Wikipedia

Pogrzeb Benedykta XVI

Pogrzeb Benedykta XVI – ceremonia pogrzebowa pierwszego od XV wieku emerytowanego papieża Benedykta XVI, która odbyła 5 stycznia 2023 roku, sześć dni po jego śmierci.

Pogrzeb Benedykta XVI
Miejsce

Plac Świętego Piotra
 Watykan

Data

5 stycznia 2023

Celebrans uroczystości

Franciszek
Giovanni Battista Re (Liturgia eucharystyczna oraz obrzęd pogrzebowy)

Liczba uczestników

400 biskupów, 120 kardynałów, ponad 3700 kapłanów oraz 100 tys. wiernych

Uwagi

• Była to pierwsza w historii uroczystość w Watykanie, podczas której odbył się pogrzeb emerytowanego papieża, a uroczystościom przewodniczył urzędujący biskup Rzymu.

W uroczystości brali udział przywódcy polityczni (m.in. prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, prezydent Włoch Sergio Mattarella i prezydent Litwy Gitanas Nauseda) przedstawiciele innych religii. Uroczystości zgromadziły kilkadziesiąt tysięcy osób obecnych na placu Świętego Piotra. Trumna z ciałem zmarłego papieża została złożona w Grotach Watykańskich.

Okoliczności śmierci edytuj

Papież chorował na stwardnienie zanikowe boczne, od 2020 miał problemy z mową, a w ostatnich dniach przed śmiercią miał kłopoty z oddychaniem[1].

28 grudnia 2022, podczas audiencji generalnej, papież Franciszek poprosił o modlitwę za Benedykta XVI, którego stan zdrowia w ostatnich godzinach pogorszył się. Dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej Matteo Bruni potwierdził, że nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia emerytowanego papieża i jest on pod stałą opieką lekarską[2][3]. 29 grudnia 2022 Benedykt XVI otrzymał sakrament namaszczenia chorych, uczestniczył we mszy świętej – choć jej nie koncelebrował – i przyjął Komunię Świętą[4][5]. Przez kolejne dni jego stan pozostawał poważny, ale stabilny[6]. Zmarł o godzinie 9:34, w klasztorze Mater Ecclesiae[7]. Tuż po jego śmierci, jako pierwszy, do klasztoru udał się jego następca[8][9].

Reakcje na śmierć edytuj

Kondolencje oraz ubolewanie w związku ze śmiercią papieża wyrazili przedstawiciele: Argentyny[10], Austrii[11], Brazylii[12], Czech[13], Danii[14], Filipin[15], Francji[16], Hiszpanii[17], Holandii[18], Indonezji[19], Irlandii[20], Izraela[21], Japonii[22], Kanady[22], Korei Południowej[23], Kostaryki[24], Luksemburga[25], Meksyku[26], Niemiec[22], Norwegii[22], Palestyny[27], Polski[28], Portugalii, Rosji[22], Stanów Zjednoczonych[22], Ukrainy[29] oraz Włoch[22]. Na znak kondolencji po śmierci papieża seniora w Kostaryce[30], Kubie[31] i Portugalii[32] ogłoszono żałobę narodową.

Prezydent Polski Andrzej Duda napisał na Twitterze[28]:

„Papież Benedykt XVI odszedł do Domu Ojca. Świat utracił dziś jednego z najwybitniejszych teologów XX i XXI wieku, bliskiego współpracownika św. Jana Pawła II. Jego życie, dzieła i posługa duszpasterska to drogowskaz wśród wielu krętych i zwodniczych dróg współczesności. R.I.P.”

Cyryl I zawarł w swoich kondolencjach słowa[33]:

„Niepodważalny autorytet Benedykta XVI jako wybitnego teologa pozwolił mu wnieść znaczący wkład w rozwój współpracy międzychrześcijańskiej, w dawanie świadectwa Chrystusowi w obliczu zsekularyzowanego świata oraz w obronę tradycyjnych wartości moralnych”

Uroczystości żałobne (1–4 stycznia 2023) edytuj

 
Ciało Benedykta XVI, wystawione w bazylice św. Piotra; w tle widać prezydenta Włoch Sergio Mattarellę

1 stycznia 2023 ciało zmarłego Benedykta XVI zostało wystawione w kaplicy klasztoru Mater Ecclesiae, gdzie żegnali go jego współpracownicy[34]. Dzień później o godz. 7:00 ciało zostało wprowadzone do bazyliki św. Piotra na Watykanie i po krótkim nabożeństwie pod przewodnictwem kard. Mauro Gambettiego, archiprezbitera bazyliki watykańskiej, wystawione na widok publiczny, dając wiernym możliwość oddania hołdu zmarłemu papieżowi[35]. Ciało spoczywało na widoku do 4 stycznia, a Stolica Apostolska podała, że w trakcie tych dni hołd zmarłemu oddało ok. 200 tys. wiernych; w tym prezydent Włoch Sergio Mattarella oraz premier Giorgia Meloni[36][37][38]. 4 stycznia twarz Benedykta XVI została zasłonięta białą chustką, a następnie ciało zostało złożone do trumny[39].

