Dassault Mirage 5

Mirage 5/Mirage 50
	Dane podstawowe
Państwo	Francja
Producent	Dassault
Typ	Samolot myśliwsko-bombowy
Konstrukcja	dolnopłat w układzie delta o skosie skrzydeł 60°; metalowa półskorupowa z podwoziem chowanym
Załoga	1
	Historia
Data oblotu	19 maja 1967
Lata produkcji	1967–1991
Liczba egz.	530+
	Dane techniczne
Napęd	silnik turboodrzutowy SNECMA Atar 9C-3
Ciąg	42 kN (58,8 kN z dopalaczem)
	Wymiary
Rozpiętość	8,22 m
Długość	15.56 m
Wysokość	4,5 m
Powierzchnia nośna	34,85 m²
	Masa
Własna	7050 kg
Startowa	13500 kg
Zapas paliwa	3410 l
	Osiągi
Prędkość maks.	2335 km/h 2,1 Ma
Pułap	17 km
Zasięg	2400 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	2 działka DEFA-552 kal. 30 mm,; kierowane pociski powietrze-powietrze:; 2× R550 Magic lub AIM-9; pociski niekierowane:; 2× Matra JL-100 (19× SNEB 68mm każdy); lub 4× Matra 155 (18× SNEB 68mm każdy); bomby:; 8× 450 kg bomb; (do 4000 kg na 8 podwieszeniach, do 14 bomb)
	Użytkownicy
	Abu Zabi, Argentyna, Belgia, Chile, Egipt, Ekwador Francja, Gabon, Kolumbia, Libia, Pakistan, Peru, Wenezuela, Zair
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dassault Mirage 5 – francuski samolot wojskowy, powstały jako wersja szturmowa myśliwca Dassault Mirage IIIE.

Samolot wydłużono o 51 cm w stosunku do Mirage IIIE, aby zmieścić dodatkowy wewnętrzny zbiornik paliwa, usunięto jednocześnie dopplerowski radar nawigacyjny, w ten sposób samolot zabierał o 470 l. paliwa więcej. Udźwig uzbrojenia zwiększono do 4000 kg, dodano dwa punkty podwieszania uzbrojenia po zewnętrznych stronach kadłuba. Pierwszym odbiorcą modelu Mirage 5 miały być Siły Powietrzne Izraela, które zakupiły 30 maszyn z wykorzystaną opcją na 20 sztuk, tych jednak nigdy nie dostarczono w wyniku embarga po wojnie sześciodniowej. Z polecenia prezydenta Charles’a de Gaulle’a 50 samolotów zmagazynowano w bazie Châteaudun, w 1972 roku Francja odkupiła te Mirage 5J formując z nich trzy eskadry Mirage 5F Armée de l’air, osiem sztuk sprzedano później Chile. Izrael zdołał jednak zbudować własne myśliwce, identyczny z Mirage 5 – IAI Nesher. Samoloty zmontowano na podstawie planów i części dostarczonych przez Dassault w tajemnicy przed krajami arabskimi. Na jego bazie w połowie lat 70. skonstruowano IAI Kfir, który korzystał już głównie z podzespołów izraelskich i amerykańskich^[1].

Dassault odniósł znaczny sukces eksportowy sprzedając Mirage 5 do 11 krajów, największymi użytkownikami samolotu była Belgia, produkująca je na licencji oraz Libia i Egipt. W czasie wojny Jom Kipur w 1973 Egipt wykorzystał tylko niewielką liczbę maszyn wypożyczonych od Libii (po przeciwnej stronie Izrael posiadał około 50 Nesherów, które uzyskały 50-100 zestrzeleń). Zakup Mirage dla Egiptu po 1973 roku sfinansowała Arabia Saudyjska. Paradoksalnie w 1977 doszło do konfliktu granicznego między Libią i Egiptem, w którym maszyny te były wykorzystywane przez obie strony. Podczas wojny falklandzkiej Argentyna utraciła 11 z 30 posiadanych w 1982 roku IAI Dagger, 10 zakupionych tuż przed wybuchem wojny peruwiańskich Mirage 5P nie zdążyło wziąć udziału w walce.

