Wikipedia

Poziomkówka indyjska

Poziomkówka indyjska[6] (Potentilla indica (Andrews) Th. Wolf) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny różowatych. Współcześnie włączany do rodzaju pięciornik Potentilla, ale w polskiej literaturze botanicznej zwykle zgodnie z tradycyjną klasyfikacją opisywany jako przedstawiciel rodzaju poziomkówka Duchesnea[6]. Rodzime obszary jego występowania to południowa i wschodnia Azja[7]. Introdukowany i zdziczały w Europie, Afryce i Ameryce Północnej[8]. W Polsce gatunek uprawiany oraz dziczejący i w niektórych miejscach zadomowiony (kenofit)[9][6].

Poziomkówka indyjska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

pięciornik

Gatunek

poziomkówka indyjska

Nazwa systematyczna
Potentilla indica (Andrews) Th. Wolf
Syn. Mitteleur. Fl. 6(1): 661 661 1904[3][4]
Synonimy
  • Duchesnea indica (Andrews) Focke[5]
Multimedia w Wikimedia Commons

Systematyka edytuj

Gatunek tradycyjnie wyodrębniany jest zwykle w ramach rodzaju poziomkówka (Duchesnea) jako Duchesnea indica (Andrews) Focke[6][5]. Rodzaj opisany został przez Jamesa E. Smitha w 1811 i został szeroko zaakceptowany[10]. W niektórych ujęciach sugerowano przynależność tych roślin do rodzaju poziomka Fragaria[11], w innych na zagnieżdżenie w obrębie rodzaju pięciornik Potentilla[12], ale na ogół traktowany był i wciąż bywa jako odrębny[6][13].

Wnioski z badań nad relacjami filogenetycznymi wskazują jednak jednoznacznie na zagnieżdżenie tego rodzaju w obrębie rodzaju pięciornik Potentilla, i to w obrębie grupy obejmującej gatunek typowy tego rodzaju (Potentilla reptans)[14][10]. W aktualizowanych bazach taksonomicznych gatunek ten także jest włączany do tego rodzaju, np. w POWO[4].

Morfologia edytuj

  •  
    Kwiat
  •  
    Owoc pozorny
  •  
    Liść
  •  
    Rozłogi
Pokrój
Roślina zielna, osiągająca do 30 cm wysokości z tęgim, krótkim kłączem i z długimi rozłogami osiągającymi do 1 m długości[8].
Liście
Potrójnie złożone, podobne do liści truskawki, owłosione po obu stronach. U nasady z owalnymi lub szeroko lancetowatymi przylistkami o długości 5–8 mm. Ogonek liściowy od 1 do 5 cm. Listki owalne lub nieco rombowate o długości 1–5 i szerokości 1–3 cm[8].
Kwiaty
Pojedyncze, o średnicy od 1 do 2,5 cm, wyrastają na owłosionych szypułkach o długości od 0,2 do 6 cm. Działki kielicha dłuższe od płatków korony, zaostrzone, na szczycie z kilkoma ząbkami. Płatki żółte, zaokrąglone na końcach. Pręcików od 20 do 30. Owocolistki liczne, wolne[8].
Owoce
Owoce pozorne podobne do poziomki lub truskawki. Mięsiste, czerwieniejące po dojrzeniu, o średnicy 1–2 cm. Na ich powierzchni znajdują się owalne niełupki o długości 1,5 mm[8].
 
Zwarty płat poziomkówki

Zastosowanie edytuj

Gatunek uprawiany jest jako roślina ozdobna. Ze względu na intensywne rozrastanie się za pomocą rozłogów wykorzystywana jako roślina okrywowa, poza tym na obrzeżach rabat i w pojemnikach. Poza zwartą okrywą liści roślina ozdobna jest z powodu kwiatów pojawiających się od wiosny do początków lata, a pod koniec lata z powodu jaskrawo czerwonych owoców pozornych. Są one suche i niesmaczne[15].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-01-02] (ang.).
  3. ↑ Taxon: Potentilla indica. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-01-02]. (ang.).
  4. ↑ a b Potentilla indica (Andrews) Th.Wolf. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-29].
  5. ↑ a b Duchesnea indica (Andrews) Focke. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-01-02]. (ang.).
  6. ↑ a b c d e Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 73, ISBN 978-83-62975-45-7.
  7. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2013-01-02].
  8. ↑ a b c d e Duchesnea indica. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-01-02]. (ang.).
  9. ↑ B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.
  10. ↑ a b Torsten Eriksson, Nannie L. Persson, Jenny E.E. Smedmark, What is Potentilla? A phylogeny-based taxonomy for Potentillinae (Rosaceae), „Taxon”, 71 (3), 2022, s. 493-505, DOI: 10.1002/tax.12679.
  11. ↑ D. J. Mabberley. Potentilla and Fragaria (Rosaceae) reunited. „Telopea”. 9 (4), s. 793-801, 2002. 
  12. ↑ Torsten Eriksson, Malin S. Hibbs, Anne D. Yoder, Charles F. Delwiche, and Michael J. Donoghue. The Phylogeny of Rosoideae (Rosaceae) Based on Sequences of the Internal Transcribed Spacers (ITS) of Nuclear Ribosomal DNA and the trnL/F Region of Chloroplast DNA. „International Journal of Plant Sciences”. 164, 2, s. 197-211, 2003. DOI: 10.1086/346163. 
  13. ↑ A.A. Kechaykin, A.I. Shmakov. A system of subtribe Potentillinae J. Presl (Rosaceae Juss.). „Turczaninowia”. 19, 4, s. 114-128, 2016. 
  14. ↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105. 
  15. ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Poziomkówka_indyjska&oldid=72786459”