Oaza

odosobniony obszar na pustyni, o bujnej roślinności

Oaza (ze stgr. Ὄασις Óasis, pierwotnie prawdopodobnie z koptyjskiego wahe, ouahe – miejsce do zamieszkania[1]) – teren o bardzo bujnej roślinności na obszarze pustyń i półpustyń[2]. Występują one w miejscach, gdzie woda z rzek przenika do gruntu (oazy nadrzeczne) lub w miejscach, gdzie zwierciadło wody gruntowej znajduje się płytko[2] lub sięga powierzchni gruntu, powodując występowanie zbiorników lub obszarów źródliskowych[3]. Zakładane są także oazy sztuczne – w miejscach zasilanych wodami gruntowymi pozyskiwanymi poprzez studnie artezyjskie lub nawadnianych kanałami prowadzącymi wody rzeczne. Takie same działania pozwalają także powiększyć obszar oaz naturalnych[2].

Oaza Taghit w Algierii
Oaza w Huacachina w Peru

Pierwotnie obszary naturalnych oaz były jedynymi w obrębie obszarów pustynnych i półpustynnych miejscami występowania roślin mezomorficznych, czyli przystosowanych do bytowania w siedliskach umiarkowanie wilgotnych (w odróżnieniu od dominujących poza tym na tych obszarach kserofitów, efemerów i słonorośli). Roślinność naturalna oaz została dawno już zniszczona, a w jej miejsce wprowadzone zostały rośliny uprawiane przez człowieka, takie jak: palmy daktylowe, Hyphaene thebaica, oliwka europejska, figowiec pospolity, morela zwyczajna. W cieniu palm uprawia się banany, granaty, cytrusy, melonowca właściwego. Czasem istnieją też warunki do upraw zbóż (pszenicy, i jęczmienia) oraz innych roślin (bób, maniok, kawa arabska, kokosy, lucerna, bawełna i in.)[3]

Oazy występują głównie w Afryce Północnej (Egipt, Libia, Algieria) oraz w zachodniej Azji (Irak). Oazy wykorzystywane są przez ludność koczowniczą tych obszarów (Beduini, Tuaregowie) i są ważnymi punktami na szlakach karawan[2].

Terminem oaza określa się również obszary w strefach polarnych wolne od lodu. Na zasadzie analogii:

pustynia – oaza pustynna
pustynia lodowaoaza polarna

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Douglas Harper: Oasis. [w:] Online Etymology Dictionary [on-line]. [dostęp 2019-01-28].
  2. a b c d Alicja i Jerzy Szweykowscy (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 567. ISBN 83-214-1305-6.
  3. a b Zbigniew Podbielkowski: Roślinność kuli ziemskiej. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 1975, s. 79. ISBN 83-02-01456-7.