Ruch antyaborcyjny

ruch społeczny sprzeciwiający się aborcji
(Przekierowano z Pro-life)

Ruch antyaborcyjny, również z angielskiego pro-life (dosł. „za życiem”) – ogół ruchów społecznych i organizacji prowadzących działalność edukacyjną, wychowawczą i naukową w obronie życia człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci, przeciwstawiających się zwłaszcza aborcji i eutanazji oraz in vitro[1][2].

Stopy nienarodzonego dziecka – jeden z symboli pro-life
Modele ludzkich zarodków używane przez ruch pro-life

Według szeregu źródeł angielskojęzycznych jest to „ruch społeczny, którego celem jest uniemożliwienie kobietom dostępu do legalnej aborcji i rekryminalizacja tej procedury”[3][4][5][6][7][8], a „ludzie, którzy są pro-life uważają, że kobiety nie mają prawa decydować o tym, czy chcą urodzić dziecko, które poczęły, czy nie, oraz że aborcja w większości lub we wszystkich okolicznościach jest zła”[9].

Według Ewy Kowalewskiej, prezes[10] Forum Kobiet Polskich, przedstawicielki organizacji pro-life Human Life International – Polska działania pro-life to m.in. pomoc samotnym, porzuconym matkom i ich poczętym dzieciom i ludziom słabym i chorym, oraz wsparcie rodzin, aby mogły wypełniać swoją rolę oraz wszechstronna edukacja[11]. Według Kowalewskiej polscy obrońcy życia zawsze podkreślali, że nie są „anty”, ale „za” – za życiem, za tradycyjną i silną rodziną oraz za pozytywnym, racjonalnym wychowaniem prorodzinnym, które formuje postawy „za życiem”[11]. Organizacje pro-life twierdzą, że udzielają pomocy m.in. rodzinom wielodzietnym, dysfunkcyjnym oraz rodzicom samotnie wychowującym dzieci, usiłują też oddziaływać na ustawodawstwo dotyczące takich kwestii jak: aborcja, eutanazja, klonowanie, in vitro czy stosowanie kary śmierci.

Jedną z najbardziej znanych działaczek ruchu jest Gianna Jessen, która przeżyła mimo próby przeprowadzenia na niej aborcji[12]. Aktywistką pro-life jest także Abby Johnson, była dyrektor jednej z klinik aborcyjnych Planned Parenthood w USA. W oparciu o jej historię powstał film Nieplanowane. W Polsce najbardziej znaną aktywistką pro-life jest Kaja Godek.

Środowiska pro-life przedstawiają przeciwne postulaty do ruchów pro-choice[8].

Terminologia

edytuj

Podobnie jak wiele innych terminów używanych przez uczestników debaty aborcyjnej, także rozróżnienie na ruchy pro-choice i pro-life ma cele propagandowe: pierwsza nazwa odwołuje się do prawa do wolności, druga do prawa do życia. Mogą być jednak odbierane także jako sugestia, że druga strona sporu jest danym wartościom przeciwna („anti-choice”, „anti-life”)[13].

Co ważne, rozróżnienia na ruchy pro-life i pro-choice wśród obywateli państw, gdzie toczy się debata publiczna na tematy związane z aborcją rzadko kiedy są jasne: przykładowo w sondażu dla amerykańskiego Public Religion Research Institute 70 proc. obywateli USA określiło siebie jako „pro-choice”, a jednocześnie niemal dwie trzecie jako „pro-life”[14]. Jednocześnie respondenci zauważyli, że sam fakt opowiedzenia się po którejś ze stron sporu może być społecznie stygmatyzujący[14].

Z powodu problemów terminologicznych wiele redakcji i agencji prasowych sugeruje używanie bardziej neutralnych bądź opisowych terminów na określenie stron sporu o prawo do aborcji. Przykładowo Associated Press sugeruje w swoim podręczniku stylu użycie terminów ruch bądź działacz na rzecz prawa do aborcji i przeciwko aborcji (ang. abortion rights i anti-abortion)[15].

