Menkar

gwiazda w gwiazdozbiorze Wieloryba

Menkar (Alfa Ceti, α Cet) – druga co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Wieloryba (wielkość gwiazdowa: 2,53m), jej odległość od Słońca to ok. 220 lat świetlnych.

Menkar
α Ceti
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Wieloryb

Rektascensja

03h 02m 16,773s[1]

Deklinacja

+04° 05′ 23,06″[1]

Paralaksa (π)

0,01309 ± 0,00044[1]

Odległość

249,2 ± 8,7 ly
76,4 ± 2,7 pc

Wielkość obserwowana

2,54m[2]

Rozmiar kątowy

0,0116″[3]

Ruch własny (RA)

−10,41 ± 0,51 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−76,85 ± 0,36 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−26,08 ± 0,02 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

czerwony olbrzym

Typ widmowy

M1,5 IIIa[1]

Masa

2,3 ± 0,2[4] M

Promień

77 R[3]

Metaliczność [Fe/H]

−0,03[2]

Wielkość absolutna

−1,87m[2]

Jasność

1800 L[3]

Temperatura

3795 ± 70 K[4]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

7500[2] pc

Mimośród

0,2215[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 92 Ceti
2MASS: J03021680+0405226
Bonner Durchmusterung: BD+03°419
Cordoba Durchmusterung: CD J03021680+0405226
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 107
Boss General Catalogue: GC 3643
Katalog Henry’ego Drapera: HD 18884
Katalog Hipparcosa: HIP 14135
Katalog jasnych gwiazd: HR 911
SAO Star Catalog: SAO 110920
Menkab, Mekab, Monkar, Al Minhar

Nazwa edytuj

Gwiazda ma tradycyjną nazwę Menkar wywodzącą się od arabskiego ‏منخر‎ minḣar, co oznacza „nozdrze” (Wieloryba)[5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Menkar dla określenia tej gwiazdy[6].

Charakterystyka edytuj

Alfa Ceti jest czerwonym olbrzymem należącym do typu widmowego M1,5. Temperatura tej gwiazdy to 3700 K, w zakresie widzialnym emituje ona 380 razy więcej niż Słońce, a po uwzględnieniu podczerwieni wypromieniowuje ona 1800 razy więcej energii. Olbrzym ten ma promień 77 razy większy niż promień Słońca[3]. Jest to pulsująca gwiazda zmienna, jej jasność zmienia się od 2,45 do 2,54m[7].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g Menkar w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e Anderson E., Francis C.: HIP 14135. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-08-20]. (ang.).
  3. a b c d Jim Kaler: MENKAR (Alpha Ceti). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2017-01-29]. (ang.).
  4. a b M. Wittkowski et al.. Tests of stellar model atmospheres by optical interferometry IV: VINCI interferometry and UVES spectroscopy of Menkar. „Astronomy & Astrophysics”. 460 (3), s. 855-864, 2006. DOI: 10.1051/0004-6361:20066032. arXiv:0610150. (ang.). 
  5. Cetus, the Whale or Sea Monster. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 162. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  6. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-06-01. [dostęp 2018-08-20].
  7. Menkar. Alcyone ephemeris. [dostęp 2017-01-29]. (ang.).