Podczas wszystkich uroczystości ciało emerytowanego papieża było odziane w czerwone szaty liturgiczne, wraz z białą mitrą oraz różańcem w ręku[40]. Z racji tego, że w momencie śmierci Benedykt XVI nie pełnił funkcji papieża, podczas uroczystości nie miał on na sobie paliusza oraz krzyża papieskiego[41].

Uroczystości pogrzebowe (5 stycznia 2023) edytuj

 
Uroczystość pogrzebowa emerytowanego papieża Benedykta XVI

5 stycznia 2023 około godziny 9:00 na plac św. Piotra została wniesiona trumna z ciałem emerytowanego papieża Benedykta XVI[42]. Pół godziny później rozpoczęła się uroczysta liturgia pogrzebowa, która zgodnie z prośbą denata była krótsza i mniej oficjalna, niż zwykła ceremonia pogrzebu papieskiego[43]. Podczas uroczystości, liturgii słowa przewodniczył papież Franciszek, zaś liturgii eucharystycznej przy ołtarzu oraz obrzędom pogrzebowym – dziekan Kolegium Kardynalskiego Giovanni Battista Re[42][44]. Homilię wygłosił papież Franciszek, a w jej tekście skupił się przede wszystkim na odczytanej wcześniej Ewangelii, wspominając krótko o życiu zmarłego, doceniając jego zasługi dla kościoła[45]. W uroczystości uczestniczyło 400 biskupów, 120 kardynałów, ponad 3700 kapłanów z całego świata oraz 100 tysięcy wiernych zgromadzonych na placu św. Piotra[46].

 
Trumna z ciałem Benedykta XVI w grobie w Grotach Watykańskich, po lewej abp Georg Gänswein
 
Grobowiec Benedykt XVI

Po pogrzebie trumna z prostych desek z drewna cyprysowego (symbolu nieśmiertelności) złożona została w drugiej, cynkowej, ta szczelnie zalutowana i umieszczona w trzeciej, wykonanej z drewna orzechowego. Do trumny został włożony woreczek z medalami wybitymi w czasie pontyfikatu Benedykta XVI, jego paliusz, który nosił przez swój pontyfikat oraz umieszczony w ołowianym pojemniku akt, który zawiera najważniejsze fakty z okresu jego pontyfikatu[47][48][49]. Ciało Benedykta zostało pochowane podczas prywatnej ceremonii w Grotach Watykańskich, w miejscu gdzie wcześniej, do czasu beatyfikacji, pochowani byli najpierw w latach 1963–2000 Jan XXIII a później w latach 2005–2011 Jan Paweł II[50][51][52][53][54][55].

Była to pierwsza w historii uroczystość w Watykanie, podczas której odbył się pogrzeb emerytowanego papieża, a uroczystościom przewodniczył urzędujący biskup Rzymu. Ostatni taki przypadek miał miejsce w 1802 roku, kiedy to ówczesny papież Pius VII przewodniczył uroczystości pogrzebowej swojego, zmarłego trzy lata wcześniej, poprzednika Piusa VI[56]. Była to też pierwsza taka uroczystość, po której nie zostało zwołane konklawe w celu wyboru nowego papieża[57][58][59].

Przedstawiciele państw i organizacji edytuj

 
Dygnitarze podczas pogrzebu, od lewej do prawej w pierwszym rzędzie: Marcelo Rebelo de Sousa, prezydent Portugalii; Andrzej Duda, prezydent Polski; Gitanas Nausėda, prezydent Litwy; królowa Hiszpanii Sofía; oraz król Filip i królowa Belgii Matylda.

Zgodnie z życzeniem zmarłego, tylko rządy Włoch i Niemiec zostały zaproszone do wysłania oficjalnych delegacji[60]. Przedstawiciele władz innych państw mogli przybyć na uroczystość, jednak w charakterze prywatnym[60]. Ostatecznie na pogrzeb przybyli przedstawiciele piętnastu krajów oraz licznie zebrani przedstawiciele różnych wyznań.

