Pokrzewka aksamitna

Pokrzewka aksamitna
	Curruca melanocephala
	(J. F. Gmelin, 1789)
	; Samiec (Grecja)
	; Samica (Maroko)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	pokrzewki
Rodzaj	Curruca
Gatunek	pokrzewka aksamitna
Synonimy
	Motacilla melanocephala J. F. Gmelin, 1789; Sylvia melanocephala (J. F. Gmelin, 1789);
	Motacilla melanocephala J. F. Gmelin, 1789; Sylvia melanocephala (J. F. Gmelin, 1789);
Podgatunki
	C. m. melanocephala (J. F. Gmelin, 1789); C. m. leucogastra (Ledru, 1810); C. m. valverdei (J. Cabot & Urdiales, 2005); C. m. momus Hemprich & Ehrenberg, 1833; C. m. norrisae (Nicoll, 1917);
	C. m. melanocephala (J. F. Gmelin, 1789); C. m. leucogastra (Ledru, 1810); C. m. valverdei (J. Cabot & Urdiales, 2005); C. m. momus Hemprich & Ehrenberg, 1833; C. m. norrisae (Nicoll, 1917);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pokrzewka aksamitna^[3] (Curruca melanocephala) – gatunek niewielkiego ptaka z rodziny pokrzewek (Sylviidae). Występuje w krajach śródziemnomorskich – w południowej Europie, północnej Afryce i na Bliskim Wschodzie. Do Polski zalatuje wyjątkowo – trzecie stwierdzenie pochodzi z 22 maja 2016 r., kiedy to widziano ją w Krynicy Morskiej^[4]^[5].

PodgatunkiEdytuj

Wyróżniono kilka podgatunków C. melanocephala^[6]^[7]:

C. melanocephala melanocephala – południowa Europa (w tym wyspy na Morzu Śródziemnym) do zachodniej Turcji, północno-zachodnia Afryka. Obejmuje nieuznawany obecnie takson pasiphae, opisany z Krety.
C. melanocephala leucogastra – Wyspy Kanaryjskie.
C. melanocephala valverdei – południowe Maroko i Sahara Zachodnia.
C. melanocephala momus – północno-wschodni Egipt do skrajnie południowo-środkowej Turcji.
C. melanocephala norrisae – podgatunek wymarły, po raz ostatni stwierdzony w 1939 roku^[2], Fajum (północno-środkowy Egipt).

MorfologiaEdytuj

Wygląd: Samiec: pióra w większości szare, białe gardło, czarna głowa i czerwona obrączka oczna. Samica: pióra w większości szarobrązowe, szara głowa i również czerwona obrączka oczna. Młode są podobne do samicy.

Wymiary średnie: długość ciała ok. 13–14 cm
rozpiętość skrzydeł 15–18 cm
masa ciała 12–25 g^[8]

EkologiaEdytuj

Jajo kukułki (z lewej) i jaja pokrzewki aksamitnej

Biotop: Sady oliwne, lasy z sosnami, winnice i ogrody.
Gniazdo: Zawsze w miejscu dobrze osłoniętym, umieszczone w krzewach.
Jaja: Zwykle dwa lęgi w roku. Składa 3–5 jaj, żółtobiałych lub z czerwonobrązowymi plamami.
Wysiadywanie: Od złożenia ostatniego jaja trwa 13–14 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po 11–12 dniach.
Pożywienie: Owady, ich larwy, pająki, jesienią również jagody i inne owoce.

Status i ochronaEdytuj

IUCN uznaje pokrzewkę aksamitną za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, obliczona w oparciu o szacunki organizacji BirdLife International dla Europy z 2015 roku, mieści się w przedziale 25–54 miliony dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy^[2].

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[9].

Zobacz teżEdytuj

ptaki Polski

PrzypisyEdytuj

↑ Sylvia melanocephala, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2016-03-18] (ang.).
↑ ^a ^b ^c BirdLife International, Sylvia melanocephala, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2015-4 [dostęp 2016-03-18] (ang.).
↑ P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Sylviidae Leach, 1820 - pokrzewkowate - Sylvia warblers, parrotbills and allies (wersja: 2020-03-06). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-12].
↑ Tomasz Krzyśków. „Ptaki Polski”. 42 (2/2016), s. 4. Agencja Wydawniczo-Fotograficzna "Aves" (pol.).
↑ Komisja Faunistyczna. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2016. „Ornis Polonica”. 58, s. 83–116, 2017.
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Sylviid babblers, parrotbills, white-eyes (ang.). IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-12].
↑ Sardinian Warbler (Sylvia melanocephala) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-25)].
↑ N. Bouglouan: Sardinian Warbler (ang.). W: oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-06-11].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzneEdytuj

Zdjęcia i materiały multimedialne (ang.). W: eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology.

[itis-1] Sylvia melanocephala, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2016-03-18] (ang.).

[iucn-2] BirdLife International, Sylvia melanocephala, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2015-4 [dostęp 2016-03-18] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Sylviidae Leach, 1820 - pokrzewkowate - Sylvia warblers, parrotbills and allies (wersja: 2020-03-06). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-12].

[pta-4] Tomasz Krzyśków. „Ptaki Polski”. 42 (2/2016), s. 4. Agencja Wydawniczo-Fotograficzna "Aves" (pol.).

[kf2017-5] Komisja Faunistyczna. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2016. „Ornis Polonica”. 58, s. 83–116, 2017.

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Sylviid babblers, parrotbills, white-eyes (ang.). IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-12].

[ibc-7] Sardinian Warbler (Sylvia melanocephala) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-25)].

[oiseaux-8] N. Bouglouan: Sardinian Warbler (ang.). W: oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-06-11].

[9] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]

[6]

[7]

[8]

[9]