Phytophthora alni
Phytophthora alni Brasier & S.A. Kirk – gatunek organizmów należący do grzybopodobnych lęgniowców[1]. Grzyb mikroskopijny, pasożyt. U olszy wywołuje chorobę zwaną fytoftorozą drzew[2].
 Nekroza kory olszy spowodowana przez P. alni | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Phytophthora alni |
| Nazwa systematyczna | |
| Phytophthora alni Brasier & S.A. Kirk Mycol. Res. 108(10): 1174 (2004) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phytophthora, Peronosporaceae, Peronosporales, Peronosporidae, Peronosporea, Incertae sedis, Oomycota, Chromista[1].
- Phytophthora alni Brasier & S.A. Kirk 2004 subsp. alni
- Phytophthora alni subsp. multiformis Brasier & S.A. Kirk 2004
- Phytophthora alni subsp. uniformis Brasier & S.A. Kirk 2004
Uważa się, że gatunek ten istnieje od niedawna, i że powstał w wyniku skrzyżowania dwóch różnych gatunków, jest więc mieszańcem[4].
Morfologia edytuj
Można hodować go na pożywce CA. Tworzy na niej nieregularne kolonie, o obszarach rosnących z różną szybkością. Optymalna temperatura wzrostu kolonii wynosi 25 °C, minimalna 10 °C, maksymalna 30 °C. Strzępki o gładkiej powierzchni jednakowej grubości, bez brodawek i zgrubień, rozgałęziające się pod niemal prostym kątem. Zarodnie pływkowe wyrastają na długich i prostych sporangioforach i nie wykazują tendencji do opadania. Są eliptycznego kształtu, bez zgrubienia na szczycie (nonpapilate) i mają rozmiar 35–68 × 23–51,5 µm.. Pływki uwalniają się szerokim otworem. Na sztucznych pożywkach normalnie nie tworzy zarodni pływkowych, ale można go do tego pobudzić dodatkiem niesterylnego ekstraktu glebowego[2].
Jest homotaliczny; lęgnie i plemnie tworzą się na tej samej plesze. Lęgnie mają bruzdkowaną ścianę i rozmiar 36–57 µm. Plemnie zazwyczaj tworzą się wokół lęgni i mają rozmiar 16–27,5 × 12–20 µm. Powstająca oospora ma średnicę 25–47 µmi otoczona jest gładką i cienką ścianą[2].
Rozmnażanie edytuj
Rozprzestrzenia się głównie za pomocą pływek. Uwalniane są w obecności wody i gdy temperatura nie ulega wielkim wahaniom. Gdy zetkną się z korzeniami roślin pływki kiełkują tworząc strzępkę kiełkową, która potrafi wniknąć przez zdrowe korzenie. Pływki mogą być roznoszone w dół rzek i potoków wraz z prądem wody, ale mogą być przenoszone także w górę rzeki przez ptaki brodzące, opony pojazdów, narzędzia do pielęgnacji roślin. Może rozprzestrzeniać się także wraz z zakażonymi sadzonkami[5].
Występowanie i siedlisko edytuj
Gatunek wykryty został w 1993 r. w Anglii na olszy (formalnie jako nowy gatunek opisano go w roku 2004)[6]. Zaraz potem stwierdzono jego obecność we Francji, a wkrótce również w Austrii[5]. Ostatnio stwierdzono jego obecność również w Ameryce Północnej[4]. W Niemczech spowodował duże szkody. Sprowadzonymi z zagranicy i zakażonymi tym patogenem sadzonkami olszy obsadzono bowiem brzegi rzeki w celu ich umocnienia. Patogen wraz z płynącą wodą wkrótce rozprzestrzenił się w dół rzeki. W Polsce uznany jest za gatunek obcy i inwazyjny[5].
Jest patogenem bardzo zjadliwym. Jak dotąd w warunkach naturalnych stwierdzono jego występowanie tylko na olszy, ale badania laboratoryjne wskazują, że może rozwijać się także na orzechu włoskim, kasztanie jadalnym i wiśni ptasiej[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2017-05-18] (ang.).
- ↑ a b c Red. Leszek B. Orlikowski, Tomasz Oszaka. Fytoftorozy w szkółkach i drzewostanach leśnych. Klucz do oznaczania Phytophthora. Wydano na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych. Warszawa 2009.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2017-05-18] (ang.).
- ↑ a b Brasier CM, Cooke DE, Duncan JM (1999). „Origin of a new Phytophthora pathogen through interspecific hybridization.”. Proc Natl Acad Sci USA. 96 (10): 5878–83.
- ↑ a b c Gatunki obce w Polsce. Phytophthora alni subsp. alni Brasier & Kirk. [dostęp 2015-01-12].
- ↑ Clive M. Brasier i inni, Phytophthora alni sp. nov. and its variants: designation of emerging heteroploid hybrid pathogens spreading on Alnus trees, „Mycological Research”, 108 (10), 2004, s. 1172–1184, DOI: 10.1017/S0953756204001005, PMID: 15535068 (ang.).
- ↑ B. Thoirain, C. Husson & B. Marçais, Risk Factors for the Phytophthora-Induced Decline of Alder in Northeastern France, „Phytopathology”, 97 (1), 2007, s. 99–105.