Mątawy (niem. Montau) – wieś kociewska w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Nowe. Wieś jest siedzibą sołectwa Mątawy. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 374 mieszkańców[2]. Jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Nowe.

Mątawy
wieś
Ilustracja
Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Mątawach
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

świecki

Gmina

Nowe

Liczba ludności (III 2011)

374[2]

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

86-170[3]

Tablice rejestracyjne

CSW

SIMC

0092930

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Mątawy”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Mątawy”
Położenie na mapie powiatu świeckiego
Mapa konturowa powiatu świeckiego, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Mątawy”
Położenie na mapie gminy Nowe
Mapa konturowa gminy Nowe, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Mątawy”
Ziemia53°34′31″N 18°44′57″E/53,575278 18,749167[1]

Historia

edytuj

Wieś ulokował na prawie chełmińskim w latach 1372–1381 komtur Ulrych von Hachenberg. W 1568 na tych terenach osiedlili się mennonici (kontrakt osadniczy zawarł z nimi starosta rogoziński Jan Dulski). Drugi kontrakt zawarto w 1592[4]. Mennonici mieli za zadanie zagospodarować obszary w dolinie Wisły, która dotąd często była zalewana przez rzekę. Osiedlali się oni na tych ziemiach na prawie holenderskim. Oznacza to, że mogli oni czerpać zyski z tytułu dzierżawy, ale bez prawa do własności ziemi i bez możliwości nabycia jej przez zasiedzenie[5]. W 1854 powstał we wsi Związek Wałowy Niziny Sartowicko-Nowskiej. W latach 1874–1878 zrównano prawa mennonitów i pozostałych osób. Po 1945 wysiedlono ze wsi ludność niemiecką[4].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Zabytki

edytuj

W miejscowości znajduje się dawny kościół mennonicki z roku 1898, obecnie katolicki kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski[6].

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 78767
  2. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 780 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b tablica informacyjna przy kościele w Mątawach
  5. miasto-nowe.com: Osadnictwo holenderskie w Dolinie Wisły. [dostęp 2012-01-14]. (pol.).
  6. Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 340, ISBN 978-83-7495-133-3.

Linki zewnętrzne

edytuj