Muchodławka wspaniała

Muchodławka wspaniała
	Terpsiphone viridis
	(Statius Müller, 1776)
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	monarki
Rodzaj	Terpsiphone
Gatunek	muchodławka wspaniała
Synonimy
	Muscicapa viridis Statius Müller, 1776;
	Muscicapa viridis Statius Müller, 1776;
Podgatunki
	T. v. harterti (R. Meinertzhagen, 1923); T. v. viridis (Statius Müller, 1776); T. v. speciosa (Cassin, 1859); T. v. ferreti (Guérin-Méneville, 1843); T. v. restricta (Salomonsen, 1933); T. v. kivuensis Salomonsen, 1949; T. v. suahelica Reichenow, 1898; T. v. ungujaensis (C.H.B. Grant & Mackworth-Praed, 1947); T. v. plumbeiceps Reichenow, 1898; T. v. granti (Roberts, 1948);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Muchodławka wspaniała^[4] (Terpsiphone viridis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny monarek (Monarchidae). Zamieszkuje większość Afryki Subsaharyjskiej oraz południową część Półwyspu Arabskiego. Nie jest zagrożona.

Morfologia edytuj

Samiec białej odmiany barwnej

Charakterystyka: Z wyjątkiem ogona brak dymorfizmu płciowego. Samiec, dzięki swym wydłużonym sterówkom ogona, jest około dwukrotnie dłuższy niż samica. Czarna głowa i pierś, szary dziób. Białe boki i brzuch oraz lotki. Pomarańczowe skrzydła oraz ogon. Istnieje także biała odmiana z czarną głową i skrzydłami. U wszystkich ptaków obrączka oczna jasnoniebieska.
Wymiary

długość ciała:
- samca: 41 cm
- samicy: 23 cm
rozpiętość skrzydeł: 30–35 cm
masa ciała: 11,3–19,8 g

Ekologia i zachowanie edytuj

Wysiadujący ptak

Biotop: Zadrzewione obszary na sawannach, leśne polany, krzewiaste zarośla, duże ogrody i plantacje.
Zachowanie: Szybko lata na polanach i między drzewami w parkach i ogrodach. Przesiadując na gałęziach, zrywa się dolotu w pogoni za owadami.
Głos: Zgrzytliwe i ostre złajt, czii-cziaj. Piosenka jest serią głośnych, opadających i perlistych sylab łiioo-łii-łiio-łit-łit.

Pieśń nagrana w rezerwacie Giants Castle Reserve, KwaZulu-Natal, RPA

Pożywienie: Głównie owady, ale także małe ilości pająków oraz jagody.
Lęgi: Zazwyczaj jeden lęg, czasami 2 lub 3. Małe gniazda wplata między zwisające gałązki albo w niewielkie rozgałęzienie gałęzi drzewa. Oboje rodzice wysiadują 1–5 jaj przez 14–15 dni. Młode potrafią latać po 11–16 dniach.

Podgatunki i zasięg występowania edytuj

Wyróżniono następujące podgatunki T. viridis^[5]^[2]:

T. viridis harterti – południowy Półwysep Arabski.
muchodławka wspaniała^[4] (T. viridis viridis) – Senegal i Gambia do Sierra Leone.
T. viridis speciosa – południowy Kamerun do południowo-zachodniego Sudanu, Demokratycznej Republik Konga i północno-wschodniej Angoli.
T. viridis ferreti – Mali i Wybrzeże Kości Słoniowej do Somalii, Kenii i Tanzanii.
T. viridis restricta – południowa Uganda.
T. viridis kivuensis – południowo-zachodnia Uganda do wschodniej Demokratycznej Republiki Konga i północno-zachodniej Tanzanii.
T. viridis suahelica – zachodnia Kenia i północna Tanzania.
T. viridis ungujaensis – wschodnia Tanzania oraz pobliskie wyspy.
muchodławka ołowiana^[4] (T. viridis plumbeiceps) – Angola do południowo-zachodniej Tanzanii, Mozambiku i północnej RPA.
T. viridis granti – wschodnia i południowa RPA.

Status edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN gatunek ten zaliczany jest do kategorii LC (Least Concern – najmniejszej troski) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten w zależności od miejsca występowania opisywany jest jako rzadki po bardzo liczny. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny^[3].

Przypisy edytuj

↑ Terpsiphone viridis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b African Paradise-flycatcher (Terpsiphone viridis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-13)]. (ang.).
↑ ^a ^b Terpsiphone viridis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Monarchidae Bonaparte, 1854 - monarki - Monarchs (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-01].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Monarchs. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-01]. (ang.).

Bibliografia edytuj

D. Chandler, D. Couzens, E. Dunn, J. Elphic, R. Hume i inni: Ptaki. Warszawa: MULTICO, 2008, seria: Fakty o zwierzętach świata. ISBN 978-83-7073-583-8.

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Terpsiphone viridis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] African Paradise-flycatcher (Terpsiphone viridis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-13)]. (ang.).

[iucn-3] Terpsiphone viridis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Monarchidae Bonaparte, 1854 - monarki - Monarchs (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-01].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Monarchs. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-01]. (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]