Moczara włoskowata
Moczara włoskowata, żaglik włoskowaty (Dichelyma capillaceum With.) – gatunek mchu należący do rodziny zdrojkowatych.
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
moczara włoskowata |
| Nazwa systematyczna | |
| Dichelyma capillaceum (With.) Myrin Kongl. Vetensk. Acad. Handl. 1832: 274 1833[3] | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
 | |
Rozmieszczenie geograficzne edytuj
Gatunek występuje głównie w Europie i Ameryce Północnej, lecz odnotowany był również w Azji[5]. Powszechny jest na południu Szwecji, stosunkowo liczne stanowiska moczary znajdują się również w Finlandii[6][7]. Bardzo rozproszone, pojedyncze stanowiska znane są w Niemczech, Francji, Estonii, Rosji, Danii, Włoszech, Rumunii i w Polsce[5][6][7][8]. W Ameryce Północnej gatunek jest najbardziej powszechny na Wschodnim Wybrzeżu Stanów Zjednoczonych i Kanady, oraz w regionie Wielkich Jezior[5][7].
Morfologia edytuj
- Gametofit
- Łodyżki osiągają długość od 5 do 10 cm[6][8], są nieregularnie rozgałęzione[8]. Na szczycie łodyżek zauważalne jest lekkie sierpowate zgięcie[6][8]. Listki, umieszczone dość swobodnie na łodyżce, mają około 3,5–5,5 mm długości i od 0,3 do 0,5 mm szerokości[6]. Są lancetowate[8]. Z wierzchołka liścia wychodzi fragment żeberka o długości mniej więcej połowy długości blaszki liściowej[6][8].
- Sporofit
- Seta ma długość od 2 do 5 mm[6][9]. Zarodnia ma kształt jajowato-wydłużony i mierzy około 1,5 mm długości oraz 0,6 mm szerokości, jest żółta i ukryta między liśćmi perychecjalnymi[8][9], ma wieczko o długim dzióbku które mierzy od 0,5 do 1 mm[9]. Zarodniki osiągają od 10 do 15 µm[9].
Ekologia edytuj
Żaglik włoskowaty występuje w małych rzekach, płytkich strumieniach, sadzawkach, obszarach zalewowych i na terenach bagiennych[7]. Zwykle rośnie w wodach wolno płynących lub stagnujących[7]. Tolerancja rośliny na suchość jest dość dobra, siedliska moczary zwykle okresowo wysychają; rzadko rośnie stale zanurzona[7]. Występuje na obszarach granitowych, a także na obszarach z podłożem wapiennym[7].
Status i ochrona edytuj
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody uznawany jest za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened)[10].
Gatunek objęty jest w Polsce ochroną ścisłą od 2004 r.[11] Jego status ochronny potwierdzony został w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 w sprawie ochrony gatunkowej roślin[12].
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2022-06-20] (ang.).
- ↑ Dichelyma capillaceum (With.) Myrin – The Plant List [online], The Plant List.
- ↑ Dichelyma capillaceum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Dichelyma capillaceum Myrin, 1833 [online], GBIF, 10 marca 2023.
- ↑ a b c d e f g h untitled – 111-120 Dichelyma.pdf [online], Arctoa, 2013 [dostęp 2023-03-10] (ang. • ros.).
- ↑ a b c d e f g Heikki Toivonen, Distribution of Dichelyma capillaceum (With.) Myr. emend. Br. & Schimp. (Bryophyta), especially in northwestern Europe, „Annales Botanici Fennici”, 9 (2), 1972, s. 102–106, ISSN 0003-3847, OCLC 9164847852, JSTOR: 23724937 (ang.).
- ↑ a b c d e f g Barbara Sudnik-Wójcikowska, Adam Stebel, Hanna Werblan-Jakubiec (red.), Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000– podręcznik metodyczny. Tom 9 Gatunki roślin., Warszawa 2004, ISBN 83-86564-43-1.
- ↑ a b c d e Dichelyma capillaceum – FNA [online], Flora of North America [dostęp 2023-03-10].
- ↑ Dichelyma capillaceum [online], IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2023-03-10] (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409.