Martin Walser
Martin Johannes Walser (ur. 24 marca 1927 w Wasserburg (Bodensee), zm. 26 lipca 2023 w Nußdorf , dzielnicy miasta Überlingen[1]) – niemiecki pisarz.
Imię i nazwisko |
Martin Johannes Walser |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Język | |
Alma Mater | |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
| |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie restauratora znad Jeziora Bodeńskiego[2]. W wieku 10 lat zmarł jego ojciec[2]. Służył w Wehrmachcie, początkowo w artylerii przeciwlotniczej, a w ostatnich miesiącach jako żołnierz[2]. Podczas wojny poległ jego starszy brat[2]. W 1946 dokończył naukę w szkole średniej i zdał maturę. W latach 1946–1951 studiował literaturoznawstwo, historię i filozofię na uniwersytetach w Ratyzbonie i Tybindze. Następnie w latach 1951–1957 pracował w telewizji i radiu (Süddeutscher Rundfunk) w Stuttgarcie. Odbywał podróże służbowe do Włoch, Francji, Wielkiej Brytanii, Polski i Czechosłowacji. Debiutował słuchowiskami radiowymi i opowiadaniami zamieszczonymi w tomie Ein Flugzeug über dem Haus. Od 1953 roku związany był z Grupą 47.
Od 1957 mieszkał nad Jeziorem Bodeńskim i zajmował się wyłącznie pisarstwem. W tymże roku za powieść Małżeństwa w Philippsburgu otrzymał nagrodę im. Hermanna Hessego[2]. Małżeństwa w Philippsburgu uchodzą za jego najważniejsze dzieło[2].
Był zaangażowany politycznie, zwłaszcza w kampanię polityczną Willy’ego Brandta, wojnę wietnamską i dążenie ku zjednoczeniu Niemiec[2].
W 1981 został uhonorowany Nagrodą im. Georga Büchnera[2],
W 70. rocznicę urodzin wydawnictwo Suhrkamp wydało specjalną edycję dzieł zebranych Martina Walsera. Publiczne wypowiedzi Walsera na przełomie XX i XXI wieku wzbudzały liczne kontrowersje. W 1998 niemieccy wydawcy przyznali Walserowi pokojową nagrodę i pisarz wygłosił w 150-lecie Frankfurckiego Zgromadzenia Narodowego w Kościele Świętego Pawła we Frankfurcie nad Menem okolicznościową przemowę[2]. Wypowiedź o „instrumentalizacji Holocaustu, przypominanego Niemcom codziennie” była interpretowana w różny sposób[3].
Twórczość Martina Walsera to przede wszystkim zaangażowane społecznie i politycznie utwory obyczajowe, opisujące życie w powojennych Niemczech i wypowiadające się otwarcie przeciw próbom odrodzenia faszyzmu. Ten rodzaj twórczości jest szczególnie charakterystyczny dla okresu zaangażowania pisarza w działalność Grupy 47.
Końcowa wypowiedź w eseju Unser Auschwitz (pol. Nasz Oświęcim) z 1965 jest uznawana za proroczą[2]:
Możliwe, że pod koniec stulecia będzie nam znów na tyle nudno, jak było „lepszym” członkom społeczeństwa na początku [XX] wieku. I na końcu będziemy wymyślać nowe pomysły. I to zapewne będzie początkiem najgorszego
Komentowany był spór z Marcelem Reich-Ranickim, gdyż krytyk literacki, żydowskiego pochodzenia był głównym bohaterem powieści z kluczem Śmierć krytyka, jako osoby, której nie można się sprzeciwić[2]. Sam Reich-Ranicki wypowiedział się później dla Der Spiegel, że nie uważa Walsera za antysemitę, przy czym jednocześnie zwrócił uwagę, że Günter Grass nigdy nie powiedział złego słowa o Żydach[3].
Martin Walser przekazał swoją spuściznę do Deutsches Literararchiv w Marbach am Neckar[3].
Był przez ponad 70 lat żonaty z dwa lata młodszą Käthe[3]. Mieli wspólnie cztery córki, a sam Walser pozamałżeńskiego syna, wydawcę Jakoba Augsteina[3].
Ważniejsze dzieła
edytujMartin Walser opublikował ponad 50 książek[2], wśród nich:
- Małżeństwa w Philippsburgu (Ehen in Philipsburg, 1957, wyd. polskie 1966)
- Półmetek (Halbzeit, 1960, wyd. polskie 1978)
- Eiche und Angora (1961, sztuka teatralna)
- Jednorożec (Das Einhorn, 1966, wyd. polskie 1971)
- Opis formy (Beschreibung einer Form, Franz Kafka, 1961, wyd. polskie 1972)
- Der Sturz (1973)
- Ein fliehendes Pferd (1978)
- Seelenarbeit (1979)
- Dom pod Łabędziem (Das Schwanenhaus, 1980, wyd. polskie 1987)
- Brandung (1985)
- Die Verteidigung der Kindheit (1991)
- Ohne einander (1993)
- Finks Krieg (1996)
- Ein springender Brunnen (1998)
- Śmierć krytyka (Tod eines Kritikers, 2002, wyd. polskie 2002)
Przypisy
edytuj- ↑ Schriftsteller Martin Walser bereits am 26. Juli gestorben. In: FR.de, 4.8.2023.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Andreas Platthaus , Was aber an Unruhe bleibt, stiften die Dichter, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, 174, Frankfurt nad Menem, 29 lipca 2023, s. 9 (niem.).
- ↑ a b c d e Volker Hage , »Ich wollte mich durchsetzen«, „Der Spiegel”, 21 maja 2010, ISSN 2195-1349 [dostęp 2023-07-31] (niem.).
Bibliografia
edytuj- answers.com – Martin Walser (ang.) [dostęp 2012-10-05]
- Profil Martina Walsera w bazie IMDb (niem.) [dostęp 2012-10-05]
- ISNI: 0000000122798322
- VIAF: 51697261
- LCCN: n81056416
- GND: 118628852
- NDL: 00460123
- LIBRIS: vs68bvvd0077zdr
- BnF: 11928837r
- SUDOC: 027192253
- SBN: CFIV071532
- NLA: 35589246
- NKC: jn19990009754
- DBNL: wals024
- BNE: XX1155852
- NTA: 068440243
- BIBSYS: 90067182
- CiNii: DA00329505
- Open Library: OL45751A
- PLWABN: 9810545345105606
- NUKAT: n95206680
- J9U: 987007269515105171
- PTBNP: 40960
- CANTIC: a10442558
- LNB: 000062221
- NSK: 000055893
- CONOR: 19282531
- ΕΒΕ: 66682
- KRNLK: KAC199629182
- LIH: LNB:V*154732;=BI