Wikipedia

Mierzewscy herbu Ostoja

ród szlachecki

Mierzewscy (Mirzewscy) – polski ród szlachecki pieczętujący się herbem Ostoja, należący do heraldycznego rodu Ostojów (Mościców)[1]. Wywodzą się od Popowskich herbu Ostoja z Popowa, położonego w dawnym pow. kościańskim województwa poznańskiego[2]. Mierzewscy swoje nazwisko wzięli od wsi Mirzewo (czasem Mierzewo, obecnie Mierzejewo), położonej w dawnym pow. kościańskim województwa poznańskiego[3].

Herb Ostoja, wersja średniowieczna

Najstarsze świadectwa źródłowe dotyczące rodu edytuj

Poniżej wymienione są wybrane świadectwa źródłowe dotyczące Mierzewskich herbu Ostoja oraz wsi gniazdowych Popowa i Mirzewa do połowy XVI wieku.

  • Najdawniejsza, znana wzmianka dotycząca wsi Popowo pochodzi z roku 1361, kiedy to król Kazimierz oznajmił, że Dominik, dziedzic z Popowa dowiódł, iż jego teść otrzymał od króla Władysława Łokietka wieś królewską Żerniki położoną na terytorium pyzdrskim[2].
  • Wieś Mirzewo była wzmiankowana po raz pierwszy w 1310 roku. Wówczas Henryk, książę wielkopolski i głogowski ustanowił dystrykt w Poniecu (w jego granicach miało znaleźć się m.in. Mirzewo)[3].
  • W roku 1510 występowali bracia: Łukasz, Jan i Stanisław, synowie zmarłego Jana z Popowa.
  • W latach 1511-1512 bracia: Łukasz, Jan i Stanisław, synowie nieżyjącego Jana z Popowa dokonali zapisów na rzecz swoich żon (na częściach dziedzicznych w Popowie). W roku 1511 Łukasz Popowski zapisał żonie Katarzynie, córce zmarłego Stanisława Pigłowskiego 25 zł posagu i 25 zł wiana. Tego roku jego brat Jan zapisał 60 grzywien posagu i 60 grzywien wiana małżonce Annie, córce Macieja Sepieńskiego. Rok później trzeci z braci Popowskich - Stanisław zapisał 25 grzywien posagu i 25 grzywien wiana żonie Agnieszce, córce Stanisława Poświątnego[2].
  • W roku 1529 Łukasz Popowski kupił od Jerzego Rogaczewskiego za 600 grzywien. Tego roku tenże Łukasz Popowski dał 1/2 Mirzewa żonie Katarzynie Pigłowskiej w dożywocie[3].
  • W 1536 roku Łukasz Mirzewski (Popowski) z żoną Katarzyną Pigłowską sprzedali (z zastrzeżeniem prawa odkupu) 1/2 Mirzewa za 100 grzywien Janowi Ujezdzkiemu[3][1].

Majątki ziemskie należące do rodu edytuj

Poniżej wymienione są ważniejsze dobra ziemskie należące do Mierzewskich h. Ostoja.

Popowo[1][2], Mirzewo (Mierzejewo)[1][3], Czarnotki, Kępa, Nowa Wieś, Nądnia, Sulęcin, Borowo, Kociugi, Żółków, Kaczki Pośrednie[1], Oborzyska[1][4].

