Moryń (gmina)
Moryń – gmina miejsko-wiejska w południowo-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie gryfińskim, położona na Pojezierzu Myśliborskim i Równinie Gorzowskiej. Siedzibą gminy jest miasto Moryń.
gmina miejsko-wiejska | |||||||
| |||||||
Państwo | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||
Powiat | |||||||
TERC |
2406063 | ||||||
Burmistrz |
Sławomir Jasek | ||||||
Powierzchnia |
124,86 km² | ||||||
Populacja (31.12.2016[1]) • liczba ludności |
| ||||||
• gęstość |
34,7 os./km² | ||||||
Urbanizacja |
37,3% | ||||||
Nr kierunkowy |
91 | ||||||
Tablice rejestracyjne |
ZGR | ||||||
Adres urzędu: pl. Wolności 174-503 Moryń | |||||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie powiatu | |||||||
52°51′34″N 14°23′37″E/52,859444 14,393611 | |||||||
Strona internetowa | |||||||
Biuletyn Informacji Publicznej |
Według danych z 31 grudnia 2016 r. gmina miała 4331 mieszkańców[1].
Położenie
edytujGmina znajduje się w południowo-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w południowej części powiatu gryfińskiego.
W latach 1975–1998 znajdowała się w województwie szczecińskim.
Demografia
edytujDane z 31 grudnia 2005[2]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 4396 | 100 | 2258 | 51,4 | 2138 | 48,6 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
35,2 | 18,1 | 17,1 |
- Liczba ludności:
- w wieku przedprodukcyjnym: 917
- w wieku produkcyjnym: 2 855
- w wieku poprodukcyjnym: 518
- Saldo migracji: -8 (osób)
- Przyrost naturalny: -1,6‰ (-7 osób)
- Stopa bezrobocia: 16,5% (2006)
Rok | Liczba ludności[2] |
---|---|
1995 | 4 516 |
1996 | 4 509 |
1997 | 4 498 |
1998 | 4 488 |
1999 | 4 501 |
2000 | 4 414 |
2001 | 4 416 |
2002 | 4 443 |
2003 | 4 441 |
2004 | 4 410 |
2005 | 4 396 |
Gminę zamieszkuje 5,2% ludności powiatu.
- Piramida wieku mieszkańców gminy Moryń w 2014 roku[3].
Przyroda i turystyka
edytujGmina leży na Pojezierzu Myśliborskim i Równinie Gorzowskiej. Fragment północnej oraz południowej części gminy zajmuje Cedyński Park Krajobrazowy. W granicach miasta Morynia znajduje się duże jezioro Morzycko. Przez gminę prowadzi niebieski szlak turystyczny z Mieszkowic nad Odrę w okolicach wsi Piasek. Tereny leśne zajmują 26% powierzchni gminy, a użytki rolne 59%.
Komunikacja
edytujPrzez wschodnie peryferia gminy prowadzi droga krajowa nr 31 łącząca wieś Witnicę przez Wierzchlas (5 km) z Mieszkowicami (9 km) oraz z Chojną (11 km), a także droga wojewódzka nr 125 z Morynia do Wierzchlasu (9 km) i Cedyni (15 km).
Gmina Moryń uzyskała połączenie kolejowe w 1876 r. po wybudowaniu odcinka Kostrzyn–Chojna na Magistrali Nadodrzańskiej Wrocław–Szczecin. Rok później ukończona była już cała linia. W 1985 r. zelektryfikowano ostatni odcinek linii z Rzepina do Nowego Czarnowa (Dolnej Odry). Do miasta (przystanek Przyjezierze Moryń) linię doprowadzono w 1892 r. z Godkowa do Siekierek. W 1991 r. linia ta została zamknięta. Obecnie w gminie czynne są 2 stacje: Witnica Chojeńska i Bielin.
W gminie czynny jest 1 urząd pocztowy: Moryń (nr 74-503).
Zabytki
edytuj- Kościół pw. Świętego Ducha
- XIII-wieczny kościół granitowy, który jest romańską bazyliką trójnawową na planie krzyża. Wieża pochodzi z XV wieku wolno stojąca z przejazdem. Górna część wieży z latarnią z 1756 roku. Na szczytach kościoła widoczne są liczne rozety, półkoliste i ostrołukowe blendy. W środku znajduje się starszy od kościoła ołtarz datowany na XII w. Zbudowany z kostki granitowej (jeden z nielicznych w Polsce). Ambona barokowa z 1711 r. rzeźbiona przez Heinricha Bernarda Hattenkerella. W ścianę wmurowano epitafium z 1750 roku z portretem Schoneberka.
- Mury miasta Moryń
- Mury obronne z granitu i kamienia polnego z około XV w. otaczają miasto kołem o średnicy ok. 300 m.
- Ruiny średniowiecznego zamczyska z ok. XIII w.
Administracja i samorząd
edytujW 2016 r. wykonane wydatki budżetu gminy Moryń wynosiły 14,5 mln zł, a dochody budżetu 14,2 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 3,3 mln zł, co stanowiło 23,2% poziomu dochodów[4].
Na terenie gminy utworzono 9 sołectw: Bielin, Dolsko, Gądno, Klępicz, Mirowo, Nowe Objezierze, Przyjezierze, Stare Objezierze, Witnica. Ponadto gmina Moryń utworzyła jednostkę pomocniczą – „Miasto Moryń”[5].
Miejscowości
edytujBielin, Dolsko, Gądno, Klępicz, Mirowo, Nowe Objezierze, Przyjezierze, Stare Objezierze, Witnica, Macierz, Mierno, Młynary, Moryń-Dwór, Niwka, Skotnica, Wisław, Witniczka
Przypisy
edytuj- ↑ a b Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2016 r. (Stan w dniu 31 XII 2016 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2017-05-30. ISSN 2451-2087.
- ↑ a b Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Gmina Moryń w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-18] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2016 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2016 r. /Tabele: 5, 6, 7. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-19].
- ↑ Uchwała XX/166/2004 Rady Miejskiej w Moryniu z dnia 20 października 2004 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2004 r. Nr 85, poz. 1579)