W 2018 roku ostatnim użytkownikiem samolotu był Pakistan, który miał na wyposażeniu ok. 70 sztuk Mirage 5. Argentyna w sierpniu 2015 miała na wyposażeniu osiem sztuk, 4 Mirage 5PA i 4 Dagger, wszystkie wycofane do końca 2015 roku^[2]. Egipt zastąpił swoje samoloty w 2018 roku.

Wersje samolotu edytuj

Mirage 5F
Mirage 5PA MARA
Mirage 5MA Elkan

Mirage 5 – szturmowa wersja Mirage III. Oblatano go 19 maja 1967, jednomiejscowa wersja F (J) dla Francji oraz 10 wersji eksportowych pozbawionych radaru:
- Mirage 5J – wersja bazowa powstała na zamówienie Izraela, samolot szturmowy pozbawiony radaru, ale o udźwigu zwiększonym o 1000 kg i zapasie paliwa większym o 32% w porównaniu do Mirage IIIC, zbudowane samoloty przemianowano na Mirage 5F.
- Mirage 5F – jednomiejscowy myśliwiec szturmowy, zbudowano 50 sztuk dla Francji, które były de facto objętymi embargiem Mirage 5J dla Izraela oraz 8 nowych 5F po sprzedaży takiej samej liczby Chile w celu konwersji na Mirage 50FC.
  - Mirage 5F ROSE II – 20 zmodernizowanych przez Sagem Mirage 5F/DF dla Pakistanu jako nocne myśliwce szturmowe, radar FIAR Grifo M3, HUD, HOTAS, GPS, system lotu według rzeźby terenu, komputer pokładowy, wielofunkcyjny wyświetlacz i system obserwacji w podczerwieni zamontowany w nosie.
  - Mirage 5F ROSE III – 14 Mirage 5F zmodernizowanych dla Pakistanu przez Sagem jak ROSE II, ale przenoszące uzbrojenie precyzyjne.
- Mirage 5AD – pierwsza wersja dla Abu Dabi, zbudowano 12 sztuk.
- Mirage 5COA – wersja dla Kolumbii, zbudowano 14 sztuk.
  - Mirage 5COAM – zmodernizowane przez IAI kolumbijskie 5COA, dodatkowe stateczniki, instalacja do tankowania i radar z IAI Kfir.
- Mirage 5D – pozbawiona radaru wersja wyeksportowana do Libii, 53 sztuki.
- Mirage 5E2 – wersja dla Egiptu, nawigacji inercyjna INS Sagem Uliss 81, dalmierz laserowy Thomson-CSF TMV630, zbudowano 16 sztuk.
- Mirage 5G – wersja jednomiejscowa Mirage 5 dla Gabonu, zbudowano 3 sztuki.
- Mirage 5G2 – zmodernizowana wersja dla Gabonu, zmodernizowano 2 5G oraz 2 5M nie dostarczone do Zairu.
- Mirage 5M – wersja eksportowa dla Zairu, pozbawiona radaru, zbudowano 14 sztuk, dostarczono tylko 8.
- Mirage 5P – wersja eksportowa dla Peru, pozbawiona radaru, zbudowano 22 sztuk.
- Mirage 5PA – wersja eksportowa dla Pakistanu, pozbawiona radaru, zbudowano 28 sztuk.
- Mirage 5V – wersja dla Wenezueli, zbudowano 6 sztuk.
Mirage 5E – nieprodukcyjne określenie wersji Mirage 5 wyposażonych w radar (7 wersji).
- Mirage 5DE – wersja Mirage 5D z radarem wyeksportowana do Libii, 32 sztuki.
- Mirage 5EAD – wersja z radarem Cyrano wyeksportowana do emiratu Abu Dabi, 14 sztuk.
- Mirage 5SDE – wersja z radarem Cyrano IV wyeksportowana do Egiptu, 51 sztuk, wszystkie opłaciła Arabia Saudyjska.
- Mirage 5P3 – wersja dla Peru z radarem Cyrano IV, zbudowano 10 sztuk.
- Mirage 5P4 – wersja dla Peru z radarem Agave, zbudowano 2 sztuki, inne maszyny zmodernizowano.
- Mirage 5PA2 – wersja szturmowa dla Pakistanu, z radarem Cyrano IVM, zbudowano 18 sztuk.
- Mirage 5PA3 – wersja morska dla Pakistanu, przenosząca pociski Exocet, radar Agave, zbudowano 12 sztuk.
Mirage 5D – nieprodukcyjne określenie dwumiejswocowych wersji treningowych, pozbawionych radaru (11 wersji).
Mirage 5R – nieprodukcyjne określenie wersji rozpoznawczej Mirage 5 (4 wersje eksportowe).
- Mirage 5COR – wersja rozpoznawcza dla Kolumbii, zbudowano 2 sztuki.
- Mirage 5DR – wersja rozpoznawcza dla Libii, zbudowano 10 sztuk.
- Mirage 5RAD – wersja rozpoznawcza dla Abu Dabi, zbudowano 3 sztuki.
- Mirage 5SDR – wersja rozpoznawcza dla Egiptu, zbudowano 6 sztuk.
Mirage 50 – ulepszona wersja myśliwsko-szturmowa, silnik Atar 9K-50 (70,7 kN). Oblatana została 15 maja 1975.
- Mirage 50C – wersja dla Chile z radarem Agave, zbudowano 6 sztuk.
- Mirage 50FC – francuskie Mirage 5F z nowym silnikiem, ale bez radaru dla Chile, przebudowano 8 sztuk.
- Mirage 50DC – wersja dwumiejscowa dla Chile, zbudowano 3 sztuki.
- Mirage 50CN Pantera – 13 Mirage 50C/FC i 2 Mirage 50DC należące do Chile zmodernizowane w latach 90. z pomocą Izraela, identycznie jak wersja 5COAM.
- Mirage 50EV – zmodernizowana wersja dla Wenezueli, dodany radar Cyrano IVM, sonda do tankowania w locie od Mirage F1, zbudowano 6 nowych, 3 przebudowane 5M niedostarczone do Zairu oraz 6 zmodernizowanych 5V/IIIEV. Szósty 50EV był ostatnim wyprodukowanym w 1991 Mirage III/5/50 i 1422 samolotem pierwszej generacji Mirage.
  - Mirage 50M – wenezuelskie Mirage zmodernizowane przez Dassault w latach 90.
- Mirage 50DV – dwumiejscowa wersja 50EV dla Wenezueli, 1 nowy i 2 zmodernizowane IIIDV.

