Przytulia pospolita

Przytulia pospolita[3][4] (Galium mollugo L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny marzanowatych. Znana też jako przytulia zwyczajna[5], przytulia łąkowa[4]. Prawdopodobnie jest kenofitem, gatunkiem zawleczonym i zwykle nie jest odróżniany od przytulii białej[6]. Występuje w Europie, Afryce Północnej, na Kaukazie i Zachodniej Syberii, rozprzestrzenia się też gdzieniegdzie w innych rejonach[7].

Przytulia pospolita
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

marzanowate

Rodzaj

przytulia

Gatunek

przytulia pospolita

Nazwa systematyczna
Galium mollugo L.
Sp. pl. 1:107. 1753
Synonimy
  • Galium elatum Thuill.
  • Galium insumbricum Gaudin

Morfologia

edytuj
 
Kwiaty
Łodyga
Pokładająca się w dolnej części i podnosząca górą, silnie rozgałęziająca się, cienka, czworograniasta, naga.
Liście
Ulistnienie okółkowe, liście przeważnie po 8, ostro zakończone, równowąskie lub lancetowate, nagie. Mają jeden tylko, wyraźnie widoczny nerw główny, są całobrzegie.
Kwiaty
Zebrane w duże i rozpierzchłe wierzchotki wyrastające po dwie z okółków liści. Kwiaty promieniste, małe, pachnące, na szypułkach o długości 3–4 mm, poziomo odstających. Korona zrosłopłatkowa o średnicy 2–3 mm, krótkiej rurce, złożona z 4 białych płatków. Wewnątrz niej 4 przyrośnięte do niej pręciki i 1 słupek z dolną zalążnią i dwoma szyjkami o główkowatych znamieniach.
Owoc
Rozłupnia rozpadająca się na dwa nagie orzeszki.
Część podziemna
Pod ziemią roślina posiada trwałe, zimujące kłącze, które wytwarza nitkowate rozłogi. Szyja kłącza i korzeni jest cienka i słabo zdrewniała.

Biologia i ekologia

edytuj

Bylina, hemikryptofit. Roślina miododajna, nektar znajduje się na dnie kwiatowym. Kwiaty przedprątne, kwitną od czerwca do września, zapylane są przez drobne muchówki. Rośnie na łąkach i w zaroślach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Arrhenatherion ?, All. Trifolion medii ?[8].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-27] (ang.).
  3. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  4. a b Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 429. ISBN 83-01-00129-1.
  5. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin Polski niżowej. Wyd. drugie poprawione i unowocześnione. Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN, 2013, s. 367. ISBN 978-83-01-14342-8.
  6. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  7. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
  8. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

edytuj
  • D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.