Otton Grosser (ur. 1 listopada 1883 w Nowym Sączu[1], zm. 12 lutego 1943 k. Stefanowa) – polski urzędnik Kolei Państwowych, podpułkownik saperów Wojska Polskiego.

Otton Grosser
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 listopada 1883
Nowy Sącz

Data i miejsce śmierci

12 lutego 1943
okol. Stefanowa

p.o. Dyrektora Dyrekcji Kolei w Katowicach
Okres

od 1933
do 1936

Poprzednik

Stanisław Łaguna

Następca

Adam Wyleżyński

Dyrektor Dyrekcji Kolei we Lwowie
Okres

od 1936
do 1939

Poprzednik

Stanisław Łaguna

Szef Wojskowej Dyrekcji Kolejowej zs. w Warszawie
Okres

od 1939

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej

Życiorys edytuj

Pochodzenia żydowskiego.[2] Jako urzędnik C. K. Dyrekcji Kolei Północnej w Wiedniu od ok. 1909 był aspirantem na stacji w Krzeszowicach[3], od około 1910 był aspirantem na stacji w Oświęcimiu[4], a od ok. 1910 w kolejnych latach był zatrudniony jako asystent na stacji w Krakowie[5][6][7].

Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. 19 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę Oddziale IV Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[8]. 1 czerwca 1921 pełnił nadal służbę w Oddziale IV Sztabu MSWojsk. w Warszawie, a jego oddziałem macierzystym był wówczas 4 pułk Strzelców Podhalańskich[9]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 398. lokatą w korpusie oficerów piechoty[10].

Następnie został przeniesiony do korpusu oficerów kolejowych. W latach 1923–1924 pełnił służbę w Oddziale IV Sztabu Generalnego w Warszawie na stanowisku wojskowego komisarza kolejowego, pozostając oficerem nadetatowym 2 pułku wojsk kolejowych w Jabłonnie (od 1 października 1924 – 2 Pułku Saperów Kolejowych)[11][12]. 12 kwietnia 1927 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 4. lokatą w korpusie oficerów saperów kolejowych[13]. W 1928 był delegatem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego przy Ministerstwie Komunikacji, nadal będąc przydzielonym do 2 pułku saperów kolejowych[14]. Z dniem 4 grudnia 1928 został przeniesiony z korpusu oficerów saperów kolejowych do korpusu oficerów inżynierii i saperów z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku[15]. Z dniem 31 stycznia 1930 został przeniesiony do rezerwy z równoczesnym przeniesieniem w rezerwie do 2 batalionu mostów kolejowych w Jabłonnie[16]. W 1934 jako podpułkownik rezerwy był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr I jako oficer reklamowany na 12 miesięcy i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[17].

Został pracownikiem Kolei Państwowych. Mianowany na stanowisko wicedyrektora Okręgowej Dyrekcji Kolei Państwowych w Katowicach, a z tej posady w lipcu 1933 został pełniącym obowiązki dyrektora (po odejściu inż. Stanisława Łaguny)[18]. W marcu 1936 został dyrektorem Okręgowej Dyrekcji Kolei Państwowych we Lwowie (także zastępując S. Łagunę)[19][20]. Pełniąc to stanowisko na początku 1938 został mianowany przez Ministra Komunikacji płk. Juliusza Ulrycha przedstawicielem lotnictwa do Państwowej Rady Sportu Lotniczego[21]. 16 kwietnia 1936 został wybrany prezesem zarządu Lwowskiego Okręgu Wojewódzkiego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej[22][20]. Był też prezesem Aeroklubu Lwowskiego[20]. Nadzorował organizację Krajowej Wystawy Lotniczej we Lwowie (1938)[20]. Pod koniec 1938 został mianowany na stanowisko dyrektora Warszawskiej Dyrekcji Kolejowej[23]. Mimo tego stanowisko dyrektora PKP we Lwowie opuścił latem 1939 i wtedy wyjechał do Warszawy po nominacji na posadę dyrektorską tamże[24]. W 1939 został szefem Wojennej Dyrekcji Kolejowej[25].

Po wybuchu II wojny światowej i nastaniu okupacji niemieckiej zaangażował się w działalność konspiracyjną. Został oficerem Armii Krajowej. Pełnił funkcję szefa Biura Wojskowego Komunikacji Komendy Głównej AK[26] (1942). Został aresztowany przez Niemców i rozstrzelany 12 lutego 1943 podczas egzekucji w Lasach Chojnowskich.

Był drugim mężem aktorki Ireny Solskiej[27][28].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Otton Grosser. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2021-03-30].
  2. Stanisław Salmonowicz: Sprawa Kurcyusza. Przyczynek do dziejów Komendy Głównej ZWZ-AK, Dzieje Najnowsze, Rocznik XXIX — 1997, s. 145
  3. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 822.
  4. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 896.
  5. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 887.
  6. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 380.
  7. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 382.
  8. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 32 z 25 sierpnia 1920 roku, poz. 789.
  9. Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 233, 640.
  10. Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 32.
  11. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 11, 984, 993.
  12. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 11, 899, 905.
  13. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 118.
  14. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 635, 639.
  15. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 11.
  16. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 29 stycznia 1930 roku, s. 32.
  17. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 163, 815.
  18. Zmiany na kierowniczych stanowiskach kolejowych. „Codzienna Gazeta Handlowa”. Nr 167, s. 1, 25 lipca 1933. 
  19. Kronika miejska. Pożegnanie dyr. inż. Łaguny. „Gazeta Lwowska”. Nr 54, s. 2, 6 marca 1936. 
  20. a b c d Wspaniała rewia rozwoju lotnictwa polskiego. Otton Grosser. „Wschód”. Nr 86, s. 5, 10 czerwca 1938. 
  21. Nominacja dyr. Grossera. „Gazeta Lwowska”. Nr 28, s. 2, 6 lutego 1938. 
  22. Komunikaty. Nowy zarząd Lwowskiego Okręgu Wojewódzkiego LOPP. „Gazeta Lwowska”. Nr 91, s. 2, 22 kwietnia 1936. 
  23. Dyr. PKP Otto Grosser wyjeżdża do Warszawy. „Gazeta Lwowska”. Nr 288, s. 3, 28 grudnia 1938. 
  24. Dyrektor Kolei pułk. Otton Grosser opuszcza miasto Lwów. „Wschód”. Nr 143, s. 1, 13 sierpnia 1939. 
  25. Rafał Dmowski: Funkcjonowanie Kolei na południowym Podlasiu w przededniu wojny i jej rola w Kampanii Wrześniowo-Październikowej 1939 roku na przykładzie Siedleckiego Węzła Kolejowego (Zarys problematyki), [w:] Kazimierza Pindel (red.): Podlasie w działaniach wojennych we wrześniu 1939 roku, Instytut Historii Akademii Podlaskiej Siedlce 2003, s. 197-230.
  26. VIII. Departament Rolnictwa. dws-xip.pl. [dostęp 2015-10-09].
  27. Irena Solska w bazie Filmweb
  28. Irena Solska. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2015-10-09].
  29. M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi na polu usprawnienia administracji kolejowej”.
  30. Odznaczenia z okazji XV-lecia L. O. P. P.. „Wschód”. Nr 99, s. 6, 9 października 1938. 
  31. M.P. z 1925 r. nr 56, poz. 217 „za szczególne zasługi, położone w dziedzinie organizacji i administracji armji Rzeczypospolitej Polskiej”.
  32. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 635.
  33. Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 282.

Bibliografia edytuj