Przesilenie, solstycjum (łac. solstitium – „przesilenie (letnie)”)[1] w astronomii oznacza skrajny punkt odchylenia Słońca od równika. W ciągu roku na Ziemi pojawiają się dwa przesilenia:

  • przesilenie czerwcowe w okolicach 20–21 czerwca, gdy Słońce góruje w zenicie na szerokości zwrotnika Raka; na półkuli północnej występuje wtedy przesilenie letnie, a na półkuli południowej przesilenie zimowe
  • przesilenie grudniowe w okolicach 21–22 grudnia, gdy Słońce góruje w zenicie na szerokości zwrotnika Koziorożca; na półkuli północnej występuje wtedy przesilenie zimowe, a na półkuli południowej przesilenie letnie
Uproszczony schemat przedstawiający ruch obiegowy Ziemi i pory roku, zaczynając od lewego dolnego rogu: równonoc wrześniowa, przesilenie grudniowe, równonoc marcowa, przesilenie czerwcowe.
Daty i godziny przesileń w latach 2000–2059
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
21 VI,
03:48
21 VI,
09:38
21 VI,
15:25
21 VI,
21:11
21 VI,
02:57
21 VI,
08:46
21 VI,
14:26
21 VI,
20:06
21 VI,
02:00
21 VI,
07:45
21 XII,
14:37
21 XII,
20:22
22 XII,
02:15
22 XII,
08:04
21 XII,
13:42
21 XII,
19:35
22 XII,
01:22
22 XII,
07:08
21 XII,
13:04
21 XII,
18:47
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
21 VI,
13:28
21 VI,
19:16
21 VI,
01:08
21 VI,
07:04
21 VI,
12:52
21 VI,
18:38
21 VI,
00:35
21 VI,
06:25
21 VI,
12:07
21 VI,
17:54
22 XII,
00:38
22 XII,
06:30
21 XII,
12:12
21 XII,
18:11
22 XII,
00:03
22 XII,
05:48
21 XII,
11:45
21 XII,
17:29
21 XII,
23:22
22 XII,
05:19
2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029
20 VI,
23:43
21 VI,
05:32
21 VI,
11:14
21 VI,
16:58
20 VI,
22:51
21 VI,
04:42
21 VI,
10:25
21 VI,
16:11
20 VI,
22:02
21 VI,
03:48
21 XII,
11:03
21 XII,
16:59
21 XII,
22:48
22 XII,
04:28
21 XII,
10:20
21 XII,
16:03
21 XII,
21:50
22 XII,
03:43
21 XII,
09:20
21 XII,
15:14
2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039
21 VI,
09:31
21 VI,
15:17
20 VI,
21:09
21 VI,
03:01
21 VI,
08:45
21 VI,
14:33
20 VI,
20:31
21 VI,
02:22
21 VI,
08:09
21 VI,
13:58
21 XII,
21:09
22 XII,
02:56
21 XII,
08:57
21 XII,
14:45
21 XII,
20:35
22 XII,
02:31
21 XII,
08:12
21 XII,
14:08
21 XII,
20:01
22 XII,
01:41
2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049
20 VI,
19:46
21 VI,
01:37
21 VI,
07:16
21 VI,
12:59
20 VI,
18:50
21 VI,
00:34
21 VI,
06:15
21 VI,
12:02
20 VI,
17:54
20 VI,
23:47
21 XII,
07:33
21 XII,
13:19
21 XII,
19:04
22 XII,
01:02
21 XII,
06:43
21 XII,
12:36
21 XII,
18:28
22 XII,
00:07
21 XII,
06:02
21 XII,
11:51
2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059
21 VI,
05:33
21 VI,
11:17
20 VI,
17:16
20 VI,
23:03
21 VI,
04:47
21 VI,
10:39
20 VI,
16:29
20 VI,
22:19
21 VI,
04:03
21 VI,
09:47
21 XII,
17:39
21 XII,
23:59
21 XII,
05:18
21 XII,
11:09
21 XII,
17:10
21 XII,
22:56
21 XII,
04:52
21 XII,
10:42
21 XII,
16:24
21 XII,
22:18
Przesilenia czerwcowe podane są w czasie CEST (UTC+2),
przesilenia grudniowe podane są w czasie CET (UTC+1).

Źródło danych dla roku 2000: US Naval Observatory[2]
Źródło danych dla lat 2001-2059: Fred Espenak[3]

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Władysław Kopaliński: solstycjum. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2015-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)].
  2. United States Naval Observatory: Earth's Seasons: Equinoxes, Solstices, Perihelion, and Aphelion, 2000-2025. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-21)].
  3. Fred Espenak(inne języki): Solstices and Equinoxes: 2001 to 2100. [dostęp 2022-08-16].