Przeorsk
Przeorsk – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Tomaszów Lubelski[5][6].
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-600[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LTM |
| SIMC |
0902435 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Tomaszów Lubelski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego  | |
 50°25′17″N 23°29′58″E/50,421389 23,499444[1]
| |
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Tomaszów Lubelski[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 465 mieszkańców[8].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Łaszczówce[9].
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0902441 | Długie | część wsi (zniesiona w 2023 r.[10]) |
| 0902458 | Dulne | część wsi |
| 0902464 | Klimowica | część wsi |
| 0902470 | Sutki | część wsi |
Historia edytuj
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1387 roku, jako własność Benedykta, kasztelana halickiego. Wieś była położona w księstwie bełskim, które w 1462 roku zostało przyłączone do Polski, jako województwo bełskie. W latach 1772–1809 wieś była pod zaborem austriackim, a w latach 1809–1815 w Księstwie Warszawskim. W 1815 roku wieś znalazła się pod zaborem rosyjskim w Królestwie Polskim. W 1918 roku tereny te powróciły do II Rzeczypospolitej.
W 1472 roku w regestrach poborowych była wzmiankowana cerkiew i 8 łanów gruntów parafialnych[11]. W 1596 roku cerkiew przeszła do Unii Brzeskiej. Po włączeniu tych terenów w skład Galicji, podczas reform józefińskich, Austriacy zlikwidowali parochię w Przeorsku, a cerkiew stała się filią parochii w Korhyniach, ale w 1811 roku ponownie już istniała parochia w Przeorsku z cerkwią filialną w Korhyniach. Przed 1811 rokiem w Przeorsku zbudowano nową drewnianą cerkiew pw. św. Kosmy i Damiana. W 1875 roku decyzją władz carskich cerkiew została zmieniona na prawosławną. Parochami cerkwi byli m.in.: Teodor Świdnicki, Leon Świdnicki, Maciej Obuchowicz, Mateusz Obuchowicz, Jan Żupawski, Jan Zubański, Ignacy Krypiakiewicz[12].
2 lipca 1938 roku w ramach akcji repolonizacyjnej władze powiatowe, gminne i policja zaproponowali prawosławnym mieszkańcom Przeorska przejście na katolicyzm, a gdy spotkali się z odmową 9 lipca cerkiew zburzyli[13]. W 1943 roku we wsi było zamieszkałych 615 Ukraińców i 199 Polaków[14].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 111006
- ↑ Wieś Przeorsk w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-06], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1042 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-07-30].
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Tomaszów Lubelski. Urząd Gminy Tomaszów Lubelski. [dostęp 2020-03-11].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2783)
- ↑ A. Janeczek, A. Swieżawski, Rejestr poboru łanowego województwa bełskiego z 1472 r., „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, nr 1/1991, s. 42
- ↑ Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickie w Polsce. Z dziejów parafii unickiej pw. Kuźmy i Damiana w Przeorsku do 1875 roku
- ↑ Akcja burzenia cerkwi prawosławnych na Chełszczyźnie i Południowym Podlasiu
- ↑ Apokryf Ruski. Chełmszczyzna. Przeorsk
Linki zewnętrzne edytuj
- Przeorsk, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 173.