Marcin Lippa

Polski sportowiec i nauczyciel

Marcin Lippa (ur. 23 listopada 1938 w Bytomiu, zm. 19 września 2002 w Zdzieszowicach) – polski lekkoatleta, wioślarz, gimnastyk akrobatyczny i sportowy, sztangista, nauczyciel, działacz sportowy, społeczny i samorządowy związany ze Zdzieszowicami.

Marcin Lippa
Data i miejsce urodzenia

23 listopada 1938
Bytom

Data i miejsce śmierci

19 września 2002
Zdzieszowice

Informacje klubowe
Klub

Akademicki Związek Sportowy Wrocław

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

Rodzina i edukacja edytuj

Był synem Henryka Antoniego Lippa (1887-1957) i Anieli zd. Punde[1] (1896-1989)[2]. Ojciec był sztygarem w kopalni w Bytomiu[3][2][4][5]. Rodzice Anieli (Angeli), Carl Punde (1854-1914) i Viktoria zd. Schwierk (1862-1930) byli Niemcami[6]. Jerzy Duda we wspomnieniu o Marcinie Lippa opisuje jego rodzinny dom jako tradycyjną, śląską rodzinę. Wielu członków rodziny, zarówno od strony ojca jak i matki, zostawało nauczycielami. W przyszłości Marcin Lippa także obierze tę drogę[3].

Na początku 1945 roku w wyniku działań wojennych Lippa zostali zmuszeni do opuszczenia rodzinnego domu. Schronili się wówczas na plebanii w Polskiej Nowej Wsi, gdzie proboszczem był brat Anieli, Gustaw Punde (1905-1972)[7]. Tu pozostali do 1947 roku. W tym czasie Lippa pobierał nauki u osiadłych tu repatriantów z Kresów Wschodnich[3].

W 1947 r. Lippa zamieszkali w Zdzieszowicach, w domu sióstr Anieli, które były nauczycielkami Szkoły Powszechnej. Marcin Lippa ukończył Szkołę Podstawową nr 1 w Zdzieszowicach, a następnie Liceum Ogólnokształcące w Gogolinie. W latach 1956-60 studiował w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego we Wrocławiu[3].

Kariera sportowa edytuj

W trakcie studiów został członkiem Akademickiego Związku Sportowego Wrocław. Pomimo skromnych warunków fizycznych, uprawiał wioślarstwo i został sternikiem męskich osad dwójek, czwórek i ósemek. Przez kolejne cztery lata zdobył z tymi osadami 20 tytułów Mistrza Polski. Został powołany do reprezentacji Polski. Reprezentował klub i kraj na imprezach międzynarodowych m.in. w Berlinie, Hamburgu, Londynie, Wiedniu i Gandawie[3].

Z powodzeniem uprawiał też gimnastykę akrobatyczną, sportową oraz podnoszenie ciężarów. Zdobył w tych dyscyplinach kilkanaście medali Mistrzostw Polski i Akademickich Mistrzostw Polski[3].

Kariera pedagogiczna edytuj

Po ukończeniu studiów w 1960 r. rozpoczął karierę pedagogiczną jako nauczyciel wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 2 w Zdzieszowicach. W 1974 r. zatrudnił się w Zespole Szkół Zawodowych przy Zakładach Koksochemicznych w Zdzieszowicach, gdzie pracował do przejścia na emeryturę w 1990 roku. Z uwagi na tradycje rodzinne, swój zawód traktuje jako najważniejsze powołanie. Jako nauczyciel, zadbał o dobre urządzenie i wyposażenie sal gimnastycznych w obydwu szkołach. Reprezentował filozofię, w myśl której każdy uczeń, niezależnie od warunków fizycznych, powinien na lekcjach w-fu posiąść umiejętności przydatne w późniejszym życiu. Z tego powodu ocenia nie wyniki, lecz postęp i zaangażowanie uczniów. Swoją metodykę pracy wyłożył w publikacji pt. Wybrane zagadnienia z organizacji i metodyki wychowania fizycznego pod red. Stanisława Szczepańskiego z 1985 roku. Zachęcał swoich podopiecznych do stawania w zawodach. Pod jego opieką, uczniowie Szkoły Podstawowej nr 2 reprezentowali województwo opolskie w finale krajowym czwórboju lekkoatletycznego oraz wygrali turniej wojewódzki w biegach narciarskich. Wraz z Zespołem Szkół Zawodowych trzykrotnie zdobywa I miejsce w konkursie krajowym Sport dla każdego. W 1983 r. jego podopieczni zajmują III miejsce w narciarskim Pucharze Polskim. Jego uczniowie co roku reprezentują szkołę w biegach ulicznych i maratonach narciarskich[3]. Lippa trenował też sztangistów[8].