Podstawy światopoglądowe i filozoficzne

edytuj

Środowiska określane jako pro-life odwołują się m.in. do:

Aktywność ruchu pro-life

edytuj

Na świecie

edytuj
Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
  • W 2017 roku Frank Stephens, amerykański aktor dotknięty zespołem Downa i członek Global Down Syndrome Foundation, przed Kongresem Stanów Zjednoczonych bronił znaczenia osób z zespołem Downa i argumentował, że przerywanie ciąż z powodu wystąpienia tego zespołu jest niemoralne[20]. Podkreślał: Czegokolwiek się dzisiaj dowiecie, proszę, zapamiętajcie to: jestem człowiekiem z zespołem Downa i moje życie jest warte życia[21][22].
  • W Ameryce działa organizacja Pro-Life Alliance of Gays and Lesbians skupiająca osoby LGBTQ+ będące przeciw aborcjom[23].
  • W 2009 roku powstała organizacja Secular Pro-Life, która prowadzi działania z perspektywy niezwiązanej z religią i ma na celu stworzenie w ruchu pro-life przestrzeni dla m.in. ateistów i agnostyków[24].
  • W 2013 roku fundacja CitizenGO narodziła się w Hiszpanii po stowarzyszeniu HazteOir, które z kolei zostało założone w 2001 roku przez Ignacio Arsuaga Rato[25]. Jest organizacją promującą udział obywateli w sprawach społecznych i procesach politycznych związanych z ochroną życia[26], rodziny[27][28] i wolności[29].

Akcja bezpośrednia i terroryzm

edytuj

Od lat 80. XX wieku niektórzy członkowie tego ruchu prowadzili działania w postaci malowania haseł na ścianach klinik aborcyjnych, wybijania w nich okien lub podpalania[30]. Od lat 1990 radykalni przeciwnicy aborcji dokonywali zamachów na kliniki aborcyjne, oraz atakowali ginekologów odpowiedzialnych za dokonywanie aborcji[31][32][33]. Część z osób stosujących metody akcji bezpośredniej przynależy do nieformalnego ruchu Armia Boga[34]. Znani działacze ruchu antyaborcyjnego, którzy stosowali przemoc przeciwko aborterom to m.in. Shelley Shannon[35], Paul Jennings Hill[36] i Eric Rudolph[37].

W Polsce

edytuj
 
Uczestnicy Narodowego Marszu Życia i Rodziny w Warszawie, 19 września 2021.
 
Dzień Kobiet”. Furgonetka oklejona hasłami parkuje przed akademikiem (Gorzów Wielkopolski, 8 marca 2019).
  • Największy w Polsce Marsz dla Życia organizowany corocznie w Szczecinie[38];
  • Działalność Fundacji Małych Stópek, która od 2007 roku, na szeroką skalę, edukuje w zakresie rozwoju prenatalnego, a także wspomaga Domy Samotnej Matki oraz kobiety, które mimo przeszkód postanowiły urodzić dziecko[39];
  • Marsz dla Życia i Rodziny organizowany od 2006 roku przez środowiska pro-life w Warszawie i innych miastach Polski, który promuje postawy prorodzinne oraz poszanowanie dla życia każdej osoby, od poczęcia do naturalnej śmierci;
  • Pikiety antyaborcyjne organizowane regularnie przez Fundację Pro – prawo do życia[40];
  • Narodowy Dzień Życia obchodzony w Polsce corocznie 24 marca. Jest to święto uchwalone przez Sejm w 2004 roku. Dzień ten ma skłaniać do refleksji nad odpowiedzialnością za ochronę i budowanie szacunku dla życia;
  • Coroczna pielgrzymka polskich obrońców życia na Jasną Górę[41], organizowana 21 marca;
  • Pomoc świadczona przez grupę Kananejka działającą na rzecz ochrony życia i wsparcia dla kobiet[42];
  • I Marsz dla Życia w Poznaniu, który 1 marca 2009 roku przeszedł ulicami miasta. Marsz zorganizowała młodzież skupiona wokół Duszpasterstwa Akademickiego – Inicjatywa Marsz dla Życia oraz młodzieżowe stowarzyszenie pro-life – „Studenci za Życiem”[43]. W marszu wzięło udział ponad 1500 osób[44];
  • II Marsz dla życia w Poznaniu, który 5 kwietnia 2009 przeszedł ulicami miasta[45];
  • Działalność Fundacja Javani w Archidiecezji Poznańskiej pomagającej nastoletnim rodzicom[46][47][48];
  • Działalność Polskiego Stowarzyszenia Obrońców Życia Człowieka, które wydaje i rozprowadza materiały pro-life, organizuje sympozja i konferencje dotyczące obrony życia ludzkiego, a także wspiera finansowo matki samotnie wychowujące dzieci i rodziny wychowujące chore dzieci[49].