Przedstawiciele rodu edytuj

  • Łukasz Popowski (czasem Mirzewski) (zm. przed 1547) - dziedzic dóbr w Popowie i Mirzewie. Był synem Jana z Popowa. Jego małżonką była Katarzyna Pigłowska. W roku 1529 sprzedał swój dział w Popowie Piotrowi Bojanowskiemu za 400 grzywien[5]. Kupił tego roku dobra ziemskie w Mirzewie od Jerzego Rogaczewskiego za 600 grzywien[6]. Od tych dóbr zwany bywał Mirzewskim. Jego potomkowie używali tego nazwiska, które pisane było początkowo Mirzewski potem Mierzewski.
  • Stanisław Popowski (czasem Mirzewski) (zm. przed 1559) - dziedzic dóbr ziemskich w Mirzewie. Był synem Łukasza i Katarzyny Pigłowskiej. Jego żoną była Anna Kemblanówna Chełkowska, córka Wincentego, wdowa po Janie Chociszewskim, której oprawił posag na połowie Mirzewa w wysokości 200 grzywien w roku 1551[1].
  • Eustachy z Popowa Mierzewski (zm. po 1613) - dziedzic części w Mirzewie. Syn Stanisława i Anny Chełkowskiej. Po śmierci ojca pozostawał w roku 1559 pod opieką stryjów, Piotra, Macieja i Mateusza Popowskich. Jego żona była Dorota Gnińska, której oprawił posag w wysokości 800 zł na połowie swych części w Mierzewie w 1574 roku. Jego bratem był Abraham Mierzewski, dziekan szamotulski[1].
  • Stanisław z Popowa Mierzewski (zm. po 1624) - dziedzic części Mirzewa, właściciel części w Kociugach, Pawłowicach i Popowie. Syn Eustachego i Doroty Gnińskiej. Od Mikołaja Popowskiego kupił w roku 1609 za 3 600 zł części we wsi Kociugi. W roku 1617 nabył wyderkafem za 200 zł las dębowy w Pawłowicach. Rok później kupił za 5 000 zł części w Popowie. Od brata Jana Mierzewskiego nabył część Mierzewa w roku 1622. Jego pierwszą żoną była Anna Kurnatowska, córka Jakuba. Drugą żoną Mierzewskiego była Małgorzata Rutkowska, córka Stanisława[1].
  • Jan z Popowa Mierzewski (zm. po 1631) - dziedzic części Mirzewa, właściciel dóbr ziemskich we wsiach: Czarnotki, Kępa, Nowa Wieś, Nądnia, Sulęcin, Borowo i innych. Był synem Eustachego i Doroty Gnińskiej. Jego małżonką była Anna Pudliszkowska, córka Jerzego, wdowa po Piotrze Bronikowskim. Jan i Anna Mierzewscy prowadzili ostry spór ze spadkobiercami Piotra Bronikowskiego. Słudzy Jana Mierzewskigo najechali dwór w Bronikowie, o co wniesiono protest w roku 1609. Anna z Pudliszkowskich Mierzewska ze swej strony zarzucała Janowi Bronikowskiemu, bratu swego pierwszego męża, iż pod pozorem opieki nad bratankami zagarnął bez pokwitowania klejnoty i szaty[1].
  • Eustachy Mierzewski (zm. po 1651) - właściciel Gierłachowa oraz części w Mirzewie i Gostkowie. Był synem Stanisława i Anny Kurnatowskiej. Jego pierwszą żoną była Anna z Szurkowa Gostkowska, córka Mikołaja a drugą Katarzyna Kunińska, córka Mikołaja[1].
  • Wojciech Ignacy Mierzewski (ur. 1648) - właściciel części Mirzewa, Brelewa, Kociug, Żółkowa. Był synem Eustachego i Katarzyny Kunińskiej. Żoną jego była Agnieszka Kąkolewska[1].
  • Stanisław Jakub Mierzewski (ur. 1651) - właściciel części Mirzewa, Brelewa i Kociug. Był synem Eustachego i Katarzyny Kunińskiej. Pierwszą jego żoną była Jadwiga z Gryżyny Mąkowska (czasem Gryżyńska[9]), córka Grzegorza i Teresy z Karchowskich. Drugą żoną Mierzewskiego była Marianna Daleszyńska, córka Franciszka i Zofii z Falęckich, wdowa po Andrzeju Goczałkowskim[1].
  • Michał Krystyn Mierzewski (ur. 1706) - dziedzic części w Kociugach, właściciel połowy dóbr Kaczki Pośrednie, zastawny posiadacz części wsi Paprotnia, dzierżawca Wyganek. Podpisywał się Michał Ostoja Mierzewski. Był synem Stanisława i Marianny Daleszyńskiej. Wstępował w związki małżeńskie trzykrotnie. Po raz pierwszy ożenił się z Petronellą Szczytnicką, po raz drugi z Marianną Jackowską (córką Jana, podstolego kruszwickiego i Teresy z Załustowskich) i po raz trzeci z Marianną Skrzetuską (córka Antoniego i Katarzyny z Gałczyńskich)[1].
  • Franciszek Mierzewski (zm. przed 1770) - dziedzic części w Kociugach zwanej Mały Dwór. Był synem Stanisława i Marianny Daleszyńskiej. Ożenił się w 1731 roku z Tarsillą Niesiołowską, córką Stanisława i Justyny z Linowskich, której w roku 1741 oprawił 10 700 zł posagu[1].
  • Józef Walerian Aleksander Mierzewski (ur. 1731) - ksiądz katolicki, proboszcz w Oborzyskach w roku 1770. Był synem Franciszka i Tarsilli Niesiołowskiej. Nie żył już w roku 1790[1].
  • Andrzej Mikołaj Feliks Mierzewski (ur. 1735) - dziedzic dóbr ziemskich w Kociugach, właściciel połowy Oborzysk. Był synem Franciszka i Tarsilli Niesiołowskiej. Żoną jego była Józefata Rościeska[4]. Od Antoniego Goczałkowskiego, działającego jako plenipotent brata Stanisława, burgrabiego krakowskiego, kupił w 1778 roku za 60 000 zł. połowę Oborzysk w pow. kościańskim[4][1].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Biblioteka Kórnicka, PAN, Teki Dworzaczka - Monografie - Mierzewscy, Mirzewscy h. Ostoja.
  2. ↑ a b c d T. Jurek (red.), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010-2019, Poznań, część III, s. 778-781.
  3. ↑ a b c d e T. Jurek (red.), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010-2019, Poznań, część III, s. 168-171.
  4. ↑ a b c Z. Cieplucha, Z przeszłości ziemi Kościańskiej, Kościan 1929, s. 217.
  5. ↑ T. Jurek (red.), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010-2019, Poznań, część III, s. 779-780.
  6. ↑ T. Jurek (red.), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010-2019, Poznań, część III, s. 171.
  7. ↑ M. Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, praca doktorska napisana pod kierownictwem naukowym prof. dr hab. Jana Jurkiewicza, 2013, s. 41, 148.
  8. ↑ K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VI s. 403.
  9. ↑ W. J. Skowroński, Rody szlacheckie w Wielkopolsce w XVI – XIX w., Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, litera M, s. 112.

Bibliografia edytuj

  • Teki Dworzaczka. Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów szlachty wielkopolskiej XV-XX w., Biblioteka Kórnicka PAN, Kórnik-Poznań 1995-2019 - Monografie - Mierzewscy, Mirzewscy h. Ostoja - Teki Dworzaczka.
  • T. Jurek (red.), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010-2019, Poznań, część III, s. 168-171, 778-781.
  • Z. Cieplucha, Z przeszłości ziemi Kościańskiej, Kościan 1929, s. 217.
  • K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VI s. 403.
  • W. J. Skowroński, Rody szlacheckie w Wielkopolsce w XVI – XIX w., Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, litera M, s. 112-115.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mierzewscy_herbu_Ostoja&oldid=73549588”