Koronowane głowy:

Oficjalne delegacje:

Szefowie państw i rządów lub ich przedstawiciele

Przypisy edytuj

  1. ↑ Na co zmarł Benedykt XVI? Ta choroba rozwija się stopniowo, ale paraliżuje całe ciało [online], medonet.pl [dostęp 2022-12-31] (pol.).
  2. ↑ Papież Franciszek odwiedził chorego Benedykta XVI – Vatican News [online], vaticannews.va, 28 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  3. ↑ Papież prosi o modlitwę za Benedykta XVI: jest bardzo chory, ale w ciszy wspiera Kościół – Vatican News [online], vaticannews.va, 28 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-28] (pol.).
  4. ↑ Abp Gänswein: Benedykt XVI to skarb, który nam pozostanie. ekai.pl, 2023-01-05. [dostęp 2023-01-05].
  5. ↑ Odejście Benedykta XVI, pokornego robotnika w winnicy Pańskiej [online], vaticannews.va, 31 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-31] (pol.).
  6. ↑ Rzecznik Watykanu: stan Papieża Seniora poważny, ale stabilny [online], vaticannews.va, 29 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-29] (pol.).
  7. ↑ Dichiarazione del Direttore della Sala Stampa della Santa Sede, Matteo Bruni [online], press.vatican.va, 31 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-31] (wł.).
  8. ↑ Abp Gänswein o ostatnich chwilach Benedykta XVI. ekai.pl, 2023-01-06. [dostęp 2023-01-06].
  9. ↑ Świat żegna się z Benedyktem XVI. vaticannews.va. [dostęp 2023-01-02].
  10. ↑ El Gobierno argentino y todo el arco político expresaron sus condolencias por el fallecimiento de Benedicto XVI – Agencia Noticias Argentinas NA [online], noticiasargentinas.com, 31 grudnia 2022 [dostęp 2023-07-31] (hiszp.).
  11. ↑ ORF at/Agenturen red, „Edle, sanfte Person”: Papst Franziskus würdigt Vorgänger [online], news.ORF.at, 31 grudnia 2022 [dostęp 2023-07-31] (niem.).
  12. ↑ Pope Francis and world leaders pay tribute to Benedict XVI, „BBC News”, 31 grudnia 2022 [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  13. ↑ Weekend headlines: Czech Republic and Slovakia mark 30 years since historic split [online], www.expats.cz, 31 grudnia 2022 [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  14. ↑ Mandag d 02 januar 2023, 14 10 Del denne artikel Del denne artikel Opdateret mandag d 02 januar 2023, Kl. 14.29, Dronningen sender kondolencer efter tidligere paves død [online], Berlingske.dk, 2 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-31] (duń.).
  15. ↑ Jom Garner, Marcos offers condolences on Benedict’s death [online], Daily Tribune, 2023 [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  16. ↑ Mort de Benoît XVI: Macron et les chefs d’État saluent les efforts et la dévotion du pape [online], BFMTV [dostęp 2023-07-31] (fr.).
  17. ↑ Europa Press, El Rey lamenta la muerte de Benedicto XVI y destaca su „extraordinaria vocación de servicio, humildad, entrega y amor” [online], www.europapress.es, 31 grudnia 2022 [dostęp 2023-07-31].
  18. ↑ Susanne Kurstjens, Wereld reageert op overlijden Benedictus: ‘Gigant van het geloof’ [online], Katholiek Nieuwsblad, 31 grudnia 2022 [dostęp 2023-07-31] (niderl.).
  19. ↑ Akbar Evandio, Jokowi Ucapkan Duka Cita atas Wafatnya Paus Benediktus XVI [online], Bisnis.com, 2023 [dostęp 2023-07-31] (indonez.).
  20. ↑ Office of the President of Ireland, Media Library News Releases [online], president.ie [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  21. ↑ ToI Staff, Netanyahu offers condolences for death of ex-pope Benedict, recounts Israel visit [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  22. ↑ a b c d e f g Pope Francis, world leaders pay tribute to Benedict XVI [online], www.aljazeera.com [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  23. ↑ Oh Seok-min, S. Korea offers condolences over death of former Pope Benedict XVI [online], Yonhap News Agency, 31 grudnia 2022 [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  24. ↑ EFE, Benedicto XVI: Costa Rica declara cuatro días de duelo nacional por el papa emérito [online], Blu Radio, 31 grudnia 2022 [dostęp 2023-07-31] (hiszp.).