Krytyka

edytuj

Według organizacji Planned Parenthood wiele osób pro-life jest bardziej zainteresowanych życiem zarodka lub płodu niż życiem kobiet w nieplanowanej ciąży, lub dobrobytem dzieci po ich narodzinach oraz w praktyce wiele osób określających się jako „pro-life” popiera karę śmierci i sprzeciwia się przepisom o ochronie praw dziecka[50].

Przypisy

edytuj
  1. Uniwersytet Warszawski, Pro-life [online], nowewyrazy.uw.edu.pl [dostęp 2020-02-16].
  2. Procedura "in vitro" [online], www.pro-life.pl [dostęp 2020-10-09].
  3. Pro-Life Movement – Encyclopedia.com [online], www.encyclopedia.com [dostęp 2020-02-16].
  4. Definition of PRO-LIFE [online], www.merriam-webster.com [dostęp 2020-02-16] (ang.).
  5. PRO-LIFE – meaning in the Cambridge English Dictionary [online], dictionary.cambridge.org [dostęp 2020-02-16] (ang.).
  6. Macmillan Dictionary, PRO-LIFE (adjective) definition and synonyms [online], www.macmillandictionary.com [dostęp 2020-05-03], Cytat: "believing that pregnant women should not be allowed to have an abortion" (ang.).
  7. Pro-life dictionary definition [online], www.yourdictionary.com [dostęp 2020-05-03], Cytat: "opposing a legal right to obtain an abortion; advocating the legal protection of human embryos and fetuses, especially by favoring the outlawing of abortion on the ground that it is the taking of a human life".
  8. a b pro-life - Dictionary Definition [online], Vocabulary.com [dostęp 2020-05-03], Cytat: "advocating full legal protection of embryos and fetuses (especially opposing the legalization of induced abortions)".
  9. Pro-life definition and meaning | Collins English Dictionary [online], www.collinsdictionary.com [dostęp 2020-02-16] (ang.).
  10. Forum Kobiet Polskich [online], www.forumkobietpolskich.csc.pl [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-20].
  11. a b Czym jest ruch pro-life [online], deon.pl.
  12. Przeżyła aborcję [online], www.youtube.com [dostęp 2020-10-09].
  13. James A. Holstein, Jaber F. Gubrium, Handbook of Constructionist Research, Guilford Press, 2008, s. 479, ISBN 978-1-59385-305-1 (ang.).
  14. a b Daniel Cox, Robert P. Jones, Committed to Availability, Conflicted about Morality, [w:] PRRI [online], 6 września 2011 [dostęp 2016-10-03] (ang.).
  15. Goldstein, Norm, ed. The Associated Press Stylebook. Philadelphia: Basic Books, 2007.
  16. Ward Kischer: A human embryologist answers: „When does life begin”. [dostęp 2009-04-24]. (ang.).
  17. Redakcja Focus: Zapłodnienie to nie początek. Od ilu komórek zaczyna się człowiek?. 25.12.2018. [dostęp 2019-04-04]. (pol.).
  18. Anxiety, Depression and Other Psychological Effects on Women After Induced Abortion [online], www.researchgate.net [dostęp 2020-10-08].
  19. Induced abortion and traumatic stress: A preliminary comparison of American and Russian women [online], www.researchgate.net [dostęp 2020-10-09].
  20. Massachusetts Down Syndrome Congress, Frank Stephens' POWERFUL Speech On Down Syndrome [online], Youtube, 30 października 2017.
  21. Conor Friedersdorf, 'I Am a Man With Down Syndrome and My Life Is Worth Living' [online], The Atlantic, 30 października 2017 [dostęp 2020-08-19], Cytat: "Whatever you learn today, please remember this: I am a man with Down Syndrome and my life is worth living." (ang.).
