Owczary (powiat gorlicki)
Owczary (d. Rychwałd do 1946 r.) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Sękowa.
| ||
| ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo |  małopolskie
| |
| Powiat | gorlicki | |
| Gmina | Sękowa | |
| Sołectwo | Owczary | |
| Liczba ludności (2009) | 251 | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 18 | |
| Kod pocztowy | 38-307 | |
| Tablice rejestracyjne | KGR | |
| SIMC | 0464946 | |
Położenie na mapie gminy Sękowa   Owczary | ||
Położenie na mapie Polski  Owczary | ||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  Owczary | ||
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  Owczary | ||
 49°35′48″N 21°10′10″E/49,596667 21,169444
| ||
Integralne części miejscowości: Dół, Góra, Kozylów[1].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego.
ToponimiaEdytuj
Nazwa wsi pochodzi od niemieckiego słowa Reichwald bogaty las; wielki szmat lasów. Pierwotnie była to wieś niemiecka (zob. Głuchoniemcy). W średniowieczu nie do końca ustalono postać nazwy miejscowości, była oddawana w formie jako Reichwald 1404, Richwald (1404), de Richwald (1426), Richwald (1581). Po drugiej wojnie światowej na skutek działań KUNM została zmieniona urzędowo na Owczary[2].
HistoriaEdytuj
Wieś została ponownie lokowana na prawie wołoskim w 1417[3][4].
ZabytkiEdytuj
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[5]
- cerkiew Opieki Matki Bożej, współużytkowana przez greckokatolicką parafię Opieki Matki Bożej oraz rzymskokatolicką parafię w Sękowej;
- cmentarz cerkiewny;
- ogrodzenie z bramką;
- cmentarz wojenny nr 70 z I wojny światowej.
Cerkiew greckokatolicka pw. Opieki BogarodzicyEdytuj
Cerkiew greckokatolicka pw. Opieki Bogarodzicy (Opieki Matki Bożej) – wybudowana w 1653 r. Jest to cerkiew trójdzielna, konstrukcji zrębowej, nad nawą i prezbiterium oddzielne dachy, potrójnie łamane uskokowo, kolejno przechodzące w smukłe wieżyczki. Prezbiterium i nawę nakrywają kopuły namiotowe. Obecne prezbiterium wzniesione zostało w 1710 roku, a wieża w 1783. Wewnątrz cenne wyposażenie cerkiewne z XVII, XVIII i XIX wieku. Ściany ozdobione polichromią z 1938 roku. Znajduje się tam również barokowy ikonostas oraz barokowe ołtarze boczne[6]. W 1994 roku obiekt otrzymał prestiżową nagrodę Prix Europa Nostra za wzorowo prowadzone prace konserwatorskie. Cerkiew ozdobiona jest polichromią figuralno-ornamentalną z 1938 roku. Ikony z ikonostasu pochodzą z 1712 i 1756 roku. Dwa barokowe ołtarze boczne: lewy ikona Matki Boskiej z Dzieciątkiem, prawy z podobizną św. Mikołaja. W prezbiterium mały ołtarzyk z ikoną Chrystusa Nauczającego[7]
Cerkiew znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego. W 2013 została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie.
Szlaki turystyczneEdytuj
od cerkwi do cmentarza nr 70 (szlak cmentarny)
PrzypisyEdytuj
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Kazimierz Rymut. Nazwy miejscowe dawnego powiatu Bieckiego s. 42
- ↑ Roman Reinfuss, Śladami Łemków, Wydawnictwo PTTK Kraj, Warszawa 1990, s. 10, ISSN 83-7005-238-X
- ↑ Marek Okoń, Beskidy część wschodnia, Wydawnictwo PTTK Kraj, Kraków 1987, s. 47, ISSN 83-7005-099-9
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie. 2018-09-30.
- ↑ G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61444-15-2, ss.122-124
- ↑ Paweł Kutaś „Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce”, Zakrzów 2013, ISBN 978-83-60941-50-8, ss. 92-93
Linki zewnętrzneEdytuj
- Rychwałd w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. X: Rukszenice – Sochaczew. Warszawa 1889.