Mniszka kapturowa

Mniszka kapturowa
	Lonchura malacca
	(Linnaeus, 1766)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	astryldowate
Podrodzina	mniszki
Rodzaj	Lonchura
Gatunek	mniszka kapturowa
Synonimy
	Loxia malacca Linnaeus, 1766;
	Loxia malacca Linnaeus, 1766;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; Zasięg występowania podgatunku nominatywnego oraz L. m. atricapilla wyodrębnianego niekiedy w osobny gatunek
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mniszka kapturowa^[4] (Lonchura malacca) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae). Podgatunek nominatywny zamieszkuje Indie i Sri Lankę. Został introdukowany na Hawajach, Haiti, Jamajce, w Japonii, Portugalii, Puerto Rico, Kolumbii i Wenezueli. Nazywany jest także mniszką trójbarwną^[5], ze względu na występowanie w jego ubarwieniu trzech kolorów.

Systematyka edytuj

Systematyka gatunku jest kwestią sporną. Część systematyków (np. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny) wydziela wszystkie podgatunki L. malacca, oprócz nominatywnego (L. m. malacca), w dwa odrębne gatunki^[6]:

mniszka czarnogłowa^[4] (L. atricapilla) – od Indii do Indonezji, Filipiny
mniszka czarnogardła^[4] (L. ferruginosa) – Jawa, Bali

Morfologia edytuj

Ubarwienie: Gardło, głowa, pokrywy podogonowe oraz brzuch są czarne, skrzydła i ogon brązowe, a reszta – biała.
Wymiary

długość: 11–12 cm^[2]
masa ciała: 9,8–14,4 g^[2]

Ekologia i zachowanie edytuj

Biotop: Gęsto zarośnięte tereny ze źródłem wody.
Zachowanie: Jedynym przejawem dymorfizmu płciowego jest głos (charakterystyczny śpiew samca).
Lęgi: Budują kuliste gniazda, najczęściej spotykane na wysokości ok. jednego metra. Mniszki kapturowe znoszą od czterech do ośmiu jaj, wysiadywanych zarówno przez samca jak i samicę. Pisklęta wykluwają się po dwóch tygodniach, są różowe i porośnięte puchem. Po dziesięciu dniach ich skóra wyraźnie ciemnieje. Po czterech tygodniach od wyklucia opuszczają gniazdo i są dokarmiane jeszcze przez ok. dwa tygodnie. Po tym czasie przyłączają się do stada.

Status edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje mniszkę kapturową za gatunek najmniejszej troski (LC, least concern) nieprzerwanie od 2000 roku. Całkowita liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak opisywany jest jako lokalnie pospolity. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny^[3].

Przypisy edytuj

↑ Lonchura malacca, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Payne, R.: Tricoloured Munia (Lonchura malacca). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-11-04].
↑ ^a ^b Lonchura malacca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Lonchurinae Steiner, 1960 (1847) - mniszki (wersja: 2020-03-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-01].
↑ M. Czyszczoń: Mniszka trójbarwna. Encyklopedia Zwierząt – Euroanimal. [dostęp 2009-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-22)].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxbills, parrotfinches, munias, whydahs, Olive Warbler, accentors, pipits. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-01]. (ang.).

Bibliografia edytuj

M. Czyszczoń: Mniszka trójbarwna. Encyklopedia Zwierząt – Euroanimal. [dostęp 2009-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-22)].
A. Jarosz: Mniszka kapturowa. Fauna&Flora, 2007. [dostęp 2009-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-03)].
BirdLife International, Lonchura malacca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2019-11-04] (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Lonchura malacca, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] Payne, R.: Tricoloured Munia (Lonchura malacca). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-11-04].

[iucn-3] Lonchura malacca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Lonchurinae Steiner, 1960 (1847) - mniszki (wersja: 2020-03-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-01].

[Euroanimal-5] M. Czyszczoń: Mniszka trójbarwna. Encyklopedia Zwierząt – Euroanimal. [dostęp 2009-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-22)].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxbills, parrotfinches, munias, whydahs, Olive Warbler, accentors, pipits. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-01]. (ang.).

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]