Wikipedia

Maria Bianka Mossoczy

polska malarka, literatka

Maria Bianka Mossoczy, właśc. Maria Bianka[a] (ur. 9 czerwca 1887 w Brodach, zm. 18 sierpnia 1929 w Sanoku) – polska artystka malarka, literatka.

Maria Bianka Mossoczy
Maria Bianka
Ilustracja
Maria Bianka w swojej pracowni we Lwowie (1924)
Data i miejsce urodzenia

9 czerwca 1887
Brody

Data i miejsce śmierci

18 sierpnia 1929
Sanok

Multimedia w Wikimedia Commons
Portret kapitana 2 pułku Strzelców Podhalańskich z Sanoka autorstwa M.B. Mossoczy (zbiory MH w Sanoku)

Życiorys

edytuj

Urodziła się 9 czerwca 1887 w Brodach[1]. Kształciła się w Monachium[2], gdzie była uczennicą prof. Alberta Weisgerbera, Felixa Eisengräbera i Maxa Feldbauera[3]. Ponadto kształciła się w Paryżu u boku Maurice'a Denisa, Félixa Vallottona, George'a Desvallièresa[3].

Została artystką malarką[4]. Po uzyskaniu wykształcenia artystycznego osiadła we Lwowie[3]. Była też związana z Krakowem i warszawską „Zachętą”[3]. Malowała pejzaże, portrety, kompozycje[3]. Jej prace malarskie charakteryzowały się „oryginalnością, rzetelnością artystyczną, świadomością celów oraz ukazywaniem rzeczy «inaczej» niż inni”[3]. Jej prace malarskie były prezentowane we Lwowie na wystawie w grudniu 1918[5], w 1921 i w 1922 podczas Targów Wschodnich[6], na indywidualnej w 1924[7]. Wcześniej zorganizowano jej wystawy w Warszawie i w Krakowie[3]. Wiosną 1925 przebywała w Paryżu, gdzie zorganizowała wystawę swych prac, przyjętą z uznaniem przez tamtejszą krytykę[8]. W tym czasie uczestniczyła tam w otwarciu Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej, a jej relacja z tego wydarzenia ukazała się na łamach „Nowości Illustrowanych”[9]. Dla tego tygodnika w tym roku pisała inne korespondencje ze stolicy Francji[10].

W malarstwie była przedstawicielką neoklasycyzmu, pozostając wierną kompozycyjnemu traktowaniu form[3]. Prowadziła prywatną szkołę malarską we Lwowie[11][12]. 20 lutego 1920 przystąpiła do zorganizowanego tego dnia Związku Plastyków we Lwowie[13].

Była autorką przekładu książki pt. Jezus i Judasz autorstwa Felixa Hollaendera, wydanego przez Ludowe Towarzystwo Wydawnicze we Lwowie w 1920[14][15]. Jej osoba była ceniona w kręgach artystycznych i literackich[4], także w Warszawie[16]. W latach 20. była uważana za jedną z najbardziej utalentowanych malarek lwowskich[3] i za jedną z najwybitniejszych ówcześnie artystek lwowskich[6]. W 1928 zorganizowano wystawę jej prac malarskich w Paryżu, przychylnie przyjętych przez tamtejszą krytykę[16].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości (1918) i nastaniu II Rzeczypospolitej była nauczycielką w Państwowej Szkole Realnej im. Jana i Andrzeja Śniadeckich we Lwowie, w której od 1 września 1920 do 28 lutego 1921 przebywała na urlopie dla poratowania zdrowia, a od 1 marca 1921 uczyła pracy ręcznej[17]. W roku szkolnym 1922/1923 uczyła w III Państwowym Gimnazjum im. Króla Stefana Batorego we Lwowie, a od 1922 ponownie w XI Państwowym Gimnazjum im. Jana i Andrzeja Śniadeckich we Lwowie[18][19].

Zmarła 18 sierpnia 1929 po przebytej operacji w Sanoku[20][21][4][1][22], gdzie przebywała na urlopie[16]. Została pochowana na cmentarzu w Sanoku 20 sierpnia 1929 po pogrzebie pod przewodnictwem ks. Franciszka Witeszczaka[20][4].

Jej mężem był Mieczysław Julian Mossoczy[20] (ur. 1887[b]), który od 1927[c] do 1933 pracował jako nauczyciel matematyki w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku[d]. Ponadto uczniem tej szkoły był wówczas Witold Mossoczy[23][24].