  22. Frank Stephens' Opening Statement on Down Syndrome [online], C-SPAN.org [dostęp 2020-08-19] (ang.).
  23. Pro-Life Alliance of Gays and Lesbians + [online] [dostęp 2020-08-19] (ang.).
  24. Home [online], secularprolife [dostęp 2020-08-18] (ang.).
  25. Confidencial Digital, CitizenGO, la plataforma de participación ciudadana, celebra 10 años defendiendo la vida, la familia y la libertad [online], Confidencial Digital, 19 czerwca 2023 [dostęp 2023-07-11] (hiszp.).
  26. Rewire News Group Contributors, El Salvador's Right-Wing Media Begins Sustained Campaign Against Releasing 17 Women Imprisoned on Abortion-Related Charges [online], Rewire News Group, 11 sierpnia 2014 [dostęp 2023-07-11] (ang.).
  27. The war for families in Europe continues, says CitizenGo [online], Christian Concern [dostęp 2023-07-11] (ang.).
  28. J. Lester Feder, The Fight For Marriage Equality In The Pope's Backyard [online], BuzzFeed News, 2 lipca 2014 [dostęp 2023-07-11] (ang.).
  29. Sunday - Catholic Magazine [online], sunday.niedziela.pl [dostęp 2023-07-11].
  30. Anti-abortion Extremism and Violence in the United States
  31. A brief history of anti-abortion violence
  32. Maciej Konarski, Maciej Konarski: Terroryzm jednej sprawy - Portal Spraw Zagranicznych psz.pl [online], www.psz.pl [dostęp 2020-09-01] (pol.).
  33. Chrześcijańscy terroryści [online], Newsweek.pl [dostęp 2020-09-01] (pol.).
  34. Soldiers in the Army of God
  35. Activist who shot abortion doctor George Tiller released from prison
  36. Florida Executes Killer Of an Abortion Provider
  37. Eric Rudolph Is Alleged to Have Bombed Abortion Clinics, a Gay Club and the Olympic Games. So Why Do Swathes of Decent, Hard-Working Americans Hail Him as a Folk Hero?
  38. Ulicami Szczecina przeszedł największy Marsz dla Życia w Polsce [online], www.radiomaryja.pl [dostęp 2020-10-09].
  39. Bractwo Małych Stópek - misja i cele [online], www.dlazycia.info [dostęp 2020-10-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-01].
  40. Pikieta w Krakowie [online], www.stronazycia.pl [dostęp 2020-10-09].
  41. Jasna Góra: 29. Pielgrzymka Obrońców Życia – Wiadomości – Polska Lokalna w Interia.pl – Wiadomości, informacje lokalne: Warszawa, Kraków, Poznań. polskalokalna.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-07)]..
  42. Grupa Kananejka [online], www.kananejka.pl [dostęp 2020-10-09].
  43. Głos Dla Życia nr 2/2009.
  44. Poznań: Marsz dla Życia przeszedł ulicami miasta. 01.03.2009; Głos Wielkopolski. [dostęp 2009-04-24]. (pol.).
  45. Elżbieta Sobańska: POZNAŃ – II Marsz dla Życia przeszedł w milczeniu. 05.04.2009; Głos Wielkopolski. [dostęp 2009-04-24]. (pol.).
  46. Fundacja JAVANI – Parafia Kamionki [online] [dostęp 2020-08-18] (pol.).
  47. Fundacja Javani – pomoc dla nastoletniego rodzicielstwa | Bosko.pl [online], bosko.pl [dostęp 2020-08-18].
  48. Fundacja by Javani [online] [dostęp 2020-08-18] (pol.).
  49. Polskie Stowarzyszenie Obrońców Życia Człowieka [online], www.pro-life.pl [dostęp 2020-10-09].
  50. Can you explain what pro-choice means and pro-life means? [online], www.plannedparenthood.org [dostęp 2020-02-16] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj