Wikipedia

Marian Jurecki (pułkownik)

oficer Wojska Polskiego

Marian Jurecki (ur. 28 lipca 1896 w Pawłowce, zm. 28 września 1984) – oficer dyplomowany artylerii Wojska Polskiego II RP, Polskich Sił Zbrojnych i ludowego Wojska Polskiego, pułkownik, skazany w procesie Tatar-Utnik-Nowicki.

Marian Jurecki
Ilustracja
pułkownik dyplomowany artylerii pułkownik dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia

28 lipca 1896
Pawłowka

Data śmierci

28 września 1984

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

Dywizjon Artylerii Zenitowej
1 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego
22 Pułk Artylerii Lekkiej
Inspektorat Obrony Powietrznej Państwa
1 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej (PSZ)
Oddział II Sztabu Generalnego

Stanowiska

dowódca dywizjonu
szef Wydziału Artylerii Przeciwlotniczej
dowódca pułku artylerii
szef Biura Studiów

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

Urodził się 28 lipca 1896 roku w Pawłowce, w rodzinie Antoniego[1], szlachcica, obywatela ziemskiego z Kijowszczyzny. Ukończył korpus kadetów i szkołę artyleryjską w Odessie. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach armii rosyjskiej. Był dwa razy ranny i siedem razy odznaczony. W czasie wojny z bolszewikami walczył na froncie[2].

1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie Obrony Przeciwlotniczej, a jego oddziałem macierzystym był dywizjon artylerii zenitowej[3]. Razem z nim służbę pełnił jego szwagier, porucznik Aleksander Głogowski (ur. 19 października 1891)[4]. W tym samym roku obaj zostali przeniesieni do baterii zapasowej artylerii zenitowej w Warszawie.

2 września 1921 roku po kolacji w kasynie oficerskim baterii zapasowej artylerii zenitowej postrzelił z rewolweru swojego szwagra. Porucznik Głogowski w następstwie dużego upływu krwi i spóźnionej pomocy lekarskiej zmarł rankiem następnego dnia w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawskim. Kapitan Jurecki został oskarżony o zabójstwo. 20 stycznia 1922 roku odbyła się rozprawa przed Wojskowym Sądem Okręgowym Nr I w Warszawie. Rozprawie przewodniczył pułkownik Korpusu Sądowego doktor Józef Daniec. Oskarżycielem był podprokurator, major KS Wojciech Janczewski, a obrońcą oskarżonego adwokat Stanisław Szurlej. Sąd uniewinnił go przyjmując, że działał w granicach obrony koniecznej[2][5].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 140. lokatą w korpusie oficerów artylerii, a jego oddziałem macierzystym był ponownie dywizjon artylerii zenitowej w Warszawie[6]. W następnym roku jego oddział został przeformowany w 1 pułk artylerii przeciwlotniczej[7][8]. Z dniem 1 listopada 1924 roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1922–1924 (V promocja)[9]. 11 października 1926 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Biura Ogólno Organizacyjnego II Wiceministra Spraw Wojskowych w Warszawie[10]. 12 kwietnia 1927 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów artylerii[11]. W 1928 roku pełnił służbę w Oddziale III Sztabu Generalnego w Warszawie, pozostając w kadrze oficerów artylerii[12]. Do końca marca 1932 roku pracował na stanowisku referenta artylerii przeciwlotniczej w Departamencie Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych[13]. Z dniem 1 kwietnia tego roku został przeniesiony do 1 pułku artylerii przeciwlotniczej w Warszawie na stanowisko dowódcy dywizjonu[14][15]. 18 kwietnia 1935 roku został przeniesiony do 22 pułku artylerii lekkiej w Przemyślu na stanowisko dowódcy dywizjonu[16].

W 1936 roku wydał Podręcznik obrony przeciwlotniczej. Był encyklopedystą. Został wymieniony w gronie edytorów ośmiotomowej Encyklopedii wojskowej wydanej w latach 1931–1939 gdzie zredagował hasła związane z artylerią przeciwlotniczą[17].

W czasie kampanii wrześniowej służył, będąc podpułkownikiem dyplomowanym, jako kierownik Referatu Obrony Przeciwlotniczej w Naczelnym Dowództwie Lotnictwa i Obrony Przeciwlotniczej[18]. Przedostał się na Zachód. W okresie od 27 czerwca do 19 listopada 1943 roku był pierwszym dowódcą nowosformowanego 1 pułku artylerii przeciwlotniczej.

Po wojnie pracował w Ludowym Wojsku Polskim na stanowisku szefa Wydziału Artylerii Przeciwlotniczej Inspektoratu Obrony Powietrznej Państwa i w Oddziale II Sztabu Generalnego WP. 13 sierpnia 1951 roku wyrokiem Najwyższego Sądu Wojskowego został skazany na 15 lat więzienia w tzw. procesie „TUN”[19] pod zarzutem organizowania działalności szpiegowskiej w Wojsku Polskim. W akcie oskarżenia, opublikowanym w Trybunie Ludu, pisano: Oskarżeni, pracując na usługach wywiadu imperialistycznego, godzili bezpośrednio w siły zbrojne naszego państwa, w jego ustrój społeczny i niepodległość. Londyńska klika, reprezentowana przez oskarżonych, organizowała, przy poparciu imperialistów, dywersję i sabotaż w Polsce od pierwszych dni istnienia Polski Ludowej. Niecnej działalności szpiegów-dywersantów sprzyjała prawicowa i nacjonalistyczna polityka, której rzecznikiem na terenie wojska był były wiceminister obrony narodowej, Marian Spychalski. On otaczał tych ludzi specjalną opieką i awansował ich w wojsku, wiedząc o ich przeszłości[20]. Wyrok uchylono 28 kwietnia 1956 roku[21].

Był mężem Marty Bogusławy z d. Maik (1919–2003). Zmarł 28 września 1984 roku w wieku 88 lat i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 40 DOD-2-4)[22].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Wojskowe Biuro Historyczne - Marian Jurecki Kolekcja Akt Personalnych i Odznaczeniowych [dostęp 2022-01-16].
  2. ↑ a b Proces kpt. Jureckiego. „Polska Zbrojna”. 21, s. 5, 1922-01-22. Warszawa. 
  3. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 329, 674.
  4. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 329, 630.
  5. ↑ Wokół sprawy kap. Jureckiego. „Polska Zbrojna”. 66, s. 4, 1922-03-08. Warszawa. 
  6. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 194.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 811, 817.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 734, 741, 1365.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 112 z 23 października 1924 roku, s. 626.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926 roku, s. 342.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 120.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 433, 456.
  13. ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 24.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 248.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 181, 727.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 kwietnia 1935 roku, s. 39.
  17. ↑ Laskowski, t.I 1931 ↓.
  18. ↑ Huber Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich.... Wyd. 2. T. 1. s. 20.
  19. ↑ Raport komisji Mazura. „Gazeta Wyborcza”, 1999-01-22. 
  20. ↑ 50. rocznica śmierci gen. Jerzego Kirchmayera. 2009-04-14. [dostęp 2013-11-09].
  21. ↑ 31 lipca. 2011-07-30. [dostęp 2013-11-09].
  22. ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2022-01-16].
  23. ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marian_Jurecki_(pułkownik)&oldid=72935972”