Po przejściu na emeryturę w 1990 r., zostaje dyplomowanym instruktorem narciarstwa biegowego i zjazdowego w Wydziale Wychowania Fizycznego i Rehabilitacji Politechniki Opolskiej, gdzie kształci przyszłych w-fistów[3].

Zmarł 19 września 2002 roku. Został pochowany w kw. 1A/6/16 cmentarza parafii św. Antoniego w Zdzieszowicach[9], tuż obok grobu swoich rodziców[10].

Działalność sportowa i społeczna edytuj

W latach 1962-1975 był wizytatorem - metodykiem kultury fizycznej w Powiatowym Ośrodku Metodycznym w Krapkowicach. W tym czasie był też sekretarzem Zarządu Powiatowego Szkolnego Związku Sportowego w Krapkowicach. W latach 70. był radnym Zdzieszowic. Ponadto był członkiem Stowarzyszenia Rodzin Katolickich i działaczem Caritasu w Zdzieszowicach. Był też członkiem rodzinnego chóru, kierowanego przez bratanicę, absolwentkę Akademii Muzycznej w Katowicach[3].

Marcin Lippa nie tylko kształcił sportowców, ale też organizował biegi narciarskie. Ponadto był inicjatorem biegu tradycyjnego upamiętniającego powstania śląskie między pomnikami na trasie Góra św. Anny - Zdzieszowice[8].

Odznaczenia i upamiętnienie edytuj

Za swoją działalność społeczną, sportową i pedagogiczną został odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej”, Nagrodą I Stopnia Ministra Oświaty i Wychowania (dwukrotnie) oraz złotymi odznakami Akademickiego Związku Sportowego, Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich i Polskiego Związku Podnoszenia Ciężarów[3]. 31 maja 2002 r. podczas obchodów 40-lecia praw miejskich, wpisanych w Dni Zdzieszowic, nadano mu odznakę „Zasłużony dla Miasta i Gminy”. Lippa nie pojawił się na uroczystości z powodu złego stanu zdrowia. Odznaczenie w jego imieniu odebrała żona, która sama także została tego dnia odznaczona[8].

W latach 2016 i 2017 zorganizowano w Zdzieszowicach półmaraton - Memoriał Marcina Lippy[11].

Życie prywatne edytuj

Jego żona Krystyna Lippa (ur. 1942[12]) jest emerytowaną nauczycielką i działaczką społeczną związaną ze Zdzieszowicami. Jest działaczką zdzieszowickiego oddziału Caritas, w przeszłości była jego szefową. Organizowała liczne przedsięwzięcia na rzecz osób starszych, schorowanych i samotnych. Prowadziła też chór szkolny i drużynę harcerską. W wyborach samorządowych w 2002 roku została wybrana radną Zdzieszowic z ramienia Komitetu Wyborczego Mniejszości Niemieckiej[13]. W wyborach w 2006 roku nie uzyskała reelekcji[14]. Za jej działalność nadano jej odznakę „Zasłużona dla Miasta i Gminy”[3][8][15]. Rodzinne tradycje kontynuuje syn pary, Grzegorz Lippa (ur. 1978[16]), nauczyciel wychowania fizycznego, działacz sportowy[17][18], zawodnik klubów Mosiądz Zdzieszowice[19] i Ludowego Uczniowskiego Klubu Sportowego „Azymek” Zdzieszowice w biegach tradycyjnych i biegach na orientację[20]. Synem Marcina i Krystyny jest też ks. Wojciech Lippa[21] (ur. 1975[22]), historyk sztuki[23], wikariusz biskupi ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Inspektor Ochrony Danych i kanclerz Kurii Diecezji Opolskiej[24].

