Pigwowiec chiński (Pseudocydonia sinensis) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny różowatych (Rosaceae). Reprezentuje monotypowy rodzaj Pseudocydonia. Występuje w środkowych i wschodnich Chinach, a jako gatunek introdukowany na Półwyspie Koreańskim, w Japonii i Kalifornii[3]. W naturze rośnie w skalistych lasach[5]. Uznawana jest za atrakcyjne drzewo ozdobne, ale uprawiane jest rzadko[5]. Owoce są jadalne[6].

Pigwowiec chiński
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

Pseudocydonia

Gatunek

pigwowiec chiński

Nazwa systematyczna
Pseudocydonia sinensis (Thouin) C. K. Schneid.
Gatt. Pomac. 29. 1890
Synonimy
  • Chaenomeles sinensis (Dum.Cours.) Koehne
  • Cydonia chinensis Lindl.
  • Cydonia sinensis (Dum.Cours.) Thouin
  • Malus sinensis Dum.Cours.
  • Pyrus chinensis Spreng.
  • Pyrus sinensis (Dum.Cours.) Poir.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Morfologia edytuj

Pokrój
Krzew lub drzewo osiągające wysokość do 10 m. Pędy okrągłe na przekroju, za młodu owłosione, ale szybko łysiejące, pozbawione cierni[7].
Liście
Skrętoległe, sezonowe. Wspierające je przylistki są jajowate do lancetowatych, o długości do 12 mm, nagie, zaostrzone, na brzegu piłkowane gruczołowato. Ogonek liściowy omszony, o długości do 1 cm. Blaszka liściowa eliptyczno-jajowata, o długości 5–8 cm i szerokości 3,5–5,5 cm. Za młodu jest żółtobiało owłosiona, ale szybko łysieje. Brzeg blaszki jest bardzo ostro, ościście piłkowany[7].
Kwiaty
Pojedyncze, na szypułkach nagich, do 1 cm długości. Hypancjum dzwonkowate. Działki kielicha odgięte, trójkątnie lancetowate, do 1 cm długości. Płatki korony zaróżowione, zaokrąglone na szczycie, u nasady ściągnięte w krótki paznokieć. Korona osiąga średnicę 2,5–3 cm. Pręciki są liczne i krótkie – osiągają ok. połowy długości płatków. Zalążnia jest dolna, złożona z 3–5 owocolistków[7], w których rozwijają się liczne zalążki[5].
Owoce
Jabłkowate (zewnętrzna skórka i miąższ powstaje z dna kwiatowego), krótkoszypułkowe, wąskoelipsoidalne, osiągające 10–15 cm długości[7].

Systematyka edytuj

Gatunek z monotypowego rodzaju Pseudocydonia należącego do podplemienia Malinae, plemienia Maleae, podrodziny Amygdaloideae w obrębie rodziny różowatych Rosaceae[8].

W przeszłości gatunek klasyfikowany był do różnych rodzajów, czego efektem jest długa lista nazw synonimicznych[3].

Zastosowanie edytuj

Sztuka kulinarna: owoce są twarde i bardzo cierpkie, dlatego też nie nadają się do spożycia w stanie surowym. W kuchni japońskiej (jap. 花梨 karin) wykorzystuje się je natomiast jako na przetwory: dżemy, galaretki. Popularne są również owoce kandyzowane[6].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-25] (ang.).
  3. a b c Pseudocydonia sinensis (Dum.Cours.) C.K.Schneid.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-21].
  4. Pseudocydonia sinensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. a b c Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 253. ISBN 0-333-73003-8.
  6. a b Richard Hosking: A Dictionary of Japanese Food, Tokyo 1996
  7. a b c d Chaenomeles sinensis (Thouin) Koehne. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-12-21].
  8. Genus Pseudocydonia (C. K. Schneid.) C. K. Schneid.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2021-12-21].