Nastrosz osinowiec (Laothoe amurensis) – gatunek motyla z rodziny zawisakowatych (Sphingidae).

Nastrosz osinowiec
Laothoe amurensis
(Staudinger, 1879)
Okres istnienia: Laothoe amurensis
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

uskrzydlone

Rząd

motyle

Rodzina

zawisakowate

Rodzaj

Laothoe

Gatunek

Nastrosz osinowiec

Synonimy
  • Sphinx tremulae Boisduval, 1828
  • Laothoe tremulae Fisher v. Waldheim, 1830
Podgatunki
  • L. amurensis amurensis Staudinger, 1879
  • Laothoe tremulae baltica Viidalepp, 1979
  • Smerinthus amurensis rosacea Staudinger, 1892
  • Laothoe amurensis sinica Rothschild & Jordan, 1903

Rozmieszczenie geograficzne

edytuj

Jest to gatunek o zasięgu środkowej i wschodniej Palearktyki[1]. Zajmuje strefę lasów mieszanych Środkowej Europy od południowej Finlandii i wschodniej Polski po wschodnie krańce Rosji[2][3]. Dalszy zasięg obejmuje Syberię, północną Mongolię, Chiny i Japonię[3].

W granicach byłej II Rzeczypospolitej wykazywany był już na początku XX wieku z powiatu nowogródzkiego[4]. Zebrane okazy z tego powiatu zostały przekazane do Muzeum Zoologicznego (współcześnie obowiązuje nazwa Muzeum i Instytut Zoologii PAN) w Warszawie[4]. Obecnie notowany we wschodniej części Polski od Pojezierza Suwalskiego po Roztocze[2], wykazany w województwach: warmińsko-mazurskim, podlaskim, lubelskim i podkarpackim[5]. Jest motylem na ogół rzadko spotykanym[2], choć w miejscach jego stwierdzenia raczej liczny[1].

Motyl o rozpiętości skrzydeł 72-78 mm[2]. Głowa, tułów i odwłok są brunatne z oliwkowym odcieniem[1], często w takiej samej kolorystyce jak skrzydła. Tło skrzydeł jest koloru brunatnego z wyraźnym oliwkowym odcieniem[2]. Zewnętrzny brzeg skrzydeł cechuje się nieregularnymi, falistymi wcięciami[2]. Przepaski na skrzydłach są szerokie, faliste, nieco rozmyte[1]. Cechą rozpoznawczą tego gatunku jest brak u nasady tylnych skrzydeł pola z nalotem rudych włosków (patrz nastrosz topolowiec, ten zawisak rude włoski w tym miejscu posiada)[2].

Środowisko

edytuj

Habitat tego zawisaka to wilgotne lasy liściaste i mieszane[2][1].

Pojaw stadiów i rośliny żywicielskie

edytuj

Dorosłe osobniki (imagines) spotykane są od maja do początku czerwca[2][1]. Larwy (gąsienice), przeważnie na roślinach żywicielskich, obserwuje się w czerwcu i lipcu[6].

Gąsienica w Polsce żeruje na topoli osice (Populus temula). Z całego zasięgu występowania gatunku gąsienice spotykane są też na różnych gatunkach topoli (Populus sp.) i wierzb (Salix sp.)[3].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Jarosław Buszko: Motyle – Lepidoptera, Zawisaki – Sphingidae z serii "Klucze do oznaczania owadów Polski", Część XXVII, Nr 59. Wrocław: Polskie Twowarzystwo Entomologiczne Biologia Silesiae, 1992, s. 22.
  2. a b c d e f g h i Jarosław Buszko: Atlas motyli Polski. Część II. Prządki, zawisaki, niedźwiedziówki. Warszawa: Image, 1997, s. 120-121. ISBN 83-85461-43-4.
  3. a b c A.R. Pittaway, I.J. Kitching: LAOTHOE AMURENSIS AMURENSIS (Staudinger, 1892) in: Sphingidae of the Eastern Palaearctic species list. [dostęp 2011-11-28]. (ang.).
  4. a b Jan Romaniszyn, Fryderyk Schille: Fauna Motyli Polski I. Prace monograficzne Komisyi Fizyograficznej. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1929, s. 193.
  5. Jarosław Buszko, Janusz Nowacki: The Lepidoptera of Poland – A distributional checklist. Polish Entomological Monographs Vol. I. Poznań – Toruń: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 2000, s. 85. ISBN 83-88518-03-8.
  6. Krzysztof Jonko: Laothoe amurensis (Staudinger, 1879) w: Motyle Europy. [dostęp 2011-11-28]. (pol.).