Muchomor alpejski

Muchomor alpejski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	muchomorowate
Rodzaj	muchomor
Gatunek	muchomor alpejski
	Nazwa systematyczna
	Amanita nivalis Grev.; Scott. crypt. fl. (Edinburgh) 1(4): pl. 18 (1825)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Muchomor alpejski (Amanita nivalis Grev.) – gatunek grzybów należący do rodziny muchomorowatych (Amanitaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Amanita, Amanitaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Synonimy^[2]:

Agaricus nivalis (Grev.) Loudon 1829
Amanita nivalis Grev. 1825, f. nivalis
Amanita vaginata f. nivalis (Grev.) Veselý 1933
Amanita vaginata var. nivalis (Grev.) E.-J. Gilbert 1918
Amanitina nivalis (Grev.) E.-J. Gilbert 1940
Amanitopsis nivalis (Grev.) Sacc. 1887
Amanitopsis vaginata var. nivalis (Grev.) Peck 1894
Pseudofarinaceus nivalis (Grev.) Kuntze 1891
Vaginata nivalis (Grev.) Kuntze 1898

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.^[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3–8 cm, początkowo jajowaty, potem dzwonkowaty, w końcu łukowaty z tępym garbem. Brzeg podwinięty, ostry^[4]. Młode okazy białe, potem kremowe, w końcu kremowoszare. Powierzchnia podczas suchej pogody gładka i aksamitna, podczas wilgotnej lepka. Jest prążkowana do 1/3 średnicy. Czasami utrzymują się na kapeluszu przylegające resztki osłony^[5].

Blaszki

Szerokie, wolne o delikatnie kosmkowatych ostrzach. U młodych owocników białe, u starszych kremowobiałe^[4].

Trzon

Wysokość 4–7 cm, grubość 0,7–1,7 cm, walcowaty, początkowo pełny, potem pusty, dołem nieco rozszerzający się. Powierzchnia gładka, biała. Nie posiada bulwy, nasada otoczona jest błoniastą, białą i kruchą osłoną. Brak pierścienia^[4].

Miąższ

Cienki i biały. Smak stęchły, zapach nieokreślony^[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników biały. Zarodniki kuliste lub prawie kuliste, czasami szeroko elipsoidalne lub podłużne. Mają rozmiary (8,2–)10,0–13,5(–21) × (7,1–)8,8–12,0(–19,5) μm. U nasady podkładek brak sprzążek bazalnych^[5].

Występowanie i siedlisko

Najwięcej stanowisk podano w Europie. Jest tutaj szeroko rozprzestrzeniony; występuje od Hiszpanii po Islandię i północne regiony Półwyspu Skandynawskiego. Występuje także w Ameryce Północnej i Korei^[6]. W Polsce wyłącznie w Tatrzańskim Parku Narodowym i jest bardzo rzadki^[3].

Rośnie w wysokich górach i w tundrze^[5]. W Polsce występuje w Tatrach wśród roślinności alpejskiej^[3], zwłaszcza w towarzystwie dębika ośmiopłatkowego, wierzby zielnej, wierzby żyłkowanej. Występuje zarówno na podłożu granitowym, jak i wapiennym^[4].

Grzyb mykoryzowy. Grzyb jadalny, jednak ze względu na rzadkość występowania bez znaczenia kulinarnego^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b Index Fungorum. [dostęp 2017-12-15]. (ang.).
↑ Index Fungorum. [dostęp 2017-12-15]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
↑ ^a ^b ^c Amanita nivalis. [dostęp 2017-12-15].
↑ Discover Life Maps. [dostęp 2017-12-15].

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2017-12-15]. (ang.).

[2] Index Fungorum. [dostęp 2017-12-15]. (ang.).

[check-3] Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[wag-4] Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

[amanita-5] Amanita nivalis. [dostęp 2017-12-15].

[6] Discover Life Maps. [dostęp 2017-12-15].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]