Uwagi

edytuj
  1. ↑ W artykułach prasowych z 1924 i 1925 była przedstawiana jako „Maria Bianka”, zob. W. R.. Z lwowskich pracowni malarskich. Marja Bianka. „Nowości Illustrowane”. Nr 36, s. 5, 6 września 1924.  Maria Bianka. Polonia w Paryżu. „Nowości Illustrowane”. Nr 23, s. 4, 6 czerwca 1925. 
  2. ↑ Od 1924 profesor II Gimnazjum im. Karola Szajnochy we Lwowie, zob. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy dla Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 4, s. 218, 30 września 1924.  W 1926 nauczyciel V Państwowego Gimnazjum im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego we Lwowie, zob. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 138. W 1927 przeniesiony z V Gimnazjum do Gimnazjum w Leżajsku, zob. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 8, s. 343, 1 października 1927. 
  3. ↑ Przeniesiony ze Lwowa do Sanoka we wrześniu 1927, zob. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 10, s. 422, 20 listopada 1927.  XLI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1927/1928. Sanok: 1928, s. 12-13, 14.
  4. ↑ Przeniesiony z sanockiego gimnazjum do Gimnazjum w Brzozowie, zob. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 7, s. 231, 25 lipca 1933.  W połowie 1935 przeniesiony z Gimnazjum w Brzozowie do Państwowego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Czortkowie, zob. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 5, s. 250, 25 lipca 1935.  Tadeusz Błażyński: Kresowe wspomnienia. Szkolne migawki z Czortkowa. wbc.poznan.pl. s. 21. [dostęp 2017-01-08].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Nekrologia. „Przewodnik”. Nr 48, s. 21, Listopad 1929. Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych. 
  2. ↑ Halina Stępień: Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1856–1914. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2003, s. 141.
  3. ↑ a b c d e f g h i W. R.. Z lwowskich pracowni malarskich. Marja Bianka. „Nowości Illustrowane”. Nr 36, s. 5-6, 6 września 1924. 
  4. ↑ a b c d Z kraju. Ś. p. Maria Bianka Mossoczy. „Kurier Warszawski”. Nr 228, s. 4, 21 sierpnia 1929. 
  5. ↑ Kalendarium 1918–1939. W: Agnieszka Biedrzycka: Kalendarium Lwowa 1918–1939. Kraków: Universitas, 2012, s. 7. ISBN 97883-242-2235-3.
  6. ↑ a b Władysław Kozicki. Życie sztuki. Wystawy lwowskie. „Słowo Polskie”. Nr 227, s. 5, 6 października 1922. 
  7. ↑ Katalog wystawy zbiorowej art. mal. Marji Bianki. Styczeń 1924 / Towarzystwo Sztuk Pięknych we Lwowie. nukat.edu.pl. [dostęp 2017-01-07].
  8. ↑ Nasza sztuka zagranicą. „Kurjer Lwowski”. Nr 110, s. 5, 14 maja 1925. 
  9. ↑ Maria Bianka. Polonia w Paryżu. „Nowości Illustrowane”. Nr 23, s. 3-4, 6 czerwca 1925. 
  10. ↑ Maria Bianka. Polonia w Paryżu. „Nowości Illustrowane”. Nr 24, s. 7, 13 czerwca 1925. 
  11. ↑ Anna Boguszewska. Kształcenie w zakresie grafiki w szkolnictwie artystycznym Krakowa, Lwowa i Wilna w latach międzywojennych. „Biuletyn Historii Wychowania”. Nr 29, s. 96, 2013. 
  12. ↑ Polska bibliografia sztuki 1801-1944: Prace ogólne. Historia. Malarze. A-K. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975, s. 270, 392.
  13. ↑ Związek Plastyków we Lwowie. „Dziennik Ludowy”. Nr 54, s. 5, 3 marca 1920. 
  14. ↑ Jezus i Judasz. worldcat.org. [dostęp 2017-01-07].
  15. ↑ Jezus i Judasz. biblionetka.pl. [dostęp 2017-01-07].
  16. ↑ a b c Z żałobnej karty. Ś. p. Maria Bianka Mossoczy. „Express Poranny”. Nr 244, s. 1, 3 września 1929. 
  17. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowej Szkoły Realnej im. Jana i Andrzeja Śniadeckich we Lwowie za rok szkolny 1920-21. Lwów: 1921, s. 7, 10.
  18. ↑ Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy dla Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 10, s. 323, 14 sierpnia 1922. 
  19. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państw. Gimnazjum III. im. Króla Stefana Batorego we Lwowie za rok szk. 1927/28. Z uwzględnieniem Dziesięciolecia 1918-1928. Lwów: 1928, s. 19.
  20. ↑ a b c Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. (poz. 103).
  21. ↑ Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. M 1929, (Tom J, str. 332, poz. 102).
  22. ↑ Nekrologia. „Sztuki Piękne”. Nr 8-9, s. 360, 1929. 
  23. ↑ XLIII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1929/30. Sanok: 1930, s. 10. XLIV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1930/31. Sanok: 1931, s. 2, 21. XLV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1931/32. Sanok: 1932, s. 2, 32.
  24. ↑ XLVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1932/33. Sanok: 1933, s. 2, 29.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maria_Bianka_Mossoczy&oldid=71973045”