Michał Wiszniewski

Michał Wiszniewski (1794-1865) – polski filozof, psycholog oraz historyk literatury.

Michał Wiszniewski
Portret Michała Wiszniewskiego autorstwa Rafała Hadziewicza.
Prus I
Rodzina	Wiszniewscy herbu Prus I
Data i miejsce urodzenia	ok. 27 września 1794 Firlejów
Data i miejsce śmierci	22 grudnia 1865 Nicea
Ojciec	Aleksander
Matka	Marianna Borzek
Żona	Elżbieta z Lisieckich
Dzieci	Ludwika (ur.1820), Maria (ur.1824), Adam (ur.1826), Michalina (1828-1836)

Życiorys

Michał Wiszniewski urodził się 27 września 1794 w Firlejowie k. Rohatyna w polskiej rodzinie szlacheckiej Wiszniewskich herbu Prus I. Był synem Aleksandra i Marianny Borzek.
Ukończył Liceum Krzemienieckie, w którym przez pewien czas był także profesorem. W 1831 został profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Brał udział w rewolucji krakowskiej 1846. Według Adama A.Kosińskiego, był prezesem rządu rewolucyjnego.
W 1848 opuścił Polskę i udał się na emigrację do Włoch, gdzie m.in prowadził interesy finansowo- giełdowe w Turynie i Genui. W 1859 dzięki różnym koneksjom i przyjaźni z ministrem i premierem Camillo Cavourem otrzymał tytuł książęcy - przedstawił wywód genealogiczny jakoby pochodził od książąt pruskich, co jest tylko elementem legendy herbowej rodu Prus a nie ma podstaw heraldycznych. Tytuł książęcy na Królestwo Szwecji zatwierdził król Oskar II, zaszczycający swemi względami Michała.

W działalności naukowej zajmował się głównie historią literatury i psychologią. Był autorem pionierskiej pracy "Charaktery rozumów ludzkich", która uznawana jest za pierwszą polską pracę z dziedziny psychologii.

Pod koniec życia na skutek złych inwestycji giełdowych stracił majątek. Zmarł w niedostatku 22 grudnia 1865, w Nicei.

Michał Wiszniewski był żonaty z Elżbietą z Lisieckich. Z tego związku czworo dzieci:

• Ludwika (ur.1820)
• Maria (ur.1824)
• Adam (ur.1826) - książę, tytuł książęcy potwierdził król Wiktor Emanuel II w 1861, członek towarzystw naukowych włoskich, francuskich i angielskich.
• Michalina (1828-1836)

Twórczość

• Bacona metoda tłumaczenia natury (1834)
• Charaktery rozumów ludzkich (1837, Engl. edition 1953 [1])
• O rozumie ludzkim (1848)
• Historia literatury polskiej (tom 1-10, 1840-1857).

Bibliografia

• Polaczkówna M.: Michał Wiszniewski. 1830-1848. "Rocznik krakowski" T. 12: 1910.
• Kadler A.: Działalność filozoficzna Michała Wiszniewskiego. W: Charisteria. Rozprawy filozoficzne, 1960.
• Dybiec J.: Michał Wiszniewski. Życie i twórczość, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1970
• Bańka J.: Poglądy filozoficzno-społeczne Michała Wiszniewskiego, 1967.
• Adam Amilkar Kosiński, Przewodnik heraldyczny, tom 2, Warszawa 1880