  25. ↑ Décès de Sa Sainteté le Pape Benoît XVI – Message de condoléances du Grand-Duc à Sa Sainteté le Pape François | Cour grand-ducale [online], www.monarchie.lu [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  26. ↑ Benedicto XVI: AMLO y Marcelo Ebrard se unen a las condolencias tras muerte de papa emérito [online], MVS Noticias, 31 grudnia 2022 [dostęp 2023-07-31] (hiszp.).
  27. ↑ الرئيس عباس يُعزي بوفاة البابا الفخري بندكتس السادس عشر [online], وكالة خبر الفلسطينية للصحافة, 31 grudnia 2022 [dostęp 2023-07-31] (arab.).
  28. ↑ a b Śmierć Benedykta XVI. Reakcje polskich władz, „TVN24” [dostęp 2023-07-30] (pol.).
  29. ↑ By Amy Woodyatt i inni, Updates: Pope Benedict XVI dies [online], CNN, 31 grudnia 2022 [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  30. ↑ Benedict XVI: Costa Rica declares four days of national mourning for the pope emeritus. 24happenings.com, 31 grudnia 2022. [dostęp 2023-01-04]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  31. ↑ Cuba decreta duelo oficial por la muerte del papa emérito Benedicto XVI. oncubanews.com, 5 stycznia 2023. [dostęp 2023-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  32. ↑ Portugalia: dzień żałoby narodowej po śmierci Benedykta XVI. onet.pl. [dostęp 2023-01-04]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  33. ↑ Katolicka Agencja Informacyjna KAI, Kondolencje patriarchy Cyryla po śmierci Benedykta XVI | eKAI [online], eKAI | Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej, 31 grudnia 2022 [dostęp 2023-07-30].
  34. ↑ Ciało Benedykta XVI wystawione w kaplicy w Watykanie. Pokazano zdjęcia zmarłego | Wiadomości Radio ZET [online], wiadomosci.radiozet.pl, 2023 [dostęp 2023-07-30] (pol.).
  35. ↑ Przygotowania do pogrzebu Benedykta XVI. Tłumy wiernych, nadzwyczajne środki bezpieczeństwa [online], TVN24, 2 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-30] (pol.).
  36. ↑ Indicazioni circa l’Esposizione e le Esequie del Papa Emerito Benedetto XVI [online], press.vatican.va [dostęp 2023-07-30].
  37. ↑ Watykan: prawie 200 tys. osób pożegnało Benedykta XVI [online], niedziela.pl [dostęp 2023-07-30] (pol.).
  38. ↑ Świat żegna się z Benedyktem XVI – Vatican News [online], www.vaticannews.va, 2 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-30] (pol.).
  39. ↑ Deed of Pope Emeritus Benedict XVI placed in casket – Vatican News [online], www.vaticannews.va, 5 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-30] (ang.).
  40. ↑ Ciało Benedykta XVI wystawione w kaplicy klasztoru Mater Ecclesiae. Jedno zdjęcie jest bardzo symboliczne… [online], Aleteia Polska, 2023 [dostęp 2023-07-30] (pol.).
  41. ↑ What you need to know about the historic funeral of Pope Benedict XVI [online], America Magazine, 4 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-30] (ang.).
  42. ↑ a b Katolicka Agencja Informacyjna KAI, Pogrzeb papieża seniora Benedykta XVI | eKAI [online], eKAI | Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej, 5 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-30].
  43. ↑ To nie będzie pogrzeb taki, jak papieża Wojtyły [online], Gra w klasy [dostęp 2023-07-30] (pol.).
  44. ↑ Pierwsza taka msza w historii Kościoła: Papież pochował papieża [ZAPIS RELACJI] [online], www.rmf24.pl [dostęp 2023-07-30] (pol.).
  45. ↑ DAS, Papież w ogniu krytyki. Chodzi o słowa na pogrzebie Benedykta [online], wiadomosci.wp.pl, 5 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-30] (pol.).
  46. ↑ „Ojcze, w Twoje ręce powierzamy jego ducha”. Tysiące ludzi żegnało Benedykta XVI na placu św. Piotra. stacja7.pl. [dostęp 2023-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  47. ↑ Pierwsza taka msza w historii Kościoła: Papież pochował papieża. rmf24.pl. [dostęp 2023-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  48. ↑ Przebieg pogrzebu Benedykta XVI. niedziela.pl. [dostęp 2023-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  49. ↑ Tak wyglądało złożenie w grobie trumny z ciałem Benedykta XVI. rmf24.pl. [dostęp 2023-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  50. ↑ Grób papieża seniora Benedykta XVI dostępny dla wiernych. rmf24.pl. [dostęp 