Napój sojowy

Napój sojowy, także „mleko” sojowe – tradycyjny chiński napój otrzymywany poprzez namaczanie w wodzie nasion soi, popularny szczególnie na południu Chin i w kuchni kantońskiej. Z Chin napój sojowy trafił także do innych krajów Dalekiego Wschodu. Zgodnie z obowiązującymi na terenie Unii Europejskiej normami prawnymi, nie może być wprowadzane do obrotu ani reklamowane pod nazwą „mleko sojowe”.

Napój sojowy sprzedawany pod marką Yeo’s

Historia

Za wynalazcę napoju sojowego jest uważany Liu An, który miał technikę jego produkcji opracować w 164 r. n.e., za panowania dynastii Han. Liu An miał także odkryć, że napój sojowy poddaje się koagulacji i tym samym wynalazł twarożek sojowy (tofu).

Pierwsze oficjalne wzmianki o mleku napoju sojowym pochodzą z 1365 roku z Chin. W Wietnamie napój pojawił się w 1790 r., a w Japonii około 1900 r. W Stanach Zjednoczonych o mleku sojowym napisano po raz pierwszy w renomowanym czasopiśmie medycznym, American Journal of Pharmacy, w 1896 r., a w 1897 roku Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) określił ten produkt oficjalnie jako mleko sojowe. W 1909 roku zaczęły powstawać pierwsze preparaty dla niemowląt na bazie soi.  

Napój sojowy zawiera podobną ilość protein, co mleko krowie – ok. 3,5% białka, a także 2% tłuszczu, 2,9% węglowodanów.

Po chińsku napój sojowy nazywa się dòujiāng (豆漿; dosł. „płyn sojowy”), aczkolwiek nazwa dòunǎi (豆奶; lit. „mleko sojowe”) jest również spotykana. Nazwa japońska to tounyū (豆乳).

Dziewczynki karmione w niemowlęctwie mlekiem sojowym (zawierającym genisteinę) częściej mają bolesne miesiączki jako młode dorosłe.

Przygotowanie

Nasiona soi lub mąkę sojową moczy się w wodzie przez co najmniej trzy godziny (im woda chłodniejsza, tym proces musi trwać dłużej) w proporcjach wagowych 10:1 (woda:soja). Po namoczeniu nasiona uciera się razem z wodą, aby mleko uzyskało odpowiednią gęstość. W tradycji chińskiej uzyskany płyn filtruje się i gotuje przez 15-20 minut, aby poprawić jego wartości odżywcze i zabić ewentualne mikroorganizmy. W tradycji japońskiej filtracja następuje dopiero po wygotowaniu, przez co chińskie tofu jest nieco rzadsze od japońskiego. Żeby powstrzymać płyn z roztartymi nasionami od pienienia się, w kuchni japońskiej dodaje się do niego substancje, które ograniczają powstawanie piany podczas gotowania.

Europejskie regulacje dotyczące produktów mlecznych

Zgodnie z Europejską Wspólną polityką rolną pojęcie „mleko” oznacza wyłącznie zwykłą wydzielinę z wymion ssaków – bez żadnych dodatków, ani nie poddaną ekstrakcji – otrzymywaną z co najmniej jednego doju zwierzęta gospodarskiego. Tak samo ma się sytuacja w wypadku przetworów mlecznych: śmietany, śmietanki, chantilly, masła, seru, jogurtu czy kefiru. Jedynym wyjątkiem przewidzianym w Polsce przez unijne przepisy jest ser jabłkowy. Dlatego też sprzedawane na terenie Unii Europejskiej napoje sojowe nie mogą być nazywane "mlekiem sojowym".

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 2017 r. potwierdził, że termin „mleko” co do zasady zarezerwowany jest wyłącznie dla mleka pochodzenia zwierzęcego.

Zobacz też

• mleko migdałowe
• mleko ryżowe
• mleko owsiane
• yuba