Przypisy edytuj

  1. Intencje 13.08.2017. Parafia św. Antoniego w Zdzieszowicach, lipiec 2017. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  2. a b Henryk, Aniela i Marcin Lippa w: Cmentarz parafii św. Antoniego w Zdzieszowicach. eCmentarze.pl, 2021. [dostęp 2021-08-05]. (pol.).
  3. a b c d e f g h i j k Jerzy Duda: Memoriał Marcina Lippy. Super Bieg. [dostęp 2021-08-05]. (pol.).
  4. Metryka chrztu Henryka Antoniego Lippa, syna Leona i Leokadii z Cichockich nr 222/1887 z 13.09.1887, s. 56. Genealogia w Archiwach. [dostęp 2021-08-05]. (pol.).
  5. Metryka ślubu Leona Lippa i Leokadii z Cichockich nr 64/1883 z 1.07.1883, s. 193. Genealogia w Archiwach. [dostęp 2021-08-05]. (pol.).
  6. Grób Carla i Viktorii Punde na Cmentarzu św. Augustyna w Świętochłowicach. Nieobecni.com, 2012-10-18. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  7. Wnętrze, Polska Nowa Wieś. FotoKresy.pl, 2020-10-05. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  8. a b c d Edyta Hanszke. Podwójny jubileusz. „Nowa Trybuna Opolska”, 2002-06-04. Opole: Polska Press. ISSN 1230-6134. [dostęp 2021-08-06]. 
  9. Henryk i Aniela Lippa w: Cmentarz parafii św. Antoniego w Zdzieszowicach. eCmentarze.pl, 2021. [dostęp 2021-08-05]. (pol.).
  10. Marcin Lippa w: Cmentarz parafii św. Antoniego w Zdzieszowicach. eCmentarze.pl, 2021. [dostęp 2021-08-05]. (pol.).
  11. Zdzieszowice. Eurocalendar.info. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  12. Arkadiusz Mróz: Obwieszczenie Miejskiej Komisji Wyborczej w Zdzieszowicach z dnia 24 października 2006 r. o zarejestrowanych listach kandydatów na radnych w wyborach do Rady Miejskiej w Zdzieszowicach zarządzonych na dzień 12 listopada 2006 r.. Miejska Komisja Wyborcza w Zdzieszowicach, 2006-10-24. s. 2. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  13. Oni będą nami rządzić. „Nowa Trybuna Opolska”, 2002-10-29. Opole: Polska Press. ISSN 1230-6134. [dostęp 2021-08-06]. 
  14. Wyniki wyborów do Rady Miejskiej. Miejska Komisja Wyborcza w Zdzieszowicach, 2006. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  15. Intencje 09.07.2017. Parafia św. Antoniego w Zdzieszowicach, lipiec 2017. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  16. Wstępne wyniki zawodów. Klub Sportowy Artemis, 2020-10-04. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  17. 50. Plebiscyt Sportowy NTO. Finaliści w kategorii nauczyciel w-f. 9. Grzegorz Lippa - PG Zdzieszowice (powiat krapkowicki). „Nowa Trybuna Opolska”, 2017. Opole: Polska Press. ISSN 1230-6134. [dostęp 2021-08-06]. 
  18. Razem do celu. Publiczne Przedszkole nr 6 im. Jana Brzechwy w Zdzieszowicach, 2020-10-11. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  19. IX Krakowski Półmaraton Marzanny. Interia.pl, 2012-03-19. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  20. LUKS Azymek, Zdzieszowice. Polski Związek Orientacji Sportowej. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  21. Pochodzący kapłani. Parafia św. Antoniego w Zdzieszowicach, lipiec 2021. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  22. STS Timing, DomTel Sport Timing: Klasyfikacja generalna (międzyczasy) 39. Maratonu Dębno, 82 Mistrzostwa Polski. MaratonyPolskie.pl, 2012-04-15. s. 5. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  23. Ewa Skrabacz: Ks. Wojciech Lippa o Objawieniu Pańskim w sztuce. Radio Opole, 2019-01-06. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).
  24. ks. mgr. Wojciech Lippa. Diecezja opolska. [dostęp 2021-08-06]. (pol.).