2023-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  51. ↑ Tak wyglądało złożenie w grobie trumny z ciałem Benedykta XVI. rmf24.pl. [dostęp 2023-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  52. ↑ Trumna z ciałem Benedykta XVI spoczęła w Grotach Watykańskich. stacja7.pl. [dostęp 2023-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  53. ↑ Przebieg pogrzebu Benedykta XVI. niedziela.pl. [dostęp 2023-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  54. ↑ Tam zostanie pochowany Benedykt XVI. Jest komunikat. onet.pl. [dostęp 2022-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  55. ↑ Benedykt XVI będzie pochowany tam, gdzie był grób Jana Pawła II. pap.pl. [dostęp 2023-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  56. ↑ W 1802 roku papież przewodniczył pogrzebowi swego poprzednika zmarłego trzy lata wcześniej. gosc.pl. [dostęp 2023-01-04]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  57. ↑ Nietypowa sytuacja. Ciało papieża zostanie wystawione. wiadomosci.wp.pl, 31 grudnia 2022. [dostęp 2023-01-02].
  58. ↑ Papież Franciszek: czujemy wdzięczność wobec Boga, że podarował Benedykta XVI Kościołowi i światu. pap.pl, 1 stycznia 2023. [dostęp 2023-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  59. ↑ È morto il Papa emerito Benedetto XVI: la sua vita in numeri. quifinanza.it, 31 grudnia 2022. [dostęp 2023-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  60. ↑ a b Pogrzeb Benedykta XVI. Na uroczystościach tylko dwie oficjalne delegacje. Pozostali – prywatnie [online], gazetapl, 5 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-30] (pol.).
  61. ↑ The Brussels Times, King Philippe and Queen Mathilde to attend funeral of Pope Benedict XVI [online], www.brusselstimes.com [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  62. ↑ Hiszpania: Królowa Zofia uda się na pogrzeb papieża Benedykta XVI; do Rzymu napływają pielgrzymi z Hiszpanii [online], wnp.pl [dostęp 2023-07-31] (pol.).
  63. ↑ a b AFP/KAP/Agenturen red, Benedikt XVI.: Könige und Staatschefs bei Beisetzung erwartet [online], religion.ORF.at, 3 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-31] (niem.).
  64. ↑ Funerali di Benedetto XVI, Meloni vedrà prima i leader sovranisti e poi Scholz [online], la Repubblica, 5 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-31] (wł.).
  65. ↑ Ratzinger: La Russa influenzato, Gasparri ai funerali [online], Agenzia Nova [dostęp 2023-07-31] (wł.).
  66. ↑ Chiara Severgnini, Le foto dei funerali di Ratzinger, in Vaticano [online], Corriere della Sera, 1 maja 2023 [dostęp 2023-07-31] (wł.).
  67. ↑ ZEIT ONLINE | Lesen Sie zeit.de mit Werbung oder im PUR-Abo. Sie haben die Wahl. [online], www.zeit.de [dostęp 2023-07-31].
  68. ↑ Former Taiwan VP Chen To Attend Pope Benedict’s Funeral [online], www.taiwanplus.com [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  69. ↑ a b mav ČTK, Pohřeb Benedikta XVI.: 100 tisíc věřících ve Vatikánu. Fiala a Klaus v prvních řadách [online], Blesk.cz, 5 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-31] (cz.).
  70. ↑ Conservatives unite to mourn Pope Emeritus Benedict XVI, „Le Monde.fr”, 5 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  71. ↑ Lithuanian president to attend funeral of Pope Benedict XVI [online], lrt.lt, 2 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  72. ↑ Prezydent Duda przybył do Rzymu, by wziąć udział w pogrzebie Benedykta XVI [online], TVN24, 4 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-31] (pol.).
  73. ↑ a b c Benedict XVI’s death and burial: Watching procedures become protocol [online], National Catholic Reporter [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  74. ↑ San Marino Rtv, Il cordoglio dei Capitani Reggenti espresso a Papa Francesco, che incontreranno il 20 marzo [online], San Marino Rtv, 5 stycznia 2023 [dostęp 2023-07-31] (wł.).
  75. ↑ CNA, Benedict XVI’s funeral: Tens of thousands attend simple, solemn liturgy for beloved pope emeritus [online], Catholic News Agency [dostęp 2023-07-31] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pogrzeb_Benedykta_XVI&oldid=73084448”