Owsica
Owsica, enterobioza (łac. enterobiosis, oxyuriasis) – inwazyjna choroba pasożytnicza spowodowana przez drobnego nicienia – owsika ludzkiego (Enterobius vermicularis).
| Oxyuriasis | |
| |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
EtiologiaEdytuj
Owsik dostaje się do organizmu człowieka przez połknięcie lub wdychanie jaj. Z jamy ustnej jajo przedostaje się do jelita grubego. Zarażenie może też występować na drodze retroinwazji (reinwazji)[1] polegającej na aktywnym wnikaniu larw (krótko po złożeniu) przez odbytnicę do jelita grubego. Robaki dojrzewają po 2-4 tygodniach, a żyją do 2 miesięcy. Samica, która wędruje nocą, składa ok. 8000-12000 jaj w lepkiej wydzielinie w okolicy odbytu, a także w przypadku kobiet niekiedy w przedniej części pochwy. Jaja są składane poza organizmem człowieka, aby zapewnić odpowiednią wilgotność oraz temperaturę 30-36 stopni Celsjusza. Chorzy, dotykając palcami okolic krocza i bielizny osobistej, zbierają na swoje ręce jajeczka; znajdują się one również w pościeli, co zagraża personelowi medycznemu. Jeżeli są przestrzegane zasady higieny, cykl życiowy nie zamknie się.
Objawy i przebiegEdytuj
Około 1/3 zakażeń przebiega subklinicznie, w objawowych postaciach choroby najczęstszymi manifestacjami owsicy są: świąd odbytu, utrata łaknienia, niepokój i podniecenie (objawiające się zgrzytaniem zębów), czasem niedokrwistość. Przyczyną bólu jest wtórne zakażenie bakteryjne i martwica śluzówki odsłaniająca jej zakończenia nerwowe. Na skórze okołoodbytniczej i krocza można zaobserwować twory barwy szarobiałej (są to samice owsika ludzkiego). Możliwe są zakażenia ektopiczne, gdy pasożyty znajdą się w nietypowych miejscach przewodu pokarmowego – często zasiedlany jest wyrostek robaczkowy. Rzadko robaki dostają się do dróg moczowo-płciowych.
Do rzadkich przypadków należą powikłania: przewlekłe zapalenie jelita grubego, zapalenie wyrostka robaczkowego (to ostatnie prawdopodobne, ale nie udowodnione).
ZapobieganieEdytuj
Jednym ze sposobów profilaktyki jest przestrzeganie higieny osobistej i intymnej . Duże znaczenie ma pedantyczne przestrzeganie czystości. Należy regularnie zmieniać bieliznę oraz pościel, a także dokładnie podmywać się po wypróżnieniu. Wodą z mydłem zmywa się 90% jaj złożonych w ciągu nocy. [2]
LeczenieEdytuj
Leczenie stosuje się w postaciach objawowych infestacji i polega na podaniu jednorazowej dawki mebendazolu (200 mg p.o.), albendazolu (200 mg p.o.) lub pyrantelu (10 mg/ kg masy ciała p.o.). Kurację pyrantelem powtarza się po 2 tygodniach, albendazolem i mebendazolem po miesiącu. Mebendazolu i albendazolu nie podaje się kobietom w ciąży i dzieciom do 2. roku życia. Niemowlętom nie podaje się leków przeciwpasożytniczych, ale leczy się współdomowników. Znaczenie mają również zabiegi higieniczne i dieta polegająca na ograniczeniu węglowodanów i przyjmowaniu dużej ilości błonnika.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Jolanta Hempel-Zawitkowska: Zoologia dla uczelni rolniczych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-15076-1.
- ↑ Antoni Deryło (red.), Parazytologia i akaroentomologia medyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
BibliografiaEdytuj
- Inwazje i choroby pasożytnicze. W: Zbigniew Pawłowski: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Zdzisław Dziubek (red.). Wyd. wydanie III uaktualnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, s. 468-470. ISBN 83-200-2748-9.
Linki zewnętrzneEdytuj
- Enterobiasis. CDC Division of Parasitic Diseases. [dostęp 2007-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 listopada 2013)].
