Story.'. „Los Angeles Times”, 15 października 1990. Tronc, Inc.. ISSN 0458-3035. OCLC 3638237 (ang.).
- ↑ Leonard Bernstein w bazie Notable Names Database (ang.)
- ↑ Leonard Bernstein – News (ang.). leonardbernstein.com, 3 listopada 2008. [dostęp 2016-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 września 2016)].
- ↑ Sara E. Karesh, Mitchell M. Hurvitz: Encyclopedia of Judaism. Infobase Publishing, 2005, s. 56. ISBN 978-0-8160-6982-8. [dostęp 22 września 2016].
- ↑ Robert Hilburn. The 36th Annual Grammy Awards : Grammy's Sorry State, Frankly Speaking : Instead of rewarding mediocrity, the recording academy should focus on its strength--its salutes to pop legends. : Pop / Rock. „Los Angeles Times”, 2 marca 1994. Tronc, Inc.. ISSN 0458-3035. OCLC 3638237 (ang.).
- ↑ Jesse Monteagudo , Leonard Bernstein: A Divided Life, gaytoday.com [dostęp 2014-10-08] (ang.).
- ↑ Christopher Lawrence: Swooning: A Classical Music Guide to Life, Love, Lust and Other Follies. Nero, 2015, s. 49. ISBN 978-1-86395-750-2. [dostęp 22 września 2016].
- ↑ Leonard Bernstein at 100 (ang.). leonardbernstein.com, 2015. [dostęp 2016-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 września 2016)].
Linki zewnętrzneEdytuj
- oficjalna strona (ang.)
- ISNI: 0000 0003 6857 3393, 0000 0001 1029 2324
- VIAF: 71577114
- LCCN: n50007704
- GND: 118510002
- NDL: 00433130
- LIBRIS: vs6896nd284psmz
- BnF: 138914334
- SUDOC: 02672314X
- NLA: 35238367
- NKC: jn20000600836
- BNE: XX1760270
- NTA: 069861534, 069861536
- BIBSYS: 90401361
- CiNii: DA01523219
- Open Library: OL687757A
- PTBNP: 27616
- CANTIC: a10448834
- LNB: 000035027
- CONOR: 7108963
- WorldCat