Wikipedia

Newag Griffin

seria normalnotorowych uniwersalnych lokomotyw elektrycznych

Newag Griffin – rodzina czteroosiowych lokomotyw elektrycznych produkowana przez Newag od 2012. Pojazdy są przeznaczone do prowadzenia pociągów pasażerskich oraz towarowych. Jako pierwsza powstała wersja E4MSU – elektryczna lokomotywa wielosystemowa, uniwersalna, o prędkości maksymalnej 160 km/h.

Newag Griffin
Ilustracja
EU160-010 na stacji Lublin Główny
Inne oznaczenia

EU160
EU200

Producent

Polska Newag Gliwice
Polska Newag

Lata budowy

od 2012

Układ osi

Bo′Bo′

Wymiary
Masa służbowa

79 - 88 t

Długość

19 900 mm

Średnica kół

1250 mm

Napęd
Trakcja

elektryczna

Typ silników

VEM DKLBZ 4514-4
ABB AMXL450

Liczba silników

4

Parametry eksploatacyjne
Maksymalna siła pociągowa

850 kN

Maksymalna prędkość eksploatacyjna

160 km/h
200 km/h

Nacisk osi na szyny

19,6 t

Parametry użytkowe
Rozstaw szyn

1435 mm

Multimedia w Wikimedia Commons

Historia

edytuj

Geneza

edytuj

We wrześniu 2010 ówczesne zakłady ZNLE Gliwice rozpoczęły prace[1] nad projektem uniwersalnej platformy lokomotyw elektrycznych Elephant[2]. W skład rodziny pierwotnie miały wejść dwie wersje pojazdów:

  • E4ACU – uniwersalna o prędkości 140 km/h stosowana w pasażerskim ruchu regionalnym i towarowym
  • E4ACP – pasażerska o prędkości 200 km/h[2].

Czteroosiowe pojazdy miały stać się uzupełnieniem oferty producenta, a ich wielosystemowość miała pozwolić na zastosowanie w ruchu transgranicznym oraz innych krajach europejskich[2].

W styczniu 2011 prace projektowe firmy EC Engineering zakładały budowę czterech wersji lokomotywy:

  • E4DCU – uniwersalna, napięcie pracy 3 kV DC, prędkość 140 km/h
  • E4DCP – pasażerska, napięcie pracy 3 kV DC, prędkość 200 km/h
  • E4MSU – uniwersalna, napięcia pracy 3 kV DC, 15 kV AC i 25 kV AC, prędkość 140 km/h
  • E4MSP – pasażerska, napięcia pracy 3 kV DC, 15 kV AC i 25 kV AC, prędkość 200 km/h[3].

Zakłady ZNLE jako pierwszą miały wyprodukować wersję E4MSU, która miała być gotowa do testów pod koniec III kwartału 2012[3].

W marcu 2011 prace nad wersją uniwersalną były zaawansowane i planowano jej premierę jesienią 2011 podczas targów Trako w Gdańsku[4]. Do prezentacji ostatecznie nie doszło[5], gdyż wydłużyły się procedury projektowe i premierę zaplanowano na 2012[6].

W sierpniu 2011 zdecydowano się na zmianę nazwy platformy z Elephant na Griffin[7].

Prototyp (E4MSU)

edytuj
 
Griffin podczas targów InnoTrans 2012
 
Griffin podczas targów Trako 2013

18 września 2012 podczas targów InnoTrans w Berlinie miała miejsce premiera lokomotywy typu E4MSU[8]. Pod koniec kwietnia 2013 lokomotywę przetransportowano na tor doświadczalny Instytutu Kolejnictwa koło Żmigrodu, gdzie lokomotywa rozpoczęła testy[9]. 16 maja 2013 lokomotywa z dwoma wagonami PKP Intercity przyjechała do Nowego Sącza[10], a w kolejnych dniach była testowana m.in. na odcinku Olsztyn – Nidzica, gdzie testuje się zachowanie pojazdów na łukach[9]. Następnie Griffin wrócił na południe kraju, gdzie na początku czerwca 2013 przeszedł testy statyczne w krakowskim oddziale Instytutu Kolejnictwa[11], by następnie ponownie udać się do Żmigrodu[12]. Podczas testów lokomotywa kursowała z maksymalną prędkością[9].

Od 18 lipca do 31 lipca 2013 trwały jazdy badawcze w PKP Cargo niezbędne do uzyskania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji[13][14]. Podczas jazd testowych lokomotywa ciągnęła skład towarowy o masie 3440 t[15]. Od 5 do 14 sierpnia 2013 lokomotywa była testowana na torze próbnym w czeskim Velimiu. Podczas testów sprawdzono m.in. możliwość jazdy przy zasilaniu prądem przemiennym o napięciach 15 i 25 kV[16][15].

We wrześniu 2013 lokomotywa E4MSU-001 była prezentowana na targach Trako[17].

Po otrzymaniu świadectwa na eksploatację lokomotywy w Polsce producent planował zdobyć taki certyfikat również w Czechach i Niemczech[18], ale ostatecznie tak się nie stało.

W lutym 2013 gotowy był również projekt drugiej wersji – pasażerskiej o prędkości maksymalnej 200 km/h[19]. Pierwszy egzemplarz E4MSP miał zostać wyprodukowany do końca 2013[20], ale ostatecznie tak się nie stało.

28 maja 2014 firma Newag podpisała ze spółką Đuro Đaković Specijalna Vozila umowę o współpracy obejmującą wspólną budowę lokomotywy elektrycznej Griffin typu E4ACU, transfer technologii oraz wymianę doświadczeń w zakresie produkcji lokomotyw elektrycznych[21].

Na początku marca 2015 Instytut Kolejnictwa potwierdził zgodność lokomotywy z trzema Technicznymi Specyfikacjami Interoperacyjności[22].

Egzemplarze seryjne

edytuj

23 grudnia 2015 przewoźnik Lotos Kolej zawarł z Newagiem umowę na 7-letnią dzierżawę z utrzymaniem 5 lokomotyw E4DCU-DP. Pojazdy mają zostać dostarczone w 2017. Kontrakt może zostać przedłużony oraz rozszerzony o kolejne egzemplarze[23]. Początkowo planowano, że lokomotywy zostaną wyprodukowane w zakładzie w Gliwicach, jednak w międzyczasie podjęto decyzję o przeniesieniu produkcji do Nowego Sącza, co spowodowało trzymiesięczne opóźnienie w realizacji zamówienia[24]. W II połowie maja 2017 pierwszy Griffin dla Lotosu oznaczony jako E4DCUd-001 został skierowany na testy do Krakowa[25]. 8 grudnia 2017 Newag uzyskał bezterminowe dopuszczenie do ruchu dla lokomotyw E4DCUd-002, a 19 grudnia dla pozostałych 4 lokomotyw[26][27]. Ze względu na brak zamontowanego systemu ETCS i co za tym idzie brak zgodności z Technicznymi Specyfikacjami Interoperacyjności lokomotywy E4DCUd otrzymały dopuszczenie z ograniczeniami eksploatacyjnymi[27]. 31 stycznia 2018 Newag w raporcie giełdowym poinformował o rozwiązaniu umowy z Lotosem, ze względu na nieprzystąpienie do odbiorów lokomotyw przez Lotos. Tego samego dnia Newag podpisał ze spółką Orlen KolTrans umowę na 2-letnią dzierżawę 3 lokomotyw[28]. W drugiej połowie lutego 2 pozostałe griffiny zostały wydzierżawione spółce PKP Intercity[29], która to dzierżawa trwała do grudnia[30].

We wrześniu 2017 podczas Trako zaprezentowano elektrowóz E4DCUd-002[31].

29 maja 2018 PKP Intercity podpisało z Newagiem umowę na dostawę 20 lokomotyw z opcją na 10 kolejnych, z której skorzystano 24 września 2019[32][33]. Na początku września 2019 gotowe były dwie lokomotywy: 001, która była poddawana testom statycznym w Krakowie i 002, która była poddawana testom dynamicznym na torze doświadczalnym Instytutu Kolejnictwa koło Żmigrodu[34]. W grudniu tego samego roku gotowych było 5 griffinów i były one testowane pod kątem ETCS na linii kolejowej pomiędzy Legnicą a Bolesławcem[35]. Jedna z lokomotyw z tego zamówienia została zaprezentowana we wrześniu 2019 podczas targów Trako[36], a 21 lutego 2020 osiem gotowych lokomotyw zaprezentowano w Nowym Sączu[37]. 25 lutego lokomotywa E4DCU otrzymała dopuszczenie Urzędu Transportu Kolejowego[38].

28 lutego 2019 spółka Lotos Kolej zawarła z Newagiem umowę na dostawę 2 griffinów oraz 3 szescioosiowych dragonów. Zawarcie umowy wyczerpało wszelkie wzajemne roszczenia stron związane z niezrealizowaną umową z grudnia 2015[39]. 29 stycznia 2020 Lotos zamówił jeszcze jednego griffina[40].

Wersja wielosystemowa

edytuj

22 października 2021 podpisano z PKP Intercity pierwszą umowę na dostawę lokomotywy wielosystemowych dostosowanych do prędkości 200 km/h z dopuszczeniem do eksploatacji na terenie Czech, Słowacji, Niemiec, Austrii oraz Węgier. Umowa miała pierwotnie objąć 10 sztuk, ale została rozszerzona do 15[41][42]. W marcu 2023 producent poinformował, że pierwszy egzemplarz jest już w budowie[43].

Na początku września ukończone były dwie lokomotywy[44]. Elektrowóz E4MSUa-001 został zaprezentowany we wrześniu 2023 roku podczas targów Trako w Gdańsku[45]. W nocy z 19 na 20 października 2023 lokomotywa osiągnęła prędkość 240 km/h podczas jazd testowych na Centralnej Magistrali Kolejowej[46]. W lutym 2024 elektrowóz E4MSUa-002 testowany był na torze VUZ Velim(inne języki) w Czechach[47]. Natomiast w kwietniu 2024 lokomotywy E4MSUa-004 i 005 poddawane były testom walidacyjnym obejmujące jazdy wielokrotną komunikację lokomotywy z wagonami[48].

W połowie września 2024, po zatwierdzeniu homologacji dla lokomotyw przez UTK, pierwsze 8 lokomotyw zostały oficjalnie przekazanych do PKP Intercity[49]. Pod koniec września dodatkowo jedna z lokomotyw wielosystemowych została zaprezentowana na targach InnoTrans w Berlinie[50].

Konstrukcja

edytuj

Dostępne wersje

edytuj

W 2023 roku Griffin oferowany był w następujących wersjach[51]:

Wersja Sposób zasilania Moc ciągła Prędkość
maksymalna		 Siła pociągowa
przy rozruchu		 Masa
służbowa		 Maksymalny
nacisk na oś
E4DCU 3 kV DC 5,6 MW 160 km/h 310 kN 79 t 196 kN
E4DCP 200 km/h
E4ACU 15 kV AC
25 kV AC		 160 km/h 84 t 208 kN
E4ACP 200 km/h
E4MSU 3 kV DC
15 kV AC
25 kV AC		 160 km/h 88 t 220 kN
E4MSP 200 km/h
D4MSU diesel 2,3 MW 160 km/h 248 kN 79 t 196 kN

Charakterystyka rodziny

edytuj

Lokomotywy z rodziny Griffin są przystosowane do prowadzenia pociągów towarowych o masie do 3200 t oraz pociągów pasażerskich do 800 t[9].

Nadwozie

edytuj
 
Przedział maszynowy

Pudła są modułowymi konstrukcjami samonośnymi spawanymi[9]. Posiadają strefy kontrolowanego zgniotu, klatki bezpieczeństwa kabin maszynisty i system antyclimbing[52]. Wyposażone są w dwie kamery przekazujące maszyniście obraz haków cięgłowych i sprzęgów śrubowych oraz nowoczesny system detekcji i gaszenia pożaru, a trzy sekcje dachu umożliwiają łatwy dostęp do przedziału maszynowego[52]. Lokomotywy wyposażono w oświetlenie zewnętrzne LED[53].

Kabina maszynisty

edytuj
 
Kabina maszynisty

Kabiny maszynisty są dwuosobowe[52]. W każdej z nich znajdują się dwa niezależne panele do wyświetlania parametrów jazdy i diagnostyki oraz rejestrator zdarzeń realizujący funkcję prędkościomierza[52]. Wyposażone są w dwumodułowy układ klimatyzacji, a funkcję lusterek wstecznych pełnią cztery kamery[52].

Kabina jest zgodna z normami EN 1527[52].

Wózki

edytuj
 
Wózki

Griffiny są osadzone na dwóch dwuosiowych wózkach z napędem indywidualnym na każdą oś[52]. Ramy wózków są konstrukcji spawanej, skrzynkowej, zamkniętej[52]. Koła monoblokowe mają średnicę 1250 mm[52]. Przeniesienie siły pociągowej następuje poprzez zamocowany do ramy wózka czop i cięgło pociągowe sprzęgające wózek z pudłem[52]. Zastosowano układ smarowania obrzeży kół ze smarem biodegradowalnym, tarcze hamulcowe mocowane po obu stronach koła, przekładnie o zębach skośnych, łożyska stożkowe oraz czujniki prędkości i temperatury[52]. Usprężynowanie I stopnia stanowią dwa zespoły sprężyn zwojowych osadzonych bezpośrednio po obu stronach maźnicy zestawu kołowego, natomiast II stopień to zespół wielkogabarytowych sprężyn spiralnych[52].

E4MSU

edytuj

W wersji E4MSU silniki elektryczne zasilane są przez przekształtniki zbudowane za pomocą technologii IGBT[9]. Lokomotywa posiada system diagnostyki pokładowej z pełną informacją wizualną i modułem rejestracji danych oraz system kamer[54]. Jest dostosowana do zabudowy urządzeń ERTMS i GSM-R[9]. Lokomotywa ciągnęła składy o masie 3270 t na liniach o profilu 12 promili[22].

E4DCUd

edytuj

Wersja E4DCUd poza standardowymi silnikami elektrycznymi jest wyposażona w pomocniczy silnik spalinowy o mocy 380kW[55].

Eksploatacja

edytuj
 
E4DCUd-005 w PKP IC
 
W okolicznościowej okleinie (nr 023 PKP Intercity)
Państwo Właściciel Przewoźnik Seria Liczba
  Polska Newag E4MSU 1 [56]
Lotos Kolej E4DCUd 2 [30][39]
Cargounit Orlen KolTrans E4DCUd 3 [30][57]
Lotos Kolej E4DCU 1 [40][58]
PKP Intercity EU160 51 z 96 [33][59][60][61][62]
EU200 9 z 78 [41][42][49][63][64][65]
Łączna liczba: 67 z 190

Prototyp

edytuj
Lokomotywa Newag Griffin w barwach producenta

Egzemplarz prototypowy E4MSU-001, po wyprodukowaniu i zaprezentowaniu po raz pierwszy w 2012, był eksploatowany przez różnych przewoźników działających w Polsce. Na początku 2017 lokomotywę dzierżawił Orlen KolTrans, zaś na początku marca pojazd pomalowany w barwy producenta został przekazany do Euronaftu Trzebinia[56].

Orlen KolTrans

edytuj

31 stycznia 2018 Orlen KolTrans podpisał umowę dzierżawy 3 lokomotyw E4DCUd na okres 2 lat[28]. Dzień później lokomotywy zostały odebrane[66]. W połowie 2021 roku lokomotywy dzierżawione przez Orlen zostały wykupione od Newagu przez Cargounit, ale pozostały w użytkowaniu Orlenu[67].

PKP Intercity

edytuj

EU160

edytuj

W drugiej połowie lutego 2018 PKP Intercity podpisało umowę dzierżawy 2 lokomotyw E4DCUd[29], 5 marca lokomotywy zostały przekazane przewoźnikowi[68]. 8 marca pierwsza, a 11 marca druga lokomotywa rozpoczęła obsługę regularnych kursów z pasażerami[69]. Lokomotywy kursowały w PKP IC do grudnia[30].

29 maja 2018 PKP Intercity podpisało umowę na dostawę 20 lokomotyw z opcją na 10 dodatkowych[32]. 24 września 2019 podpisano umowę rozszerzającą zamówienie o 10 dodatkowych lokomotyw[33]. 2 marca 2020 osiem pierwszych lokomotyw zostało przetransportowanych do bazy przewoźnika w Warszawie[70] i 15 marca rozpoczęły one obsługę planowych pociągów[71]. Pod koniec czerwca zakończono dostawy podstawowej części zamówienia[72], a pod koniec listopada z części dodatkowej[59]. W 2022 lokomotywę EU160-013 wykorzystano do upamiętnienia 200. rocznicy śmierci Józefa Wybickiego[73], a w 2023 EU160-025 do kampanii „Bezpieczeństwo – ważna sprawa, na kolei to podstawa” organizowanej przez Urząd Transportu Kolejowego[74] oraz EU160-015 do promocji filmowej adaptacji książki O psie, który jeździł koleją[75].

2 marca 2023 podpisana została umowa na dostawę 20 lokomotyw o prędkości maksymalnej wynoszącej 160 km/h[76]. Dostawy lokomotyw z tego zamówienia trwały od grudnia 2023 do września 2024[77][60]. 20 grudnia 2023 podpisana została kolejna umowa na lokomotywy o prędkości maksymalnej wynoszącej 160 km/h, tym razem na 46 sztuk[61]. Dostawy z tego zamówienia rozpoczęto w październiku 2024[62].

24 sierpnia 2024 na stacji Leszno doszło do pożaru przedziału silnika lokomotywy EU160-045[78].

EU200

edytuj

22 października 2021 roku PKP Intercity podpisało umowę na dostawę 10 lokomotyw wielosystemowych z opcją na 5 dodatkowych[41], z której skorzystano w czerwcu 2023[42]. 10 stycznia 2024 podpisana została natomiast umowa na 63 lokomotywy wielosystemowe o prędkości maksymalnej wynoszącej 200 km/h z opcją na 32 dodatkowe[64].

23 września 2024 roku lokomotywa EU200-006 obsłużyła pierwszy pociąg pasażerski przewoźnika IC 1510/1 „Słowiniec” relacji Warszawa Zachodnia – Gdynia Główna i tym samym nastąpił debiut serii w służbie liniowej[79]. Do 26 września 2024 roku przewoźnik otrzymał dziewięć lokomotyw serii EU200[63], których odbiory ukończono 23 października[80].

Lotos Kolej / Orlen Kolej[a]

edytuj

Na przełomie lutego i marca 2019 2 lokomotywy E4DCUd (004 i 005) trafiły do spółki Lotos Kolej[30][39]. 5 marca E4DCUd-005 odbyła swój pierwszy kurs[81].

Nagrody i wyróżnienia

edytuj

Zobacz też

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ W październiku 2024 przewoźnik zmienił nazwę

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Newag: Pierwsza polska wielosystemowa lokomotywa elektryczna powstała w Newagu Gliwice. newag.pl, 2013-08-13. [dostęp 2014-02-24]. (pol.).
  2. ↑ a b c Michał Grobelny, Jakub Madrjas, Wojciech Śmiech. Lokomotywy 2011. „Rynek Kolejowy”. 5/2011, s. 12-13. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych "TOR" Spółka z o.o.. ISSN 1644-1958. (pol.). 
  3. ↑ a b Nowa lokomotywa rozpędzi się do 200 km/h. „EC News”. 36 (kwiecień 2012), s. 7. ec-grupa.pl. [dostęp 2013-09-18]. (pol.). 
  4. ↑ GazetaGliwice.pl: Kolejna lokomotywa z Gliwic wyjedzie na polskie tory. gliwice.gazeta.pl, 2011-03-14. [dostęp 2013-09-18]. (pol.).
  5. ↑ Paweł Terczyński. Międzynarodowe Targi Kolejowe TRAKO 2011. „Świat Kolei”. 11/2011, s. 12-15. Łódź: EMI-PRESS. ISSN 1234-5962. (pol.). 
  6. ↑ Łukasz Wspaniały: Kolejowi przewoźnicy chwalą Smoka. Jaki będzie Gryf?. gliwice.gazeta.pl, 2011-09-28. [dostęp 2013-09-18]. (pol.).
  7. ↑ Nie będzie Elephanta. Będzie Griffin. rynek-kolejowy.pl, 2011-08-31. [dostęp 2013-02-22]. (pol.).
  8. ↑ Pierwsza odsłona E4MSU Griffin [zdjęcia]. kurier-kolejowy.pl. [dostęp 2012-09-18].
  9. ↑ a b c d e f g Marek Graff. Wielosystemowa lokomotywa elektryczna Griffin. „Świat Kolei”. 3/2016, s. 12-14. Łódź: EMI-PRESS. ISSN 1234-5962. (pol.). 
  10. ↑ Griffin z wagonami PKP Intercity [zdjęcia]. rynek-kolejowy.pl, 2013-05-16. [dostęp 2013-05-17].
  11. ↑ Griffin na testach w Instytucie Kolejnictwa. (Kraków Prokocim Towarowy 2013-06-05). antygaleria.hostit.pl, 2013-06-06. [dostęp 2014-02-24].
  12. ↑ Griffin z powrotem w Żmigrodzie. „Testy zdała celująco”. rynek-kolejowy.pl, 2013-06-13. [dostęp 2013-06-13].
  13. ↑ Griffin już w PKP Cargo. rynek-kolejowy.pl, 2013-07-19. [dostęp 2013-07-19]. (pol.).
  14. ↑ ARR: Griffin po testach w PKP Cargo. kurier-kolejowy.pl, 2013-08-07. [dostęp 2013-08-07]. (pol.).
  15. ↑ a b Griffin zdał testy w Czechach. rynek-kolejowy.pl, 2013-08-13. [dostęp 2013-08-13]. (pol.).
  16. ↑ Griffin Enters The Czech Republic. railvolution.net, 2013-08-05. [dostęp 2013-08-07]. (ang.).
  17. ↑ jm: Targi TRAKO już jutro. Zobacz wystawę taboru. rynek-kolejowy.pl, 2013-09-23. [dostęp 2013-09-24]. (pol.).
  18. ↑ InnoTrans 2012 continued.... „Railtalk”. 73x, s. 60. railtalk.org. ISSN 1756-5030. [dostęp 2013-09-19]. (ang.). 
  19. ↑ Testy Griffina już w marcu. rynek-kolejowy.pl, 2013-02-22. [dostęp 2013-02-28]. (pol.).
  20. ↑ InfoRail: Newag Gliwice szykuje lokomotywę pasażerską. inforail.pl, 2013-05-06. [dostęp 2013-09-18]. (pol.).
  21. ↑ Newag: Griffiny będą produkowane w Chorwacji!. inforail.pl, 2014-05-28. [dostęp 2014-05-28]. (pol.).
  22. ↑ a b Rynek Kolejowy/Newag: Griffin z TSI. rynek-kolejowy.pl, 2015-03-06. [dostęp 2015-03-06]. (pol.).
  23. ↑ Newag: Pięć Griffinów z Newagu dla Lotosu Kolej. rynek-kolejowy.pl, 2015-12-23. [dostęp 2015-12-23]. (pol.).
  24. ↑ Jakub Madrjas: Lotos zadowolony z ET40. We wrześniu nowe lokomotywy. rynek-kolejowy.pl, 2017-03-24. [dostęp 2017-03-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-24)]. (pol.).
  25. ↑ InfoRail.pl: Pierwszy Griffin dla Lotos Kolej. inforail.pl, 2017-05-22. [dostęp 2017-05-22]. (pol.).
  26. ↑ Griffin z pomocniczym silnikiem diesla z bezterminowym dopuszczeniem do ruchu. rynek-kolejowy.pl, 2017-12-11. [dostęp 2017-12-29]. (pol.).
  27. ↑ a b Lotosowi zależało na Griffinach. Chciał nawet dopłacić za montaż ETCS. rynek-kolejowy.pl, 2018-02-02. [dostęp 2018-02-02]. (pol.).
  28. ↑ a b Griffiny nie dla Lotosu. rynek-kolejowy.pl, 2018-01-31. [dostęp 2018-02-02]. (pol.).
  29. ↑ a b Griffiny uzupełnią tabor PKP Intercity podczas serwisu EP09. kurier-kolejowy.pl, 2018-02-21. [dostęp 2018-02-21]. (pol.).
  30. ↑ a b c d e Lotos Kolej bierze Griffiny, których wcześniej nie chciał. inforail.pl, 2019-02-21. [dostęp 2019-02-24].
  31. ↑ Tabor kolejowy na targach TRAKO 2017. kurier-kolejowy.pl, 2017-09-26. [dostęp 2017-10-01]. (pol.).
  32. ↑ a b Newag z umową na 20 elektrowozów. inforail.pl, 2018-05-29. [dostęp 2018-08-24].
  33. ↑ a b c PKP Intercity zakupi dodatkowo 10 nowych lokomotyw od firmy NEWAG. kurier-kolejowy.pl, 2019-09-24. [dostęp 2019-09-25]. (pol.).
  34. ↑ Griffin IC na testach ciągnął 8 lokomotyw PKP Cargo. rynek-kolejowy.pl, 2019-09-12. [dostęp 2019-12-16]. (pol.).
  35. ↑ Pięć Griffinów dla PKP Intercity w drodze na testy. rynek-kolejowy.pl, 2019-12-09. [dostęp 2019-12-18]. (pol.).
  36. ↑ Takie pojazdy zobaczymy na Trako 2019. Oto pierwsze zdjęcia!. rynek-kolejowy.pl, 2019-09-23. [dostęp 2019-12-16]. (pol.).
  37. ↑ Newag prezentuje Griffiny w Nowym Sączu. Za kilka dni pojadą do Warszawy. rynek-kolejowy.pl, 2020-02-21. [dostęp 2020-03-15]. (pol.).
  38. ↑ Dopuszczenie dla lokomotywy elektrycznej typu E4DCU „Griffin” dla PKP Intercity. rynek-kolejowy.pl, 2020-02-25. [dostęp 2020-03-15]. (pol.).
  39. ↑ a b c Lotos Kolej kończy spór z Newagiem i zamawia pięć lokomotyw. kurier-kolejowy.pl, 2019-02-28. [dostęp 2019-03-01]. (pol.).
  40. ↑ a b NEWAG dostarczy kolejną lokomotywę Griffin dla LOTOS Kolej. inforail.pl, 2019-01-30. [dostęp 2019-03-15].
  41. ↑ a b c Newag z kontraktem na lokomotywy wielosystemowe z PKP Intercity. „Powstaną na czas” [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-01-07] (pol.).
  42. ↑ a b c Bartosz Jerzakowski, PKP Intercity i nowe lokomotywy od NEWAG [online], Raport Kolejowy, 21 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-24].
  43. ↑ Pierwszy wielosystemowy Griffin na 200 km/h jest już w budowie [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2023-07-21] (pol.).
  44. ↑ Kolejowy Portal, Rekordowy przejazd wielosystemowego Griffina [FILM] [online], Kolejowy Portal, 20 października 2023 [dostęp 2023-10-27].
  45. ↑ Kolejowy Portal, PKP Intercity i Newag zaprezentowały wielosystemowego Griffna [online], Kolejowy Portal, 20 września 2023 [dostęp 2023-10-27].
  46. ↑ Polska Agencja Prasowa, Newag ustanawia kolejny rekord prędkości [online], Polska Agencja Prasowa, 20 października 2023 [dostęp 2023-10-27].
  47. ↑ Lokomotywa Newag Griffin 200 przyjechała do Czech na testy [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-09-13] (pol.).
  48. ↑ Newag: Griffiny 200 dla PKP IC w Żmigrodzie. Ostatnie testy [zdjęcia] [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-09-13] (pol.).
  49. ↑ a b PKP Intercity: Jest homologacja dla EU200. Przybywają kolejne pojazdy [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-09-18] (pol.).
  50. ↑ Polski tabor na InnoTrans 2024 [zdjęcia] [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-10-03] (pol.).
  51. ↑ Newag, GRIFFIN [online], Newag [dostęp 2023-10-27].
  52. ↑ a b c d e f g h i j k l Newag: Griffin. newag.pl. [dostęp 2014-02-24]. (pol.).
  53. ↑ Newag: Griffin – odpowiedź na zróżnicowane potrzeby rynku europejskiego. [dostęp 2013-09-19]. (pol.).
  54. ↑ Karol Wach: Griffin rusza na testy. inforail.pl, 2013-04-29. [dostęp 2013-09-18]. (pol.).
  55. ↑ Newag z Griffinem powalczy o kontrakt z PKP Intercity. rynek-kolejowy.pl, 2017-10-06. [dostęp 2017-12-30]. (pol.).
  56. ↑ a b Jakub Madrjas: Griffin Newagu w barwach producenta… i z nowymi zadaniami. rynek-kolejowy.pl, 2017-03-13. [dostęp 2017-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-13)]. (pol.).
  57. ↑ Kurier Kolejowy, CARGOUNIT powiększa swoją flotę lokomotyw w wyniku przejęcia maszyn od Newag Lease [online], Kurier Kolejowy, 28 stycznia 2022 [dostęp 2022-02-02].
  58. ↑ Newag testuje Griffina dla Lotos Kolej [online], Kolejowy Portal, 15 września 2021 [dostęp 2022-01-07] (pol.).
  59. ↑ a b Komplet Griffinów dla PKP Intercity [online], TransInfo [dostęp 2020-11-28] (pol.).
  60. ↑ a b Newag zrealizował zamówienie na 20 kolejnych Griffinów [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-09-30] (pol.).
  61. ↑ a b PKP Intercity z umową na 46 kolejnych Griffinów z Newagu [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2023-12-20] (pol.).
  62. ↑ a b PKP Intercity: Pierwsza z 46 lokomotyw Griffin już odebrana [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-10-17] (pol.).
  63. ↑ a b Daniel Siwak, PKP Intercity odebrało 9 wielosystemowych lokomotyw Griffin [online], Rynek Kolejowy, 26 września 2024 [dostęp 2024-09-26] (pol.).
  64. ↑ a b Karol Wach, PKP Intercity z historyczną umową na lokomotywy wielosystemowe [online], TransInfo, 10 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
  65. ↑ PKP Intercity kupuje od Newagu 63 lokomotywy Griffin 200 [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-09-18] (pol.).
  66. ↑ InfoRail.pl: Trzy Griffiny dla Orlen Koltrans gotowe i odebrane. inforail.pl, 2018-02-01. [dostęp 2018-02-02]. (pol.).
  67. ↑ Cargounit powiększył flotę o trzy Griffiny [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2023-07-21] (pol.).
  68. ↑ Lokomotywy Griffin E4DCUd przekazane do PKP Intercity. rynek-kolejowy.pl, 2018-03-05. [dostęp 2018-03-05]. (pol.).
  69. ↑ Griffiny prowadzą pociągi w PKP Intercity. rynek-kolejowy.pl, 2018-03-12. [dostęp 2018-03-12]. (pol.).
  70. ↑ 8 Griffinów przyjechało do Warszawy. inforail.pl, 2019-03-03. [dostęp 2019-03-15].
  71. ↑ Griffiny PKP Intercity wyjechały na trasy. Liniowo. inforail.pl, 2019-03-15. [dostęp 2019-03-15].
  72. ↑ PKP Intercity odebrało ostatniego Griffina z zamówienia podstawowego [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-11-28] (pol.).
  73. ↑ Józef Wybicki upamiętniony okleiną na Griffinie PKP Intercity [zdjęcia] [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2023-07-21] (pol.).
  74. ↑ Nosorożec Rogatek na lokomotywie Griffin [zdjęcia] [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2023-07-21] (pol.).
  75. ↑ Filmowa lokomotywa PKP IC na czerwonym dywanie [zdjęcia] [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2023-07-28] (pol.).
  76. ↑ Kurier Kolejowy, PKP Intercity podpisuje umowę na zakup 20 nowych lokomotyw [online], kurier-kolejowy.pl [dostęp 2023-03-02].
  77. ↑ PKP Intercity ma już pierwszego Griffina z nowej serii [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2023-12-14] (pol.).
  78. ↑ Karol Wach, Pożar Griffina w Lesznie. Ewakuowano 800 pasażerów [online], TransInfo, 24 sierpnia 2024 [dostęp 2024-09-13] (pol.).
  79. ↑ Lokomotywa EU200 wyruszyła w pierwszy kurs z pociągiem PKP Intercity [online], Kolejowy Portal, 23 września 2024 [dostęp 2024-09-26].
  80. ↑ To już dziewięć lokomotyw Griffin 200 w PKP Intercity. Trwają szkolenia [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-10-23] (pol.).
  81. ↑ Pierwsze nowe lokomotywy LOTOS-u już na trasie [online], inforail.pl [dostęp 2019-03-15] (pol.).
  82. ↑ Instytut Wzornictwa Przemysłowego: Znamy Laureatów 23. edycji konkursu Dobry Wzór!. iwp.com.pl, 2016-10-20. [dostęp 2016-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-20)]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Newag_Griffin&oldid=75033188”