Pregoreksja, anoreksja ciążowa – pojęcie z zakresu psychologii popularnej; wyróżniana przez niektórych odmiana anoreksji, występująca u kobiet w ciąży[1]. Kobiety cierpiące na pregoreksję głodzą się, chcąc wyglądać atrakcyjnie podczas ciąży i jak najszybciej po porodzie[1]. Pregoreksja nie jest uwzględniona w kryteriach ICD-10 (F50.0) ani DSM-IV (307.1); w przypadku spełnienia kryteriów anoreksji u ciężarnej rozpoznaje się anoreksję (jadłowstręt psychiczny) lub inne zaburzenia odżywiania.

Objawy są identyczne jak w przypadku anoreksji. Kobiety kontrolują wagę ciała, starając się ograniczyć konsekwencje bycia w ciąży na wygląd zewnętrzny[2]. W tym celu spożywają dużo mniej pokarmu niż powinny lub intensywnie uprawiają sport. Istnieje ryzyko, że ilość spożywanego pokarmu nie pokryje zapotrzebowania na białka, witaminy i mikroelementy potrzebne dla dziecka do prawidłowego rozwoju oraz dla matki, aby przygotować się na poród, połóg i okres karmienia piersią[2]. Także intensywne uprawianie sportu przez kobiety w ciąży, szczególnie podczas ostatniego trymestru, nie jest wskazane ze względu na możliwość pojawienia się m.in. zawrotów głowy i przyśpieszonego bicia serca[2].

Pregoreksja często dotyczy kobiet, których wygląd zewnętrzny jest związany z wykonywanym zawodem lub będących w centrum zainteresowania środków masowego przekazu, np. aktorek, modelek, kobiet udzielających się w polityce[2][3]. Określenie to pojawiło się w mediach podczas doniesień prasowych o ciąży Nicole Kidman i Rachidy Dati[2]. Pregorektyczkami nie zawsze zostają kobiety, które wcześniej były anorektyczkami[4]. Anoreksja może rozwinąć się u kobiety dopiero po zajściu w ciążę[5], aczkolwiek kobiety, które wcześniej miały problemy z anoreksją są na nią bardziej narażone podczas ciąży, gdyż stres związany z zostaniem matką może prowadzić do nawrotu anoreksji[5]. Najczęściej jednak zaburzone odżywianie występowało u danej kobiety już wcześniej[5], a ponieważ objawy anoreksji nie znikają po zajściu w ciążę, to dochodzi do pregoreksji[5].

Pierwsze przypadki pregoreksji zanotowano w Stanach Zjednoczonych[1][4], jednak obecnie obserwuje się je również w Wielkiej Brytanii i Nowej Zelandii[4].

Nazwa pochodzi od połączenia dwóch angielskich słów: pregnancy – ciąża oraz anorexia – anoreksja. Nie wiadomo, kto wymyślił ten termin[2]. Pregoreksja nie jest (jeszcze) oficjalnie uznanym terminem medycznym[6]. Kobieta z tego typu zaburzeniami zostałaby zakwalifikowana przez lekarza do grupy pacjentów z zaburzeniami odżywiania[5].

Możliwe niekorzystne następstwa pregoreksji dla zdrowia przyszłej matki obejmują[5]

Stosowane przez kobietę w ciąży leki na odchudzanie lub zmniejszenie apetytu (diuretyki, środki przeczyszczające i inne) mogą wywierać działanie teratogenne lub embriotoksyczne na rozwijający się zarodek lub płód[5].

Możliwe negatywne następstwa pregoreksji dla zdrowia przyszłego dziecka (także efekty długoterminowe) obejmują[5]

Przypisy

edytuj
  1. a b c Anna Kalocińska: Głodzą się kosztem nienarodzonego dziecka. Wirtualna Polska, 28 września 2009. [dostęp 2009-09-28].
  2. a b c d e f Medinews Na anorexia is er nu ook pregorexia 14 januari 2009 (nid.)
  3. CBS News Pregorexia Inspired By Thin Celebs? 11 August 2008 (en)
  4. a b c psychcentral.com: Pregoreksja, czyli głodujące mamy. [w:] psychcentral.com [on-line]. www.psychologowie.info, 28 września 2009. [dostęp 2009-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-19)].
  5. a b c d e f g h Pregnancy Today. pregnancytoday.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-24)]. Pregorexia When Women Strive to Be Super Thin During Pregnancy by Lisa A. Goldstein (en)
  6. Eatingdisorders Pregorexia definition by Matthew Tiemeyer 27 July 2009 (en)
  7. Examiner Juliette Fretté Pregorexia on the rise: How pregnant women can be anorexic too (ang.)