Wielki Międzyrzecz

wieś na Ukrainie, rejon korzecki

Wielki Międzyrzecz (ukr. Великі Межирічі, Wełyki Meżyriczi) − wieś na Ukrainie, w obwodzie rówieńskim, w rejonie korzeckim. W 2001 roku liczyła 2192 mieszkańców.

Wielki Międzyrzecz
Ilustracja
Cerkiew św. Piotra i św. Pawła
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 rówieński

Rejon

korzecki

Wysokość

5,441 m n.p.m.

Populacja (2001)
• liczba ludności
• gęstość


2192
402,87 os./km²

Nr kierunkowy

+380 3651

Kod pocztowy

34725

Położenie na mapie obwodu rówieńskiego
Mapa konturowa obwodu rówieńskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Wielki Międzyrzecz”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Wielki Międzyrzecz”
Ziemia50°39′24″N 26°51′53″E/50,656667 26,864722

Na przełomie XVI i XVII wieku Międzyrzycz leżał w województwie wołyńskim[1].

Historia

edytuj

Prywatne miasto kniazia Joachima Koreckiego w 1577 roku[2]. Stanowił własność m.in. Ostrogskich, Koreckich, Lubomirskich i Steckich, którzy wznieśli tu pałac i stworzyli park pod koniec XVIII wieku, a w 1702 roku ufundowali kościół i założyli kolegium Pijarów w 1814 r. zmienione w gimnazjum, w 1832 roku zamknięte przez władze rosyjskie; od 1793 roku w zaborze rosyjskim. W Międzyrzeczu działał twórca chasydyzmu, rabin Dow Ber z Międzyrzecza.

W okresie międzywojennym w granicach Polski. Miasto było siedzibą gminy Międzyrzecz. W okresie od września 1939 roku do 1941 roku pod okupacją radziecką, następnie do 1944 roku pod okupacją niemiecką. Od 1945 do 1991 w granicach Ukraińskiej SRR.

Do 1942 roku większość mieszkańców miejscowości stanowili Żydzi. Drugą pod względem liczebności grupą narodowościową byli Ukraińcy; oprócz nich w mieście żyli także Polacy[3]. Wkrótce po zajęciu miasta przez 6. niemiecką armię polową w 1941 roku, ukraińscy nacjonaliści dokonali pogromu, podczas którego Żydów bito i gwałcono oraz plądrowano ich domy. 22 maja 1942 roku 1600 Żydów z Międzyrzecza rozstrzelano. Zbrodnię przeprowadziło Sicherheitsdienst z Równego oraz pluton 1. kompanii 33. batalionu policyjnego, przy współudziale niemieckiej żandarmerii i ukraińskiej policji. Na miejsce zamordowanych przesiedlono Żydów z okolicznych wsi, dla których utworzono getto. Getto zlikwidowano 26 września 1942 rozstrzeliwując 1,5 tysiąca jego mieszkańców[4]. W 1943 roku Międzyrzecz stał się schronieniem dla polskich uchodźców z rzezi wołyńskiej, którzy zajmowali opuszczone domy żydowskie. Uchodźcy liczyli na ochronę niemieckiej załogi miejscowości. Latem 1943 roku podczas napadu Ukraińskiej Powstańczej Armii zginęła nieustalona liczba Polaków; ocaleni zbiegli do Równego[3].

Zabytki

edytuj
  • pałac z drugiej połowy XVIII wieku, klasycystyczny, z pozostałościami parku, według projektu Szymona B. Zuga lub Dominika Merliniego
  • zamek obronny[5] zbudowany pod koniec XV wieku; w 1648 i 1660 roku zdobyty i obrabowany przez Kozaków; pozostały tylko wały obronne
  • kościół oo. pijarów pw. św. Antoniego z lat 1702-1725, barokowy; obecnie w ruinie

Ludzie związani z Wielkim Międzyrzeczem

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie, [T. 1] , Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty. Dział II-gi. "Ziemie Ruskie" Rzeczypospolitej , Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 6.
  2. Zbigniew Anusik, Latyfundium Koreckich w XVI i XVII wieku, w: Zbigniew Anuisik, Studia i szkice staropolskie, Łódź 2011, s. 558.
  3. a b Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, t. 1, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 699-700, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885.
  4. Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s.138
  5. Międzyrzecz Korecki. [dostęp 2013-08-24].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj