Nidarosdomen
Katedra Nidaros (Nidarosdomen) – gotycka katedra wybudowana w 1152 r. w Trondheim.
| |||||||||||
| katedra (od 1152) | |||||||||||
 Fasada katedry | |||||||||||
| Państwo |  Norwegia
| ||||||||||
| Miejscowość | Trondheim | ||||||||||
| Wyznanie | protestanckie | ||||||||||
| Kościół | luterański | ||||||||||
| Diecezja | Diecezja Nidaros | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Sør-Trøndelagu   Katedra Nidaros | |||||||||||
Położenie na mapie Norwegii  Katedra Nidaros | |||||||||||
 63°25′37″N 10°23′45″E/63,426944 10,395833
| |||||||||||
Katedra nosząca do dziś starą nazwę Trondheim wzorowana była na angielskiej katedrze w Canterbury. Ta największa w całej Skandynawii świątynia, jest miejscem pochówku króla Norwegii Olafa II. Wprowadził on w swym kraju chrześcijaństwo i przez wiele lat po jego śmierci, jego grób był miejscem pielgrzymek. To sprawiło, że czterdzieści lat po pogrzebie, zaczęto budować katedrę. Srebrna trumna Olafa nie zachowała się, gdyż w 1537 wywieziono ją do Danii i przetopiono na monety.
HistoriaEdytuj
W 1153 świątynia stała się katedrą katolickiej archidiecezji Nidaros. Było nią aż do ucieczki z miasta ostatniego katolickiego arcybiskupa Olava Engelbrektssona w 1537, kiedy to rozpowszechnił się protestantyzm.
W katedrze przechowywane są norweskie regalia. Z wieży katedry można podziwiać widok całej okolicy. Nieopodal znajduje się Pałac arcybiskupów w Trondheim wzniesiony w XIII w. Katedra jest tradycyjnym miejscem pochówku rodzin królewskich, a od 1814 stanowi miejsce koronacji wszystkich kolejnych monarchów Norwegii.
Prace nad katedrą rozpoczęły się około 1070, a zakończyły dopiero około 1300. Na przestrzeni lat, katedra była wielokrotnie niszczona przez pożary. Obecny wygląd zawdzięcza rozpoczętej w 1869 odbudowie, początkowo według projektu architekta Heinricha Ernst Schirmera, a dokończona przez innego Christiana Christie. Odbudowa została oficjalnie zakończona w 2001.
ArchitekturaEdytuj
RzeźbyEdytuj
Korpus budowli z szarego steatytu wieńczy dach kryty zieloną miedzią i strzelista wieża. Okrągłe okna i ornamenty, tak zwane „psie zęby”, pochodzą z XII w. i były wykonane przez angielskich kamieniarzy z Lincoln. Ślady wpływu gotyku angielskiego nosi także wczesnogotyckie prezbiterium z ostro podwyższonymi łukami, maswerkami i łukami przyporowymi. Nawa główna powstała na początku XIII w. zgodnie z założeniami architektury wczesnego gotyku. Podczas pożaru w 1719 uległa jednak całkowitemu zniszczeniu, a odbudowana później kopia to przykład neogotyku. Na frontowej ścianie katedry, znajduje się 57 rzeźb apostołów i świętych.
W literaturzeEdytuj
- W powieści Sigrid Undset Krystyna córka Lavransa miejsce pielgrzymek bohaterów i częściowo miejsce akcji.
- W powieści Andrzeja Pilipiuka Droga do Nidaros główny bohater pracuje przy rozbiórce ruin katedry.