Warianty licencyjne edytuj

Mirage 5BA – wariant Mirage 5 dla Belgii z awioniką z USA, bez radaru, 62 z 63 sztuk zbudowane przez SABCA.
- Mirage 5MA Elkan – zmodernizowane Mirage 5BA sprzedane Chile.
Mirage 5BD – dwumiejscowa wersja Mirage 5BA dla Belgii, 15 z 16 sztuk zbudowane przez SABCA.
- Mirage 5MD Elkan – zmodernizowane Mirage 5BD sprzedane Chile.
Mirage 5BR – wersja rozpoznawcza Mirage 5BA, oparta na Mirage 5R, 23 z 27 sztuk zbudowane przez SABCA.

Użytkownicy edytuj

Użytkownicy Dassault Mirage III/5/50

Podobne konstrukcje edytuj

Przypisy edytuj

↑ Amos Dor: IAI Nesher, fisherlibrary.org.il. [dostęp 2012-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-07)].
↑ Smutne święto argentyńskiego lotnictwa. altair, 19 sierpnia 2015.

[1] Amos Dor: IAI Nesher, fisherlibrary.org.il. [dostęp 2012-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-07)].

[2] Smutne święto argentyńskiego lotnictwa. altair, 19 sierpnia 2015.

[1]

[2]